Morgunblaðið - Sunnudagur - 18.12.2016, Qupperneq 22

Leikararnir Ida Engvoll og Filip Berg leika Ove
og eiginkonuna þegar þau voru ung.
Skjáskot úr myndinni
K
vikmyndin En man som heter Ove
fjallar um geðvondan mann á
sextugsaldri sem gerir öllum lífið
leitt sem þurfa að umgangast
hann. Myndin er framlag Sví-
þjóðar til Óskarsins í ár en hún byggist á sam-
nefndri bók Fredriks Backman sem hefur farið
sigurför um heiminn og er víða á metsölulistum.
Hannes Holm, leikstjóri myndarinnar, fékk
stórleikarann Rolf Lassgård í hlutverk Ove hins
geðstirða og hina hæfileikaríku rísandi stjörnu
Bahar Pars í hlutverk Parvaneh, óléttu írönsku
konunnar sem verður nágranni Oves og kemur
þónokkru róti á líf hans og tilfinningar.
Réttir leikarar skipta öllu
Blaðamaður fékk að stela hálftíma frá leikstjór-
anum og aðalleikurnum myndarinnar á hóteli í
New York þar sem Hannes, Bahar og Rolf voru
á ferð til að fylgja eftir vinsældum mynd-
arinnar.
Hannes, var bókin orðin svona vinsæl þegar
þú ákvaðst að kvikmynda hana?
„Já, En man som heter Ove var rosalega vin-
sæl bók, svo ég vildi alls ekki búa til kvikmynd
eftir henni,“ segir Hannes sem einnig skrifaði
handritið ásamt höfundi bókarinnar.
Nú? Hvað breyttist?
„Framleiðandinn minn gaf mér eintak af bók-
inni, ég las hana og hreinlega grét. Þessi saga
kemur á óvart. Hún er um erkitýpu sem við
kunnum margar sögu um eins og t.d. Scrooge
hans Dickers, en hér eru öll þessi endurlit í sög-
unni sem skýra hvernig Ove varð að þeirri
manneskju sem hann er. Og þá sögu langaði
mig virkilega til að segja.“
Voru Bahar og Rolf fyrstu leikararnir sem
þér datt í hug fyrir hlutverkin?
„Ég vissi nú ekki einu sinni að Bahar var til,
segir Hannes og hlær. „En já, Rolf var sá sem
ég sá strax fyrir mér í hlutverki Oves. Þegar ég
var að skrifa handritið sá ég hann fyrir mér. Það
hjálpar að sjá einhvern fyrir sér í hlutverk-
unum, þótt það sé ekki endilega leikari, heldur
bara einhver sem þú þekkir, en það var Rolf hjá
mér. Líka út af sögunni. Í henni mætast drama
og grín og Rolf er einn af þeim sænsku leik-
urum sem ráða hvað best við það form. Kannski
fannst mér öruggara að skrifa beint fyrir hann í
þeirri von að hann tæki frekar að sér hlut-
verkið,“ segir hann og kinkar kolli brosandi til
Rolfs.
„Svo kom Bahar í prufu. Ég vissi að það yrði
erfitt að finna réttu leikkonuna, því það eru ekki
margar íranskar leikkonur í Svíþjóð á réttum
aldri og hvað þá með mikla reynslu. Það komu
nokkrar leikkonur í prufu og þær sögðu allar að
þetta væri þeirra saga og þeirra hlutverk, en
flestar þeirra léku Parvaneh sem fórnarlamb.
Það gerði Bahar hins vegar alls ekki heldur var
öll á útopnunni eins og Parvaneh sem er mjög
lífleg og litrík. Þannig að um leið og ég sá hana
vissi ég að hún var rétt fyrir hlutverkið. Eftir
það var þetta leikur einn, því þegar þú ert með
réttu leikarana er ótrúlega gaman í upptök-
unum.“
Klisjukennda íranska stelpan
„Mér leist nú ekkert á þetta hlutverk fyrst,“
segir Bahar hreinskilin. „Það var hringt í mig
frá umboðsmanninum og lesin upp lýsing á per-
sónunni sem mér fannst mjög klisjukennd; ír-
anska stelpan sem talar með höndum. Ég
nennti varla að hlusta og bað þau vinsamlegat
um að hringja aftur seinna. Ég hef reynt að
leika aldrei stereótýpur síðan ég varð leikkona
og hef verið að berjast á móti þeim alla tíð. En
svo fór ég að kíkja í bókina og sá að þetta var í
raun mjög áhugavert hlutverk og að það yrði
spennandi fyrir mig að gera Parvaneh að al-
gjörlega trúverðugri persónu, en ekki bara
stelpu sem talar með höndunum. Svo hitti ég
þessa tvo gaura,“ segir Bahar og klappar Rolf
og Hannesi sem sitja sitthvorum megin við
hana, „og þá varð þetta fyrst skemmtilegt.“
„En þú hafðir hitt Rolf áður, var það ekki?“
spyr Hannes.
