Víkurfréttir - 11.09.1997, Blaðsíða 11

SWIMISJÁ
J® Wí HVf
MYWl HAíA
Leikrit Hilmars fær góð með-
mæli Róberts Amfinssonar
leikara þar sem hann segir á
bókarkápu: „Hér liggur efni í
óvenju gott leikverk sem
verðskuldar að komast á fjal-
imar...Texti höfundarog
dramatísk bygging verksins er
með þeim ágætum að einung-
is um smávægilegar lagfær-
ingar yrði að ræða auk góðrar
hugkvæmni í útfærslu og leik-
stjóm.".
, Já, ég fékk mikla hvatningu
bæði frá Róberti og Guðrúnu
Ásmundsdóttur. Ég þekkti
hvorugt þeirra þannig að ég
tók fullkomlega mark á því
sem þau sögðu. Þau höföu
enga ástæðu til þess að segja
annað en þeim fannst", segir
Hilmar þar sem hann hefur
komið sér notalega fyrir á
kaffihúsinu með kókflösku
fyrir framan sig. Bókin hans
er loks á leið í bókabúðir og
vonir standa til að leikritið
komist á fjalimar þó seint
verði.
Undarleg svör frá
Pjóðleikhúsinu
Hver hafa viðbrögð verið við
þeirri umleitan?
„Ég get ekki séð að það gerist
að svo stöddu. Ég hef sent
Þjóðleikhúsinu leikritið en þar
fékk ég þau svör að það hent-
aði leikhúsinu ekki sem mér
fannst nokkuð undarlegt.
Þannig að ég er bara rólegur í
þessu en auðvitað er það
draumur allra sem skrifa leik-
rit og sjá það komast á fjalim-
ar“.
Að sögn Hilmars hefur lítið
verið skrifað um eldklerkinn
og eldana en þó minnist hann
á verk Einars Pálssonar fyrr-
um framkvæmdastjóra Leik-
félags Reykjavíkur er nefnist
Brunnir kolskógar. „Þar er
sagt frá þessari geysilegu
eymd sem þama var og Jóni
Steingrímssyni. En það er
gjörólíkt því sem ég hef skrif-
að“, segir Hilmar með
áherslu.
Hilmar byggir leikrit sitt mik-
ið á ævisögu sr. Jóns Stein-
grímssonar sem er merkilegt
rit í sögulegu og bókmennta-
legu samhengi.
„Ég byrja á Reynisstað í
Skagafirði og er með nokkra
kafla þar norður í landi. Síðan
flytja þau hjónin í Mýrdalinn
þar sem Jón átti í stöðugum
erjum við hina ýmsu valda-
menn þar til hann flyst yfir á
Síðuna. Þar á hann góða daga
og á í litlum sem engum úti-
stöðum við fólk. Þar verður
hann hjálparhella fólksins í
þessum hörmungum", segir
Hilmar og bendir á þá stað-
reynd að Jón hafi ekki ein-
göngu verið prestur. ,Jón var
mjög vel að sér í læknisfræði

og sannkallaður Hómópati.
Hann var jafnframt sjómaður
þegar hann var á Felli í Mýr-
dalnum. Hann var mörgum
öldum á undan sinni samtíð f
náttúrufræði og athuganir
hans margar skarplegar".
ÍöektónýiiirJón11
Að sögn Hilmars álitu flestir
kirkjunnar menn að eldurinn
væri frá andskotanum kom-
inn. Til að mynda þorðu menn
ekki að ganga á Heklu af
þessum sökum. Jón álítur að
eldurinn sé refsing Guðs og
um miðbik verksins kemur
fyrir svokölluð helvítisræða
Jóns.
