Norðurslóð - 13.12.1995, Qupperneq 5

NORÐURSLOÐ —5
Græna jólatréð
Eftiifarandi frásögn sendi Jóhann
Þorvaldsson áfyrrverandi kennari
á Siglufirði blaðinu. Jóhann er
fœddurá Tungufelli í Svarfaðardal
árið 1908 og er því orðinn 87 ára
gamall. í meðfylgjandi bréfi segir
hann m.a.: „Nú þegar ekkert er
aðhafst eru margar œskuminning-
ar úr Svaifaðardal að lyðjast um í
huga .mér, hver veit, efGuð lofar,
nema ég reyni að krota eitthvað á
blað síðar og senda Norðurslóð til
geymslu því það á livergi að vera
nema þar hvort sem það kemst á
blað hennar eða ekki. Astarþökk
fyrir blaðið og megi það lifa sem
lengst. “
Norðurslóð þakkar kœrlega fyr-
ir sig og hér birtirt frásögnin:
Eg verð að setja á blað 75 ára
æskuminningu um græna jólatréð
sem notað var í áratug á Tungufelli
í Svarfaðardal, alltaf sama tréð
með 13 kertaljósum; 12 á jafn-
mörgum greinum og einu í topp-
inn.Æskuminning mín um græna
tréð nær yfir árin 1912-1920. Má
vera að tréð hafi verið búið til fyrr
og notað. Þegar búið var að
kveikja á kertum græna trésins
voru jólin komin í baðstofunni.
Það var hátíðleg stund sem aldrei
gleymist. Ein skærasta stjarna
æskuminninganna. Þetta jólatré
var sannkölluð völundarsmíð, gerð
Æskuminning
Jóhann Þorvaldsson
frá Tungufelli skrifar
af manna höndum svo listilega að
ég hef aldrei síðan séð slfkt jólatré.
Maðurinn sem bjó til tréð hét Júl-
íus og átti heima í Svarfaðardal.
Mér dettur því í hug, án þess að
vita, að eins tré hafi verið til á fleiri
bæjum í Svarfaðardal. Skal nú
reynt að lýsa þessari hagleikssmíð;
Græna jólatrénu. Undir trénu var
ferkantaður fótur eða pallur úr
þykkri spýtu með fjórum mjög lág-
um fótum og gat í miðju til að
stinga legg trésins í. Þá kom leggur
úr tré, um 160 cm á hæð, stungið í
gatið á fætinum. Þá voru 12 holur
boraðar í legginn um hann allan
þannig að engin hola var beint upp
af annari nema í nokkurri fjarlægð.
Síðan var 12 mun mjórri leggjum
með litlum pípuhaus á öðrum end-
anum stungið inn í svera legginn
svo þeir sáru fastir eins og greinar
á grenitré; þær neðstu lengstar og
þær efstu stystar alveg eins og um
lifandi tré væri að ræða. I hausinn á
hverri grein var gerð hola sem kerti
var síðan fest í. I greinamar voru
gerð göt til beggja hliða, flest á
þeim lengstu og fæst á þeim stystu.
1 þessi göt á greinunum var stungið
blöðum úr tré. Allt var tréð litað
grænt. Þar með var komið hið
sígræna jólatré gert af hagleiks-
höndum. Eg man að í kaupstaðar-
ferðinni fyrir jólin voru keyptir
tveir pakkar af litlum lituðum kert-
um, 12 í pakka. Þau voru notuð á
greinar trésins en stærra hvítt tólk-
arkerti á toppinn að minnsta kosti
fyrstu árin.
Þegar lokið var notkun græna
trésins hver jól var það tekið í
sundur. Fóturinn tekinn af, grein-
arnar af leggnum enblöðin föst á
hverri grein. Þannig var tréð pakk-
að og geymt til næstu jóla. Stund-
um brotnuðu blöð af greinum í
geymslunni. Þá voru ný blöð sett í
staðinn svo græna jólatréð á Tungu-
felli var allaufgað og sígrænt á
hverjum jólum. Þannig er æsku-
minning mín um sígræna jólatréð á
Tungufelli fyrir 75 árum síðan.
Fleygar setningar úr
tjónaskýrslum tryggingarfélags
- Eg rakst á kyrrstæðan vörubíl, sem var að
koma úr hinni áttinni.
- Eg hélt að bílglugginn væri opinn, þangað
til eg hafði stungið höfðinu út um hann.
- Eg sagði lögreglunni að eg væri ómeiddur,
en þegar eg tók ofan hattinn, komst eg að
því að eg var höfuðkúpubrotinn.
- Það kom bara ósýnilegur bíll, rakst á mig
og hvarf.
- Eg sá að gamli maðurinn mundi aldrei hafa
það yfir götuna og keyrði á hann.
- Eg var búinn að keyra í 40 ár, þegar eg
sofnaði við stýrið og lenti í slysinu.
- Sá fótgangandi stóð og vissi ekkert í hvora
áttina hann átti að hlaupa, svo eg keyrði
yfir hann.
- Eg var á leiðinni til læknisins, þegar púst-
rörið datt aftan úr mér.
- Eg var að reyna að drepa flugu og keyrði
þama á símastaurinn.
- Hinn bíllinn keyrði beint á mig, án þess að
gefa neitt merki um hvað hann ætlaði að
gera.
- Það bakkaði trukkur gegnum rúðuna á mér
og beint í andlitið á konunni.
