Norðurslóð - 13.12.1995, Blaðsíða 14

14 — NORÐURSLÓÐ
Ferð í
Stíflu
Eg ætla að segja frá ferð sem
ég fór út í Fljót í Skagafirði
í lok september 1938. Það
byrjaði með smáslysi. Ég var beð-
inn að höggva sundur kjötskrokk
niður í kjallara, en þegar ég reiddi
öxina til höggs í fyrsta eða annað
sinn þá spýttist blaðið af henni og
hvarf upp í loftið. Það datt nú fljót-
lega niður aftur og kom þá á hend-
ina á mér, vísifingur hægri handar.
Blaðið stóð beinlínis fast í beininu,
svo ég þurfti að lempa það upp
með iagni. Örið er þar ennþá til
sannindamerkis ef einhver Tómas-
inn færi nú að rengja frásögn mína.
Þetta sýndist vera svo alvarlegt
sár, að ég reið niður í Argerði, þar
sem Sigurjón læknir gerði að því.
Ég sat nú heima í lamasessi og var
til fárra hluta nytsamlegur.
Næsta dag eða næstnæsta kom
tilkynning í útvarpinu til allra vænt-
anlegra MA nemnda um, að skóla-
haldi væri frestað um eina viku.
Einhvem næstu daga kemur
Haraldur í Gullbringu, fé-
lagi minn og fermingar-
bróðir, blaðskellandi niður í Tjöm.
Erindið var að fara þess á leit, að
ég kæmi með sér ríðandi út í Stíflu
í Fljótum til þess að sækja Munda
bróður sinn sem hafði verið létta-
drengur um sumarið í Lundi. Það
var skyldleiki milli heimilanna þar
sem Guðmundur í Gullbringu, fað-
ir Munda, var bróðir Maríu, ekkj-
unnar í Lundi. A bænum var lfka
Guðmundur, sonur Maríu, Mundi í
Lundi, sem lengi síðar bjó þar
einbúi.
Yið tygjuðum okkur til farar
í ágætisveðri seint í sept-
ember og fórum þá leið
sem við þekktum báðir, nefnilega
Reykjaheiði upp úr Böggvisstaða-
dal. Ég man að ég lagði til tvo
hesta í ferðina og Haraldur einn.
En að auki hafði hann með sér lít-
inn riffil. Það fannst mér skrítið, en
hann mun hafa ætlað sér að skjóta
fugl ef færi gæfist. Honum varð
samt ekki kápan úr því klæðinu.
Það gerðist ekkert frásagnarvert
á leiðinni yfir Reykjaheiði, fram
yfir Lágheiði og niður í Lund.
Þetta er hæfileg dagleið en það var
þó langt í frá að dagur væri að
kvöldi kominn þegar við komum á
leiðarenda. Við höfðum riðið all-
greitt. Svo við töluðum um að það
væri sjálfsagt að sjá sig betur um
fyrst maður væri kominn svo langt
að heiman. Mundi í Lundi söðlaði
hest sinn og reið með sem fylgdar-
maður niður Fljótin og yfir Hólana
og allar götur niður að Molastöð-
um. Þar átti Haraldur kunningja frá
þeim árum er hann bjó með fjöl-
skyldu sinni á Húnsstöðum í
Stíflu. Þetta var litlu áður en
Skeiðsfossvirkjun var reist en það
var á árabilinu 1940-45. Það voru
Hjörtur E. Þórarinsson segir frá
ferð sem hann og Haraldur Guð-
mundsson í Gullbringu fóru fyrir
hartnær sextíu árum
Riðið yfir á.
því að verða síðustu forvöð að sjá
Stífluna óskerta með ánni sinni og
engjunum sínum fríðu. Ég man vel
hvemig þessi litla á slagaði í stór-
um bugðum sitt á hvað og mynd-
aði sumstaðar snotra gulvíði-
hólma. Það er von að gamlir Fljót-
ungar tregi ntikið gömlu sveitina
eins og hún var áður en jarðýtan og
dínamítið tóku til starfa í Stífluhól-
unum.
Við komum við á Nefsstöðum á
leiðinni frameftir að heilsa upp á
pilta sem Haraldur þekkti þar. Svo
fórum við að draga okkur til rúms
heima í Lundi, því við ætluðum að
taka daginn snemma. Um morgun-
inn var María búin að taka til
handa okkur kaffi og nesti til ferð-
arinnar. Við höfðum kaffibrúsa
sem hún fyllti. Svo dró hún upp
nokkuð sem okkur kom á óvart.
Hún dró sem sagt upp úr skúffu
pela fullan af áfengi. Hún sagði
okkur að hún hefði blandað þetta
sjálf. Við vorum báðir lítt vanir
drykkjumenn og vorum hálf
hræddir við innihald flöskunnar.
Við þökkuðum samt fyrir allt og
allt, stigum á bak og héldum af
stað með sumarbarnið og kúa-
strákinn Guðmund. Hann var ná-
lægt 10 ára að aldri og alvanur
hestamaður.