„Það haföi verið gott árferði
og velsæld í landinu og fáir
komu til kirkju. Jón dreymir
að það kemur til hans maður
og segir við hann „þú ert
ónýtur Jón“. Jón spyr hvað
hann eigi að gera og fær það
svar að hann skuli predika úr
30. kap. Jesaja. Þegar hann
flettir því upp kemur í ljós að
þar er bara eldur og brenni-
steinn. Hann fór með það
veganesti í kirkjuna og hélt
j þessa frægu helvítisræðu sem
fólk síðar meir tók mark á
vegna þess að þetta var rétt á
undan eldunum sem hófust á
hvítasunnu 8. júní. Hvorki
j þessi ræða né hin fræga eld-
messa em til f dag. Jón segir
hinsvegar frá því að fólk hafi
verið geysilega hrætt í eld-
messunni enda eldurinn rétt
neðan við Systrastapa. Fólk-
inu var bjargað en hvoit það
var vegna eldmessu Jóns eða
j þeirrar staðreyndar að vestari
gjáin hætti einfaldlega að
gjósa skal ég ekki segja til
um“.
Hvað fær þig til þess að skrifa
| um sr. Jón Steingrímsson?
„Ég veit það nú satt að segja
ekki. Afi minn sem hét Guð-
laugur Eyjólfsson ér fæddur á
þessum slóðum. Þar á ég
einnig ættingja úr föðurætt.
Ég held að ástæðan sé sú að
þegar ég kom þama í fyrsta
sinn þá haföi þetta umhverfi
sterk áhrif á mig. Þetta er
| langtilkomumesti staður sem
ég þekki á Islandi og þótt ég
fari oft þama um finnst mér
ég alltaf eiga efitir að sjá tölu-
| vert af þessu svæði ennþá“,
segir Hilmar.
| „Eg fór síðan að lesa ævisögu
Jóns sem er geysilega
skemmtileg. Hann er mjög
snjall stílisti og fer óskaplega
nærri sjálfum sér þannig að
jafnvel Benedikt Gröndal og
Þorbergur komast ekki í hálf-
kvist við hann. Miðað við
þennan tíma sem bókin er
skrifuð er þetta geysilega
merkileg bók. Bæði bók-
j menntalega og sögulega".
Með verkið í hc
Vinnan við leikritið gekk ekki
þrautalaust og að sögn Hilm-
ars hefur hann verið með
verkið í höndunum í 20 ár.
„ Ég byrjaði á þessu löngu
áður en ég hætti forstöðu á
Bókasafni Keflavíkur en hafði
hvorki tíma né getu til þess að
eiga við það. Ég átti þetta í
litlum brotum þegar við hjón-
in fómm til Kaupmannahafn-
ar veturinn '92 til '93 þar sem
ég byrjaði að vinna úr þessu.
Það fór þó ekki eins og ég
ætlaði því það kom á daginn
að maginn á mér var ekki of
góður. Það gerði það að verk-
um að ég átti erfitt með að
vinna langan vinnudag og
spurði ég sjálfan mig að því
hvort ég myndi ekki liafa
þetta“.
Það má því segja að með-
gangan hafi verið löng og
sagðist Hilmar oft hafa bölvað
þvf hvað þetta væri erfitt.
„Við heimkomuna var ég
komin með þetta í töluverðum
bútum. Ég fór að lesa þetta
fyrir fólk og þreifa mig áfram.
Éeikfélag Keflavíkur flutti
byrjunina á leikritinu við opn-
unina á Bókasafni Reykjanes-
bæjar og virkaði það nokkuð
vel. Það var mjög örvandi
enda mikilvægt að fá hvatn-
ingu við það sem maður er að
gera“, segir Hilntar en fyrir-
hugað er að lesa leikritið á
Kirkjubæjarklaustri á næst-
unni.
Auk leikritsins um eldklerkin
má finna í bók Hilmars ljóð,
eldra leikrit og skáldsögur.
Má þar nefna Utkall í klúbb-
inn sem var tekið til sýninga
af L.K. og skáldsögumar For-
ingjar falla og Hundabylting-
una. Að sögn Hilmars hefur
hann ekki fengist mikið við
ljóðagerð en þó sagði hann að
Þjóðhátíðarsálmur sem hann
orti hafi vakið þónokkra
athygli.
, J ljóðinu er tilvísun í rúss-
neska skáldið Mæjakovskí
sem var hirðskáld Stalíns og
flokksins. Hrynjandin er tekin
ffá honum og það er áreiðan-
lega enginn maður sem hefur
ort kristilegt Ijóð undir áhrif-
um frá Mæjakovskí", segir
Hilmar að lokum og hlær.
V íkurfréttir
11