„Jú, einu sinni. Það var mjög fyndið. Ég hitti
Rolf í fyrsta skipti í lyftu ári áður. Við vorum
þrjár vinkonurnar í lyftu þegar þessi stóri frægi
sænski leikari kom inn, sem við vissum auðvitað
allar hver var. Við vorum að tala um afmælin
okkar, en við áttum allar afmæli í vikunni á eftir
og ætluðum heldur betur að halda upp á þau.
Rolf spurði um hvað við værum að tala og þá
reyndist hann líka eiga afmæli þessa sömu
viku!“ segir Bahar og hlær.
„Svo þegar ég leiddi þau saman til að sjá
hvernig þau næðu saman sem persónur, þá
knúsföðmuðust þau, og ég spurði auðvitað hvort
þau væru vinir, sem ég vildi ekkert endilega, en
þá litu þau bæði á mig og sögðu: „Nei, við þekkj-
umst eiginlega ekki,““ segir Hannes og hlær við
tilhugsunina.
Fulltrúi allra innflytjenda
Bahar, átt þú mikið sameiginlegt með Parvan-
eh?
„Já og nei. Við erum auðvitað báðar frá Íran
og búum í Svíþjóð sem minnihlutahópur. Ég á
líka sænskan mann sem er algjör klaufi í hönd-
unum, eins og hún. Annars finnst mér hún og
mamma mín eiga meira sameiginlegt. Þær eru
gamaldags og hafa það viðhorf að gera gott úr
öllu; leggja áherslu á að virða gamla fólkið, að
Svíar séu góðir, ekki rasistar, færa fólki mat og
fleira sem Parvaneh gerir í myndinni. Okkar
kynslóð af innflytjendum hefur ekki þessa þol-
inmæði gagnvart fólki eins og Ove. Það er ekki í
myndinni, en í bókinni segir Parvaneh við
manninn sinn að Ove hafi bara gott af því að
kenna henni á bíl, gamli maðurinn þurfi nú að
hafa eitthvað fyrir stafni. Það er dæmigert eitt-
hvað mamma myndi segja, eitthvað sem ég
þekki ég úr mínum menningarheimi.“
Hún er samt ekki beint góð við Ove. Hún lítur
bara framhjá leiðindunum í honum, sem einmitt
gerir samskipti þeirra svo skemmtileg.
„Já, fyrsta atriðið í myndinni er mjög dæmi-
gert fyrir þau. Hann spyr hana reiður hvort hún
geti ekki lesið umferðarskilti sem er á sænsku
og hún spyr bara í sama tón hvort hann sé
blindur, hún sé ekki að keyra, og heldur áfram
að gera það sem hún er að gera. Ég Bahar, hefði
ekki tekið þessu svona vel. Ég hefði álitið hann
rasista.
Það sem var samt erfiðast fyrir mig var að ég
var að koma þessu hlutverki frá mér rétt. Hannes
og Rolf hafa þegar gert fullt af bíómyndum, og
þeir eru karlmenn þannig að samfélagið fer um
þá mjúkari höndum, þannig að ef myndin er ekki
góð, þá halda þeir samt sínu striki. En í þessari
mynd var ég fulltrúi svo margs fólks, allra þess-
ara innflytjenda í Svíþjóð alls staðar að úr heim-
inum, sem sjaldan eru aðalsöguhetjurnar. Mér
fannst ég verða að túlka hana trúverðuglega og
vel, og setti þannig mjög mikla pressu á sjálfa
mig. Ove er bara persónan Ove, en Parvaneh er
bæði íranska Parvaneh og persónan, og ég þurfti
að finna jafnvægi þarna á milli. Og þá var frábært
að vera í svona góðum hópi, því Hannes skildi
þetta algjörlega og samleikur okkar Rolfs hjálp-
aði mér mjög mikið.“
Ég hef ekki lesið bókina, en mér fannst þú al-
veg frábær týpa í myndinni.
