Fréttablaðið - 20.06.2017, Blaðsíða 11

Fráveitumál við Mývatn hafa verið í brennidepli. Í upphafi er rétt að leiðrétta algengan
misskilning í umræðunni. Halda
mætti að öllu skólpi sé dælt beint
í Mývatn. Þetta er auðvitað alrangt
því hér tíðkast víða tveggja þrepa
hreinsun og heilbrigðiseftirlitið
fylgist með því að sveitarfélagið og
rekstraraðilar uppfylli lög og reglur.
Mývetningar hafa að mörgu leyti
verið til fyrirmyndar í fráveitumál­
um í gegnum tíðina en árið 2012 var
kröfunum breytt með einu penna­
striki og gerðar íþyngjandi kröfur á
Mývetninga með því sem kallað er
„umfram tveggja þrepa hreinsun“.
Hvað það þýðir er í raun verkfræði­
legt úrlausnarefni en kostnaðurinn
við slíka hreinsun er mikill.
Í síðustu viku sendu sveitar­
félagið Skútustaðahreppur og 15
rekstraraðilar í Skútustaðahreppi
inn sameiginlega umbótaáætlun um
fráveitumál í sveitarfélaginu til Heil­
brigðiseftirlits Norðurlands eystra
(HNE). Unnið var út frá gildum,
markmiðum og framtíðarsýn. Fram­
tíðarsýn umbótaáætlunarinnar er að
sveitarfélagið Skútustaðahreppur og
rekstraraðilar verði til fyrirmyndar í
fráveitumálum til að lágmarka áhrif
mannsins á lífríkið í Mývatni.
Umbótaáætlunin er unnin vegna
krafna HNE þar sem lögð er fram
krafa um tímasetta áætlun um
úrbætur þar sem fram kemur hvern­
ig og fyrir hvaða tíma sveitarfélagið
muni taka í notkun skólphreinsi­
virki fyrir þéttbýlið í Reykjahlíð
og á Skútustöðum sem fullnægir
kröfum um ítarlegri hreinsun en
tveggja þrepa. Tímasett áætlun um
úrbætur átti að berast HNE ekki
seinna en 17. júní. Lögð er fram
fimm ára tímasett umbótaáætlun
sem byggir á samþættingu aðgerða.
Gerðir eru ýmsir fyrirvarar á áætlun­
inni, bæði lagalegir og ekki síst hvað
varðar aðkomu ríkisvaldsins um
fjármögnun.
Sveitarfélagið Skútustaðahreppur
á jafnframt í viðræðum við Norður­
orku um aðkomu að veitumálum
sveitarfélagsins. Gert er ráð fyrir að
viðræður við ríkisvaldið og Norður­
orku standi til áramóta. Verði seink­
un á viðræðunum má reikna með
að seinkun verði á ferlinu sem því
nemur þar sem fjárhagsleg aðkoma
ríkisins er ein helsta forsendan fyrir
framgangi verkefnisins. Undir­
búningur af hálfu sveitarfélagsins
er þegar hafinn með breytingum
á deiliskipulagi og fleira. Rekstrar­
aðilar hafa einnig hafið undirbún­
ing af sinni hálfu.
Heildarkostnaður fráveitufram­
kvæmdanna fyrir sveitarfélagið er
áætlaður um 500­700 m.kr. en fyrir
rekstraraðila má áætla að kostnað­
urinn hlaupi á hundruðum milljóna
króna. Sveitarfélagið hefur fundað
með umhverfisráðherra og fjármála­
ráðherra um aðkomu ríkisvaldsins
hvað varðar fjármögnun og lofar
fundurinn góðu um framhaldið.
Sameiginlegir hagsmunir
Hver og einn rekstraraðili er
ábyrgur fyrir sinni umbótaáætlun
líkt og sveitarfélagið en helstu
ástæður fyrir að skila inn sameigin­
legri umbótaáætlun eru sameigin­
legir hagsmunir, samlegðaráhrif,
hagkvæmni og samþætting verk­
efnisþátta í þeim tilfellum þar sem
rekstraraðilar eru staðsettir í skil­
greindum þéttbýliskjarna. Sam­
kvæmt lögum um uppbyggingu og
rekstur fráveitna kemur fram að
uppbygging fráveitna sé á ábyrgð
sveitarfélaga og því er mikilvægt
fyrir rekstraraðila að vita hvenær
þeir geta tengt sig inn á safnkerfi
fráveitu sveitarfélagsins samkvæmt
gjaldskrá.
Ákvæði verndarlaganna um
Mývatn og Laxá stefndu ekki að því
í upphafi að leggja auknar fjárhags­
legar byrðar á Skútustaðahrepp, en
sýnt er að slíkar kröfur eru komnar
fram sbr. krafa Heilbrigðisnefndar
Norðlands eystra. Þær eru veru­
lega íþyngjandi fyrir sveitarfélagið
og íbúa þess og verður að skoða út
frá jafnræðissjónarmiðum og þeim
grundvallarhagsmunum sem liggja
að baki verndarlögunum. Vernd
Mývatns má rekja til einstakrar
stöðu vatnsins og alþjóðlegra skuld­
bindinga ríkisins gagnvart svæðinu.
