Morgunblaðið - 28.10.2016, Blaðsíða 18

18 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. OKTÓBER 2016
BAKSVIÐ
Stefán E. Stefánsson
ses@mbl.is
Haukur C. Benediktsson, fram-
kvæmdastjóri Eignasafns Seðla-
banka Íslands, sem stofnað var til að
halda utan um og stýra kröfum og
fullnustueignum í fórum Seðlabank-
ans, neitar að
svara spurningum
Morgunblaðsins
um tilurð þess að
ESÍ eignaðist að
fullu lyfjaversl-
anakeðju í Úkra-
ínu á árinu 2014,
sama ár og stríð
braust út í land-
inu. Fjárfestingin
hefur leitt af sér
að minnsta kosti
250 milljóna króna tap fyrir Seðla-
banka Íslands en rekstur lyfjaversl-
ananna hefur verið færður milli dótt-
urfélaga bankans á síðustu árum. Í
dag eru rekstrarfélög lyfjaverslan-
anna skráð sem bein eign ESÍ en þó
utan samstæðureiknings félagsins.
Þannig einskorðast svör Hauks við
þá staðreynd að ESÍ var meðal
stærstu kröfuhafa í EA fjárfesting-
arfélagi, sem stofnað var í kringum
slitameðferð gamla MP banka. EA
fjárfestingarfélag var tekið til slita-
meðferðar árið 2012 en þá voru fyrr-
nefndar lyfjaverslanir í eigu þess fé-
lags.
Haukur segir að ESÍ hafi gætt
hagsmuna sinna í hvívetna á síðustu
árum og af þeim sökum „þurft að
taka yfir ýmsar eignir og styðja við
ákvarðanir slitastjórna í hinum ýmsu
félögum“. Segir hann um lyfjaversl-
anakeðjuna í Úkraínu: „Ein þeirra
eigna sem um ræðir er meðal annars
eignarhluti í fyrrnefndri apóteka-
keðju í Úkraínu en hagsmunir EA
fjárfestingarfélags ehf. voru ríkir í
tengslum við það félag.“
Þegar samþykktir ESÍ eru skoð-
aðar kemur fram að tilgangur félags-
ins er skilgreindur á þann hátt að það
eigi að halda utan um „eignarhald og
stýringu á kröfum og fullnustueign-
um Seðlabanka Íslands sem stafa af
bankahruninu á Íslandi og fellur ekki
undir reglubundna starfsemi Seðla-
banka Íslands“. Ekki er að sjá að fé-
lagið hafi, samkvæmt sömu sam-
þykktum, heimildir til að fjárfesta í
rekstrarfélögum á borð við lyfja-
verslanakeðjuna fyrrnefndu.
Í kjölfar þess að framkvæmda-
stjóri ESÍ neitaði að svara ítrekuðum
fyrirspurnum Morgunblaðsins, hafði
Stefán Jóhann Stefánsson, ritstjóri á
skrifstofu bankastjóra Seðlabank-
ans, milligöngu um að koma spurn-
ingum í 17 liðum á framkvæmda-
stjórann. Að undanskildum þeim
upplýsingum sem í svörum hans fól-
ust, og raktar eru hér að ofan, til-
kynnti framkvæmdastjórinn að hann
myndi ekki tjá sig að öðru leyti „um
einstakar eignir umfram það sem
fram kemur í ársreikningum ESÍ og
dótturfélaga sem eru opinberir enda
félagið bundið trúnaði gagnvart sín-
um mörgu mótaðilum“.
Meðal spurninga sem fram-
kvæmdastjóri ESÍ neitar að svara
lýtur ein að því í hverju sú skekkja
fólst sem uppgötvaðist í ársreikningi
félagsins M8 árið 2014 sem leiddi til
þess að færa þurfti 150 milljónir
króna úr bókum þess á árinu 2015.
Þar kemur fram að nauðsynlegt hafi
reynst að leiðrétta skekkju að fjár-
hæð 150 milljónir króna en að sú
skekkja hafi komið fram í ársreikn-
ingi fyrir árið 2014.
Þegar gengið var eftir frekari
skýringum tjáði Stefán Jóhann
blaðinu að spurningalistinn yrði
áfram til skoðunar og að bankinn
yrði í sambandi við blaðið á næstu
dögum í tengslum við vinnsluna á
honum.