„Takk fyrir! Ég vona líka það sé rétt hjá mér
að Parvaneh í myndinni er sterkari persónuleiki
en sú í bókinni.“
Hlegið og grátið með Ove
Rolf, hvernig leist þér á Ove í byrjun?
„Ove er algjört draumahlutverk. Það að leika
eins og eitthvað sé einhvern veginn, en svo er
það allt öðruvísi undir yfirborðinu, það er
draumaáskorun hvers leikara. Mér fannst hann
strax dásamlegur og hann snart mig. Mér finnst
sagan mjög stór og sammannleg, þannig að fólk
sem lifir sig inn í myndina tengir án efa söguna
við sitt eigið líf, og þannig verður sagan hluti af
lífi áhorfendanna líka.“
Þekkir þú einhverja menn eins og Ove?
„Algjörlega, og þeir eru ekki alltaf menn!“
„Eru ekki einmitt nokkrir félaga þinna í
heimabænum þínum Gävle svolítið Ove-legir?“
spyr Hannes glottandi. „Eru þeir sáttir við
myndina?“
„Já, algjörlega. En það var svolítið merkilegt
þegar bókin kom út og allir voru að tala um
hana, að konur töluðu um hana á einn veg og
karlmenn á annan. Konur sáu eiginmenn sína í
Ove og hlógu að honum, þótt sagan hefði snert
við þeim. Karlar voru líka að hlæja að þessum
gamla skrítna karli og fannst þetta grínbók. Ég
var einmitt á hokkíleik rétt fyrir tökur og hitti
tvo náunga. Þeir höfðu frétt að ég væri að fara
að leika Ove, og annar náunginn lýsti fyrir hin-
um þessum gamla karli og hvað það væri fyndið
hve ótrúlega geðstirður og klikkaður hann væri,
en að á sama tíma gréti maður með honum. Og
það var einmitt þannig kvikmynd sem við
reyndum að búa til.“
Ove þarf líka væntumþykju
Ove er samt ekki vondur karl. Hann á bara við
vandamál að stríða, eða hvað?
„Hann er góður karl,“ svarar Hannes. „Eins
og Parvaneh bendir einmitt á er hann tilfinn-
ingalega heftur og opnar þannig fyrir þann
möguleika að Ove geti verið góður náungi, og að
hann þurfi líka á því að halda að fólki líki við
hann og þyki vænt um hann.“
„Við ræddum fram og til baka fyrir tökurnar
hvernig við vildu nákvæmlega hafa Ove, og við
vorum öll sammála sýn Hannesar á hann. En
það er ein setning sem hann segir í myndinnin
sem var lykillinn að Ove og hegðun hans fyrir
mig, þótt hún komi frekar seint í myndinni.
Hann segir: „Augnablikið þegar ég hvarf inn í
myrkrið.“ Við töluðum mikið um hvað þetta
þýddi í rauninni, hvað kom fyrir hann á þessu
augnabliki, hvernig við ættum að túlka það og
koma því til skila í myndinni.“
Af hverju verða hann og Parvaneh vinir?
Hvað hafa þau að gefa hvort öðru?
„Þau þurfa á hvort öðru að halda,“ segir Rolf.
„Þetta er eiginlega svona föður-dóttur sam-
band, bætir Bahar við. „Og það er frábært.
Kannski við ættum öll að vera betri við ná-
granna okkar. Gefa þeim tækifæri áður en við
dæmum þá leiðinlega.“
„Ég held að þau verði vinir út af fyrsta atrið-
inu sem Bahar minntist á áðan,“ segir Rolf.
„Þegar einhver kemur jafn dónalega fram við
aðra manneskju eins og Ove kom fram við Pa-
Fúlir kallar geta
komið á óvart
Sænska kvikmyndin Maður að nafni Ove er framlag Svía til Óskarsins í ár. Rolf
Lassgård naut þess að túlka Ove og allt sem var að gerast undir yfirborðinu hjá
honum. Bahar Pars fannst hún vera að túlka alla innflytjendur Svíþjóðar í hlutverki
hinnar írönsku Parvaneh. Myndin verður sýnd á RÚV annan jóladag.
Hildur Loftsdóttur hildurl@mbl.is
Hannes, Bahar og Rolf í New York.
Þau ferðast víða um heim til að
fylgja vinsældum myndarinnar eftir.
’ Það var svolítið merkilegt þeg-ar bókin kom út og allir voruað tala um hana, að konur töluðuum hana á einn veg og karlmenn á
annan. Konur sáu eiginmenn sína
í Ove og hlógu að honum...
VIÐTAL
22 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 18.12. 2016