- Maðurinn var alls staðar á veginum. Eg
varð að taka heilmargar beygjur áður en eg
rakst á hann.
- Eg beygði frá vegbrúninni, rétt leit á
tengdamömmu, og hentist út fyrir veginn
hinum megin.
Sendið
inn
lausnir
- og vinnið
eigulegar
bækur
Þeir sem senda inn lausnir
á getraunum Norðurslóðar
- krossgátu, stóru mynda-
gátunni, ljóðagetraun, bók-
menntagetraun og seinni-
pörtum - fyrir 15. janúar
1996 geta átt von um vinn-
ing. Dregið verður úr
innsendum lausnum og
hljóta þeir heppnu bækur
að launum. Nöfn vinnings-
hafa verða bist í janúar-
blaði Norðurslóðar 1996.
Bókmenntagetraun
Norðurslóðar
I síðasta jólablaði var hleypt af stokkunum hér í blaðinu bókmennta-
getraun í anda Ijóðagetraunarinnar sívinsælu sem margir lesendur
bíða spenntir eftir um hver jól. í ár leggjum við nýjar þrautir fyrir
lesendur og hvetjum alla til að senda okkur svörin. Við birtum hér
upphafsorð Timm íslenskra skáldverka og biðjum þátttakendur að
nefna okkur verkin og höfundana.
1. Eftir að ég var kominn inn á Klepp, geðspítalann sem stendur eins og
höll við hafið, minntist ég þess þegar ég var lítill drengur og stóð einn
regngráan þokudag á holóttri götunni og horfði á húsin og pollana...
2. Ollum góðum mönnum, er blöð þessi kynnu að bera fyrir sjónir, sendi
ég, Eyjólfur Kolbeinsson, óverðugur kapellán við Saurbæjarkirkju í
Rauðasandssókn innan Barðastrandasýslu, kveðju guðs og mína...
3. A ég að fara inn með þessa súpu, segi ég.
Já í jesúnafni, svarar matseljan dauiheyrða, einn mestur kvensyndari
vorra tíma, og hefur heingt gljámynd af lausnaranum yfir stálvaskinn...
4. og þá héldum við áfram ferð okkar. Það var nær alskýjað. Grár himinn.
Með vaxandi dimmu. Fljótsniður í fjarska. Við á ferð um sand. Líka
sævardrunur í fjarskanum.
I sandinum brá fyrir smágervum gróðri...
5. Úlfur hét maður, son Bjálfa og Hallberu, dóttur Úlfs hins óarga. Hún
var systir Hallbjamar hálftrölls í Hrafnistu, föður Ketils hængs...
Ljóðagetraun
Norðurslóðar
1995
1. Hver grætur undan grímu?
2. Hver brýndi gogginn vel ?
3. Hver ríður aldrei oftar upp í fjallhagann sinn?
4. Hver skal mína fætur prýða?
5. Hvar hlær heimskinginn að oss?
6. Hver skín eins og mjöll í fjallahlíð?
7. Hver hefur borið mig á brjóstum?
8. Hvað bætir allt bara að það sé drukkið nóg?
9. Hvenær láta þeir yfir steinana strjúka?
10. Hver bíður mín hinumegin?
11. Hvar er hún fundin dauð?
12. Hver svífur úr suðrænum geim?
13. Hver skreytir skiparaðir?
14. Hvar teygði eg hestinn á snarpasta skeið?
15. Hver dottar nú á laufgrænum kvist?
16. Hve lengi hef ég setið í lausnarans skjóli?
17. Hver fer sem kólfur loftið ldjúfi?
18. Hver er að kveðja við bláfjallabrún?
19. Hve margar franskar duggur eygði ég?
20. Hver látrar sig um þetta hvíta grjót?
21. í hvaða líki lyftist moldin hæst?
22. Hver kyssir náinn?
23. Hver heldur um feldinn, horfir í eldinn.?
24. Hvað gerir máske einhver sem ekki getur sofið.
25. Á hverjum sat Skúli gamli?
26. Hvað bera blessuð lömbin að blómsturtopp?
27. Eins og hvað er hjartað í mér?
28. Hvert liggur beinn og breiður vegur.
29. Hver urgar hólinn ?
30. Hvenær læðist kvæði fram í skáldsins önd?
Hér birtist Jólagetraun Norðurslóðar í 18. skipti
frá upphafsárinu 1977. Gátan á að vera Iétt að
þessu sinni, en það höfum við reyndar sagt áður og
fengið hörð andmæli.
Gangi ykkur vel.
...Og botnið nú!
Norðurslóð lýsir eftir botnum við eftirfarandi fyrriparta.
1. Hvernig verður veturinn?
Von er að menn spyrji.
2. Svar við lífsins leyndardóm
liggur í þessum orðum:
3. Bráðum koma jólin, jamm.
Eg er ekki frá því
...og botni nú hver sem betur getur.
Sendi vinum og ættingjum á Dalvík og í
Svarfaðardal sem muna eftir mér
innilegar jóla- og nýárskveðjur.
Guð blessi ykkur öll.
Frímann Sigurðsson
Hrafnistu, Hafnarfirði
Dalvíkingar, Svarfdælir
Gleðilega jólahátíð.
Þökkum samfylgdina á liðnum árum
og biðjum ykkur blessunar
um ókomin ár.
Friðrika og Friðjón