Morgunblaðið - 19.01.2016, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 19. JANÚAR 2016
Smáratorgi 1, 201 Kóp., s. 588 6090, vl@verkfaeralagerinn.is
Verkfæralagerinn
Mán.-fim. kl. 9-18, fös. kl. 9-18:30, lau. kl. 10-18, sun. kl. 12-17
Kolibri trönur
ímiklu úrvali, gæða-
vara á góðu verði
Ný sending af
Kolibri penslum
Handgerðir þýskir penslar
í hæsta gæðaflokki á afar hagstæðu verði
Ennþámeira úrval af
listavörum
Vorum aðtaka innfullan gám afSara&Almastrigum
WorkPlus
Strigar frá kr. 195
 


   
  
   
  

 




 
  

!"#
!$$
$
# #
% 
 $!

!
 
&'()* (+(

 
 
,-&.&+/0 -'+(1(23& 45+(2/5
 $!
!%#
!$
!$
"
%%
 $$
%"
#$


!%$
!$""
!$!"
"!
%%$
 $%
!!
#$!#
#
$"
Skannaðu kóð-
ann til að sjá
gengið eins og
það er núna á
● Hvalaskoðunarfyrirtækið Norðursigl-
ing á Húsavík hefur verið tilnefnd til
verðlauna Alþjóðlega ferðamálaráðsins
(World Travel & Tourism Council -
WTTC). Í tilkynningu frá fyrirtækinu
segir að WTTC Tourism for Tomorrow
Awards séu ein virtustu verðlaun sem
veitt eru innan ferðaþjónustunnar og
ígildi gullstaðals í sjálfbærri ferðaþjón-
ustu. Tilnefnd eru 15 fyrirtæki sem valin
voru úr hundruðum umsókna frá 62
löndum. „Þetta er mikill heiður fyrir
okkur og viðurkenning á þeirri um-
hverfisstefnu sem fyrirtækið hefur
fylgt frá upphafi,“ segir Guðbjartur Ell-
ert Jónsson, framkvæmdastjóri.
Norðursigling er einnig í úrtaki 10
fyrirtækja sem tilnefnd eru til umhverf-
is- og viðskiptaverðlaunanna GreenTec
Awards 2016, auk þess sem fyrirtækið
vann silfurverðlaun á World Respon-
sible Tourism Awards síðastliðið haust.
Norðursigling tilnefnd
til virtra ferðaverðlauna
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Hvalaskoðun Rafmagnsskipið Ópal bætt-
ist í flota Norðursiglingar síðasta sumar.
STUTTAR FRÉTTIR ...
ishæfni íslensks orkuiðnaðar, og
þeirra framleiðslugreina sem stóla á
hann, muni versna í alþjóðlegum
samanburði.
Eignastofn vegur þyngst
Í athugasemdum orkufyrirtækj-
anna er því meðal annars haldið fram
að í kerfisáætluninni sé ekki gerð til-
raun til að greina og marka fjárfest-
ingagetu Landsnets.
Samkvæmt raforkulögum er það
Orkustofnun sem ákvarðar tekju-
mörk Landsnets og þar með hvernig
gjaldskrá fyrirtækisins þróast.
Tekjumörkin eru ákvörðuð út frá
nokkrum þáttum en þar vegur eigna-
stofn fyrirtækisins langsamlega
þyngst. Þannig hefur Landsnet bent
á, meðal annars í nýrri kerfisáætlun,
að „almennt séð hefur Landsnet svig-
rúm til að fjárfesta árlega því sem
nemur afskriftum flutningskerfisins“.
Auknar afskriftir, sem fylgja í kjölfar
aukinna fjárfestinga, leggjast því nær
sjálfkrafa á gjaldskrá félagsins nema
að því marki sem aukin notkun leiðir
til hærri tekna fyrirtækisins.
Gæti tvöfaldast á 10 árum
Orka náttúrunnar (ON) bendir á að
afskriftir Landsnets á árinu 2014 hafi
numið tæpum 3 milljörðum króna.
Hins vegar gefi kerfisáætlunin til
kynna að eignastofn Landsnets muni
styrkjast um 20 til 40 milljarða til árs-
loka 2018 ef áætlanir fyrirtækisins
gangi eftir. Það muni leiða til 25-50%
hækkunar eignastofnsins á tíma-
bilinu.
ON segir hins vegar nær ómögu-
legt að átta sig á því hvernig eign-
astofninn og þar með afskriftirnar
muni þróast. Í athugasemd ON segir:
„uppsöfnuð hækkun tekjumarka gæti
numið tæpum 90% til 2024 en tölu-
verð óvissa ríkir um niðurstöðuna
vegna skorts á tölulegum gögnum úr
Kerfisáætlun.“ Út frá þessu segir fyr-
irtækið að áætlunin gefi ástæðu til að
ætla að flutningsgjaldskrá fyrirtæk-
isins muni allt að tvöfaldast umfram
verðlag á næstu 10 árum.
ON segir að stór hluti viðskipta-
vina Landsnets starfi á erlendum
samkeppnismörkuðum og að ef verði
af uppbyggingaráformum Landsnets
muni samkeppnishæfni þessara fyrir-
tækja versna vegna dýrari raforku-
flutnings. Velti ON því upp hvort
„Landsnet telji að þessi áform og þar
