Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.01.1983, Qupperneq 39

Rekstrarreikningur ár 19x1:
Hreinar rekstrartekj ur samkv. reikn-
ingsskilum kaupverðs—nafnkrónu-
fjármagns 29,50
—Álag á kaupverð seldra vara -14,00
—Álag vegna virðisrýrnunar pen-
ingalegs rekstrarfj ár -4,00
11,50
Leiðrétting vegna sk'uldsetningar:
30% af 18kr. 5,40
— Vaxtagjöld -10,50 -5,10
Hagnaður 6,40
Efnahagsreikningur lok 19x1:
Fjármunir
Sjóður 29
Vörubirgðir: 8ein. á 14 kr. 112 141
Fjármagn
Langvinnt lán 30
Höfuðstóll 1/1 70
Endurmatsforði 34,60
Hagnaður árs 6,40 111
141
Á niðurstöðu þessara reikningsskila og
reikningsskilum sviptivirðis — starfsmáttar-
fjármagns, eins og þeim hefur verið lýst hér
að framan, er sá einn meginmunur, að sam-
kvæmt brezku fyrirmyndinni er með leiðrétt-
ingu vegna skuldsetningar ekki tekinn til
baka hluti lánardrottins í aukningu óinnleysts
geymsluhagnaðar. í fyrra tilvikinu er þessi
leiðrétting 12 kr. Þessa tölu mátti fá annað
hvort með því að mæla kaupmáttarrýrnun
lánsfjár gagnvart verzlunarvöru fyrirtækisins
(40% af 30 kr. láni 1/1) eða með því að taka
þann hundraðshluta af samtölu geymslu-
hagnaðar og álags vegna rýrnunar peninga-
legs rekstrarfjár, 40 kr., sem svarar til
hlutdeildar lánsfjár 1/1 af heildarfjármagn-
inu, þ.e. 30%. Af geymsluhagnaðinum, sem
myndazt hefur á árinu, 36 kr., voru aðeins 14
kr. innleystar (= álag á kaupverð seldra
vara), en 22 kr. óinnleystar í árslok. Sam-
kvæmt brezka staðlinum á aðeins að taka
aftur hluta lánsfjármagns af innleystum
geymsluhagnaði. Því verður leiðréttingin
30% af 18 kr., þ.e. 14 kr. innleystum
geymsluhagnaði svo og 4 kr. leiðréttingu
vegna rýrnunar peningalegs rekstrarfjár. í
framtíðinni muns vo óinnleystur geymslu-
hagnaður myndast að nýju, nema því aðeins
að verzlunarvara fyrirtækisins hætti að hækka
í innkaupsverði. -
í lýsingunni að framan á liðnum „leiðrétt-
ing vegna skuldsetningar“ hefur reyndar
verið stuðzt við anda brezka staðalsins, en
ekki verið farið bókstaflega eftir forskrift
staðalsins. Þykir ekki efni til að íþyngja
lesandanum með langri greinargerð, sem
þyrfti til að ákvæðum staðalsins um þetta efni
verði gerð viðunandi skil.
Af meðferð skýringardæmisins gæti lesand-
inn dregið þá ályktun, að við raunhæfar
aðstæður þyrfti að leggja óhemju mikla
fyrirhöfn við útreikning vegna „álags vegna
virðisrýrnunar peningalegs rekstrarfjár," þar
sem þessi liður gæti tekið tíðum breytingum
yfir árið. Reyndar er peningalegt rekstrarfé
myndað af fleiri og að jafnaði fyrirferðar-
meiri liðum en þeim eina, sem fyrir kom í
skýringardæminu, en hann var tímabundinn
forði handbærs fjár. Peningalegt rekstrarfé
tekur líka til útistandandi skulda, skulda við
birgja (sem frádráttarlið) og fleiri áþekkra
sammtímaliða efnahagsreiknings. Brezki
staðallinn veitir heimild til notkunareinfaldr-
ar nálgunaraðferðar við útreikning umrædds
álags, sem byggir á skoðun stöðu peningalegs
rekstrarfjár einungis við upphaf og lok árs.
Pessi vinnubrögð eru til marks um það kapp,
sem á það er lagt að gera reikningsskilin sem
auðveldust viðureignar.
Viðbrögð bandarískra reikningshaldara
við verðbólguvandanum voru kunngjörð um
svipað leyti og niðurstöður brezkra starfs-
bræðra þeirra með birtingu „Statement of
Financial Accounting Standards No. 33“ í
september 1979.16) Bandaríski staðallinn,
eins og sá brezki, tekur einungis til stærri
37