Tjá sig ekki um
rekstrarkostnað
Þær spurningar sem Morgunblað-
ið hefur lagt fyrir framkvæmdastjóra
ESÍ snúa m.a. að ársreikningum
þeirra eignarhaldsfélaga sem haldið
hafa utan um hlut ESÍ í lyfjaversl-
anakeðjunni. Þannig hefur hann neit-
að að upplýsa af hverju reikningarnir
hafa ekki verið endurskoðaðir og þá
veitir hann engar upplýsingar um
hvar kostnaður af rekstri félaganna
hefur verið bókfærður. Ekkert bend-
ir til að hann sé færður í bækur félag-
anna sjálfra. Hins vegar er erfitt að
sjá hvað veldur því þar sem ekki fást
svör við því hver kostnaður af rekstri
félaganna hefur verið. Gera má ráð
fyrir því að hann sé verulegur, meðal
annars af þeirri ástæðu að Steinar
Þór Guðgeirsson, sem setið hefur
sem eini stjórnarmaðurinn í þeim,
mun hafa rekið erindi ESÍ í Úkraínu
á síðustu mánuðum, samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins.
Svara engu um lyfjaverslanirnar
Uppgjör Eignasafnið fer með fullnustueignir Seðlabankans fyrir hans hönd.
 Dótturfélag Seðlabankans hefur tapað minnst 250 milljónum vegna lyfjaverslanakeðju í Úkraínu
 Engin efnisleg svör hafa fengist við því af hverju dótturfélag bankans ákvað að kaupa fyrirtækið
Staða málsins
» ESÍ á verslanakeðju sem rek-
ur nærri 90 apótek í Úkraínu.
» ESÍ keypti fyrirtækið
skömmu áður en stríð braust út
í landinu.
» ESÍ segir að kaupin hafi verið
gerð til að tryggja hagsmuni fé-
lagsins.
» Kaupin hafa leitt af sér hund-
raða milljóna tap í bókum dótt-
urfélaga Seðlabankans.
» ESÍ neitar að upplýsa af
hverju fyrirtækið var keypt en
segir að það hafi verið gert til
að verja hagsmuni ESÍ.
Haukur C.
Benediktsson
Tryggingafélögin þrjú sem skráð
eru í kauphöll hafa nú birt uppgjör
sín fyrir fyrstu þrjá fjórðunga árs-
ins.
Hagnaður VÍS nam 354 millj-
ónum króna á þriðja ársfjórðungi,
en hann var 570 milljónir króna á
sama fjórðungi í fyrra. Fjárfesting-
artekjur lækkuðu verulega á milli
ára og námu 403 milljónum króna
nú í samanburði við 908 milljónir á
þriðja ársfjórðungi í fyrra. Eigin ið-
gjöld jukust hins vegar og námu 4,6
milljörðum króna, sem er um 11%
aukning á milli ára. Samsett hlut-
fall í fjórðungnum var 97,2%.
Á fyrstu níu mánuðum ársins
nam hagnaður VÍS 592 milljónum
króna en var tæpir tveir milljarðar
yfir sama tímabil í fyrra. Samsett
hlutfall frá janúar til september í ár
var 102,1%.
Hagnaður TM nam um 810 millj-
ónum króna á þriðja ársfjórðungi
en var 1,4 milljarðar yfir sama
fjórðung í fyrra. Fjárfesting-
artekjur lækkuðu einnig verulega
milli ára, en þær námu um 546
milljónum á þriðja ársfjórðungi en
voru tæpir 1,3 milljarðar á sama
fjórðungi í fyrra. Eigin iðgjöld
hækkuðu í 3,8 milljarða króna á
ársfjórðungnum, sem er um 13%
aukning milli ára. Samsett hlutfall
reyndist 93% fyrir fyrstu níu mán-
uði ársins, en það er lækkun úr
102% fyrir sama tímabil í fyrra. Á
fyrstu níu mánuðum ársins nam
hagnaður TM um tveimur millj-
örðum króna, en það er nánast sami
hagnaður og var yfir sama tímabil í
fyrra.
Hagnaður Sjóvár nam 858 millj-
ónum á þriðja ársfjórðungi. Felur
það í sér lækkun um 34% frá sama
ársfjórðungi í fyrra, þegar hann
nam tæpum 1,3 milljörðum króna.
Fjárfestingartekjur lækkuðu um-
talsvert, en þær námu 789 millj-
ónum á þriðja ársfjórðungi sam-
anborið við 1,4 milljarða á sama
fjórðungi í fyrra. Eigin iðgjöld voru
rúmir 3,8 milljarðar króna á þriðja
ársfjórðungi og jukust um 9% milli
ára. Samsett hlutfall Sjóvá var 95%
á þriðja ársfjórðungi og hefur ekki
verið lægra síðan á fjórða ársfjórð-
ungi 2014. Á fyrstu níu mánuðum
ársins nam hagnaður Sjóvár tæpum
1,6 milljörðum króna og er það um-
talsverð lækkun samanborið við
fyrstu níu mánuði ársins 2015
þegar hagnaður nam tæpum 2,7
milljörðum króna.