með talið umtalsverð hækkun á gjald-
skrá séu í takt við framtíðarsýn fyrir-
tækisins um að styðja við verðmæta-
sköpun í samfélaginu.“
Ný kerfisáætlun Landsnets
getur leitt til verðhækkana
Morgunblaðið/ÞÖK
Rafmagn Orkufyrirtæki gera alvarlegar athugasemdir við áætlun Landsnets um uppbyggingu raforkuflutningskerfis.
Eigendur Landsnets
» Landsvirkjun er langstærsti
eigandi Landsnets með tæp
65% hlutafjár.
» Þar á eftir koma Rarik með
rúm 22,5% og Orkuveita
Reykjavíkur með tæp 7%.
» Orkubú Vestfjarða á tæp 6%
en fyrirtækið skilaði ekki um-
sögn til Orkustofnunar.
 Avarlegar athugasemdir í umsögnum orkufyrirtækja við áætlaða uppbyggingu
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
Yfirgnæfandi líkur eru á því að kerfis-
áætlun Landsnets muni hafa í för
með sér miklar hækkanir á gjaldskrá
sem skila muni sér í hærra raforku-
verði til almennings og stórnotenda.
Þetta er á meðal athugasemda sem
fram koma í umsögnum fjögurra raf-
orkufyrirtækja við nýja kerfisáætlun.
Áætlunin leggur línurnar um með
hvaða hætti Landsnet hyggst byggja
upp og viðhalda raforkuflutnings-
kerfinu hringinn í kringum landið á
árunum 2015 til 2024. Í kjölfar þess að
Orkustofnun kallaði eftir athuga-
semdum við áætlunina skiluðu fimm
orkufyrirtæki áliti sínu. Fjögur þess-
ara fyrirtækja gera alvarlegar at-
hugasemdir við ákveðna þætti í áætl-
uninni en það eru Landsvirkjun,
Orkuveita Reykjavíkur, Orka náttúr-
unnar og HS orka. Rarik skilaði einn-
ig áliti og segir áætlunina góða þó að
bæta megi við fleiri framkvæmda-
þáttum sem fyrirtækið telur nauð-
synlegt að ráðast í á komandi árum.
Tvennskonar athugasemdir
Athugasemdir fyrirtækjanna fjög-
urra eru í grófum dráttum tvenns-
konar. Annars vegar fela þær í sér
gagnrýni á að áætlunin sé ekki nægi-
lega nákvæm, í hana vanti útreikn-
inga og tölulegar skýringar til að
renna stoðum undir forsendurnar að
baki henni. Hins vegar séu yfirgnæf-
andi líkur á því að kerfisáætlunin
muni hafa í för með sér miklar hækk-
anir á gjaldskrá sem skila muni sér
meðal annars í hærra raforkuverði til
almennings og stórnotenda. Það
muni aftur valda því að samkeppn-
Gjaldeyrisforði Seðlabankans jókst
um 123 milljarða króna á síðasta ári
og var í árslok 653 milljarðar króna
eða liðlega 5 milljarðar bandaríkja-
dala. Gjaldeyrisforðinn var þá kom-
inn í 33% af vergri landsframleiðslu
og dugði fyrir innflutningi á vörum
og þjónustu í 9 mánuði. Þetta kemur
fram í tilkynningu frá Seðlabankan-
um um innlendan gjaldeyrismarkað
og gjaldeyrisforða á síðasta ári.
Velta á gjaldeyrismarkaði jókst
um 85% á síðasta ári og nam hún
samtals 493 milljörðum króna. Hlut-
ur Seðlabankans í veltunni var 55% í
fyrra en hann var 43% árið 2014.
Alls námu hrein gjaldeyriskaup
Seðlabankans á millibankamarkaði
272 milljörðum króna í fyrra. Þetta
samsvarar 12,5% af áætlaðri vergri
landsframleiðslu ársins og var aukn-
ingin um 140% á milli ára. Lítil verð-
bólga og umtalsvert gjaldeyrisinn-
streymi gerðu umfangsmikil kaup
möguleg á síðasta ári, enda styrktist
gengi krónunnar um 7,9% á árinu
þrátt fyrir svo kaupin.
Í lok árs var gjaldeyrisforði að frá-
dregnum skuldum Seðlabankans og
ríkissjóðs í erlendum gjaldmiðli 313
milljarðar og jókst um 256 milljarða
á árinu. Gjaldeyrisjöfnuður Seðla-
bankans, það er mismunur allra
eigna og skulda í erlendum gjald-
miðli, var um 370 milljarðar króna og
jókst um 230 milljarða í fyrra.
Erlendir fjárfestar höfðu nokkur
áhrif á gjaldeyrismarkaðinn á síð-
asta ári með nýfjárfestingu í ríkis-
skuldabréfum sem nam um 50 millj-
örðum króna. Það jafngildir um 20%
af gjaldeyriskaupum Seðlabankans á
árinu og 2,3% af landsframleiðslu.
Morgunblaðið/Ómar
SÍ Erlendar eignir umfram skuldir
voru 370 milljarðar um áramótin.
Gjaldeyrisforðinn
653 milljarðar
 Velta á gjald-
eyrismarkaði jókst
um 85% í fyrra