Við ræddum mikið um það
hvaða leið skyldi fara til baka. Það
væri ekki nauðsynlegt að fara
Reykjaheiði aftur. Veðrið var enn
afskaplega gott. Vissum að Hvarf-
dalsskarð hafði verið farið með
gripi og við vissum um Sandskarð
yfir í Sandá eða Göngustaði og við
vissum um Klaufabrekkur. En
okkur leist best á Hvarfdalsskarðið
sent er áberandi og fagurlega skap-
að fyrir botni Hvarfdalsins. Þar
má segja að Fljótin byrji því Fljóta-
áin myndast þar úr Hvarfdalsánni
og svo Klaufabrekknadalsánni
sem bætist við neðst í Hvarfdaln-
um. Við létum vaða yfir Fljótaána
og röltum svo fram í átt að skarð-
inu og teymdum mest hrossin. Að-
ur en þangað kom man ég að ég
bryddaði á því hvort við ættum
ekki að líta á góðgerðimar hennar
Maríu, nefnlega flöskuna. Harald-
ur var til í það. Við dreyptum á og
fengum okkur svo annan stærri
slurk. Ekki lágum við í fyrsta
skoti. Samt vorum við dauðsmeyk-
ir við drukkinn. Við vissunt að það
geta orðið mistök í blöndun og að
slys geta hlotist af neyslu drykkjar
af vafasömum uppruna eins og
þessum. Við helltum því úr flösku-
greyinu og urðuðum hana með
innihaldinu í gjótu.
Yið lögðum enn af stað í sól-
skininu og að lokum kom-
um við upp í skarðið, sem
er eins og hlið milli Fljóta og Svarf-
aðardals, reglulegt í lögun líkt og
hálsmál á flegnum kjól. Nú vissum
við ekkert hvar best var að fara
niður í Skallárdalsbotninn. Ég
rauk samt af stað og án þess að
kanna málin frekar skellti mér með
hestinn niður snarbratta, leirrunna
skriðu. Ég fór í stökkum niður
brattann og það gerði hesturinn
sömuleiðis. Bjóst ég við að fá
hann yfir mig á hverri stundu.
Fljótlega var ég kominn í ógöngur
með hrossið sem brölti um í grófri
urð og grjóti. Ég var farinn að
halda að slys hlytist af. En að lok-
um tók þó fram úr illfærunum, og
ég var kominn niður á græna grund
svo að segja. Haraldur var vitrari
en ég, fylgdist auk þess að ein-
hverju leyti með glæfraför minni,
lét sér það að kenningu verða og
tók stefnuna framundir botn dals-
ins áður en hann sveigði af og kom
von bráðar á kindagötur er lágu
niður í Skallárdalinn. Við bárum
saman bækur okkar þegar við
hittumst og komumst að því að ég
hefði hagað mér mjög óskynsam-
lega. Að lokum komum við niður á
fjárgötur og stigum þá á bak. Þá
blöstu við tjöllin sem við þekkjum
svo vel, Hnjótafjallið, Skjöldurinn,
Skeiðsfjallið ofl.
Nú, ég gat þess að Haraldur
hafði byssu meðferðis.
Ætlaði víst að skjóta fugla.
Hann var hinn mesti byssubófi. En
engir fuglar urðu á leið okkar held
ég. Þá fór hann niður að Skallánni
og við reyndar með honum. Hann
fór að tala um hvort ekki mætti
finna silung. Ég hélt nú að hann
myndi lítið ráða við silung þó hann
væri þama. Þá fór hann að fræða
mig um það að ef maður skyti með
byssu á mark niðri í vatni yrði
maður að taka tillit til ljósbrotsins,
því ljósgeislinn brotni við yfirborð
vatnsins. Því væri það afskaplega
erfitt að skjóta fiska og því erfiðara
sem þeir væru smærri. Én hann var
svo æstur að hann fór niður með
ánni en við Mundi riðunt götumar
svo það dró sundur með okkur. Ég
hélt bara áfram og heim í hlað á
Atlastöðum og hitti fólkið þar. Það
líður og bíður þar til loks kemur
Haraldur, með byssuna sína um
öxl og haldandi á fiski, töluvert
stórri bleikju. Og hann spyr Laugu
hvort hún vilji ekki fisk í matinn.
Hún dæsti og sló á lær. Þau voru
aldeilis hissa á að þetta skyldi vera
hægt, þau vissu þó að það var dá-
lítill fiskur í ánni stundum. Svo var
slegið upp kaffiveislu. Haraldur
sýndi okkur vegsummerki á sil-
ungnum. Riffilkúlugat rétt aftan
við hausinn, sjálfsagt þar sem það
einmit átti að koma. Eftir kaffið
stigum við á bak og riðum í kvöld-
sólinni niður í sveit og hver til síns
heirna.
SJOVAOIOALMENNAR
Nú fer í hönd mesta
Ijósahátíð ársins.
Ert þú vel tryggður?
Þú tryggir
ekki eftir á!
Dalvíkurumboð - Sími 61405
Sendum viðskiptavinum okkar og
velunnurum bestu óskir um
gleðileg jól ogfarsœld á
komandi ári.
Happdrætti Háskóla íslands
vænlegast til vinnings!
Umboðið á Daluík:
Verslunin Sogn - S. 466 1320