Dregur úr hagnaði
tryggingafélaganna
 Fjárfestingartekjur lækka milli ára
Morgunblaðið/Ómar
Tryggingafélög Heldur dregur úr hagnaði félaganna það sem af er þessu ári.
Hagnaður Ný-
herja nam 93
milljónum króna
á þriðja fjórð-
ungi ársins. Það
er rúmlega 13%
aukning frá
þriðja ársfjórð-
ungi í fyrra, þeg-
ar hagnaðurinn
eftir skatta nam
82 milljónum
króna. Framlegð nam 860 millj-
ónum króna, en hún var 828 millj-
ónir á þriðja fjórðungi 2015. Hagn-
aður fyrir afskriftir og
fjármagnsliði, EBITDA, nam 247
milljónum, en það er hækkun um
sjö milljónir króna frá þriðja árs-
fjórðungi í fyrra. Rekstrarkostn-
aður Nýherja jókst um 68 milljónir
króna milli ára og nam 746 millj-
ónum króna á fjórðungnum.
Sala á vöru og þjónustu nam 3,4
milljörðum króna á þriðja ársfjórð-
ungi og fyrir fyrstu níu mánuði árs-
ins nemur sala á vöru og þjónustu
10,6 milljörðum króna.
Þegar hagnaður eftir skatta er
skoðaður fyrir fyrstu níu mánuði
ársins nam hann 204 milljónum
króna. Það er aukning um rúm 4%
milli ára, en hagnaður nam 193
milljónum fyrstu níu mánuði ársins
2015.
„Rekstur Nýherjasamstæðunnar
var á áætlun á þriðja fjórðungi og
jákvætt að tekjuvöxtur var meiri á
fjórðungnum heldur en fyrripart
árs,“ segir Finnur Oddsson, for-
stjóri Nýherja, í afkomutilkynningu
til Kauphallar. „Almennt gengur
rekstur Nýherja og dótturfélaga
vel, sérstaklega í hugbúnaðar-
tengdri starfsemi þar sem tekju-
vöxtur hefur verið umtalsverður.“
Hagnaður
Nýherja
93 milljónir
 Góður tekju-
vöxtur í hugbúnaði
Finnur
Oddsson
majubud.is
Hagnaður Landsbankans á þriðja
ársfjórðungi nam 5,1 milljarði króna
samanborið við 12 milljarða yfir
sama tímabil í fyrra. Hreinar vaxta-
tekjur lækkuðu um 200 milljónir
milli samanburðartímabila og
reyndust 8,6 milljarðar. Virðis-
breyting útlána var jákvæð um 2,1
milljarð en var jákvæð um 10,5
milljarða á sama ársfjórðungi í
fyrra. Hreinar þjónustutekjur
hækkuðu milli tímabila og reyndust
2 milljarðar, samanborið við 1,7
milljarða í fyrra. Arðsemi eigin fjár
fyrir skatta reyndist 8,2% á fjórð-
ungnum, samanborið við 19,5% á
sama fjórðungi 2015.
Hagnaður bankans á fyrstu níu
mánuðum ársins nemur af þessum
sökum 16,4 milljörðum í stað 24,4
milljarða á fyrstu níu mánuðum síð-
asta árs. Hreinar virðisbreytingar
reyndust 4,4 milljarðar en voru 12,4
milljarðar yfir sama tímabil í fyrra.
Hreinar þjónustutekjur námu 5,9
milljörðum og jukust um 15% á
milli ára. Arðsemi eigin fjár fyrir
skatta er 8,5% á fyrstu níu mán-
uðum ársins, samanborið við 13,5%
yfir sama tímabil í fyrra.
Heildareignir bankans námu
1.135 milljörðum króna í lok sept-
ember. Eigið fé nam í lok sept-
ember 251 milljarði króna og hafði
lækkað um 5,1% frá áramótum.
Segir bankinn skýringuna fyrir
lækkuninni þá að á árinu hafi hann
greitt 28,5 milljarða króna í arð í
tveimur greiðslum. Eiginfjárhlutfall
bankans var 29,1% í lok september
en var 29,2% í lok september í
fyrra. Eiginfjárviðmið FME gera
ráð fyrir því að hlutfallið sé að lág-
marki 22,1%.
Hagnaður Landsbank-
ans dregst saman