Kröfur um gerð umbótaáætlunar
eru því einnig málefni sem varðar
ríkið.
Ein af helstu forsendum þess að
ráðist er í svo kostnaðarsamar fram­
kvæmdir í fráveitumálum hlýtur að
vera að vöktun á lífríki Mývatns
verði aukin til muna til að meta
stöðuna og áhrif framkvæmdanna
á lífríkið til framtíðar. Á fundi full­
trúa sveitarstjórnar með fjármála­
ráðherra og umhverfisráðherra fyrir
skömmu greindi umhverfisráðherra
frá því að ráðuneytið ætlar að setja
aukið fjármagn í rannsóknir og
vöktun Mývatns, sem er fagnaðar­
efni.
Fimm ára úrbótaáætlun
með fyrirvara um
fjármögnun ríkisins
Þorsteinn
Gunnarsson
sveitarstjóri
Skútustaða-
hrepps
Leitin að hinu
fullkomna
heilbrigðiskerfi
FRÓÐLEIKSFUNDUR KPMG
MIÐVIKUDAG 21. JÚNÍ | 8:30 - 9:30
BORGARTÚNI 27 | 8. HÆÐ
Á þessum fróðleiksfundi mun Dr. Mark
Britnell, stjórnarformaður KPMG Global
Health leitast við að svara spurningunni
hvort hið fullkomna heilbrigðiskerfi sé til.
Áhugaverður fundur
fyrir stjórnendur innan
heilbrigðisþjónustunnar
og aðra sem hafa áhuga
stefnumótun í þeim geira.
Boðið er upp á léttan
morgunverð og er þátttaka
án endurgjalds.
Vinsamlega skráðu þig
til þátttöku á kpmg.is
Gildi–lífeyrissjóður
Aukaársfundur 2017
Dagskrá fundarins
Tillögur til breytinga á samþykktum Gildis–lífeyrissjóðs.
Allir sjóðfélagar eiga rétt til setu á fundinum með málfrelsi og tillögurétti.
Sérstakt fulltrúaráð skipað fulltrúum stéttarfélaga og samtaka atvinnurekenda
sem að sjóðnum standa fer með atkvæði á fundinum.
Tillögur til breytinga á samþykktum má sjá á vef sjóðsins og liggja þær einnig
frammi á skrifstofu sjóðsins.
Stjórn Gildis–lífeyrissjóðs.
1.
Grand hótel Reykjavík, fimmtudaginn 22. júní kl. 17.00
www.gildi.is
Það er gamalt pólitískt herbragð þegar umræða um eitthvert mál er orðin óþægileg fyrir stjórn­
málamenn að beina athygli fólks í aðra
átt. Hér á landi hefur þetta verið kölluð
smjörklípuaðferðin og er með því vísað
í ömmu fyrrverandi forsætisráðherra
sem smurði dálítilli smjörklípu á kött­
inn sinn ef hann sýndi t.d. fiskinum
sem verið var að verka óþarfa athygli.
Kötturinn fór þá að eltast við smjör­
klípuna.
Fyrir ekki svo mörgum dögum var
heitasta umræðuefnið í fjölmiðlum
og á samfélagsmiðlum skipun dómara
í nýtt millidómstig. Óhætt er að segja
að gjörðir dómsmálaráðherra og ríkis­
stjórnarinnar í því máli hafi laskað
orðspor dómsins alvarlega áður en
hann tók til starfa enda lyktuðu þær
af pólitískri hefnigirni, flokkshygli og
nepótisma.
Í þeirri umræðu sem spratt í kjölfarið
áttu ráðherra og stuðningsmenn henn­
ar undir högg að sækja svo vægt sé til
orða tekið. En hvað gerist þá? Skyndi­
lega birtast alvopnaðir lögreglumenn
á fjölskylduhátíð og boðaður var enn
frekari vopnaburður á þjóðhátíðardag­
inn. Það er skemmst frá því að segja að
starfshættir dómsmálaráðherra gufuðu
snarlega upp úr samfélagsmiðlunum
og af síðum dagblaðanna og í staðinn
hömuðust menn í að vera með eða á
móti vopnaburði lögreglunnar.
Aðspurður hvort þessi aðgerð væri
vegna breytinga á hættustigi svaraði
ríkislögreglustjóri því til að svo væri
ekki, hættustig væri hið sama og ekki
virtust heldur liggja fyrir neinar nýjar
upplýsingar sem þyrfti að bregðast við.
Það læðist því óneitanlega að manni sá
grunur að uppátækið sé smjörklípa til
að draga athyglina frá vinnubrögðum
dómsmálaráðherra. Ef sú er raunin
þá hefur það svo sannarlega tekist.
Enginn minnist lengur á dómararáðn­
ingar. Gallinn við þessa smjörklípu er
hins vegar sá að deilurnar um skipun
dómaranna eru ekki horfnar, þær liggja
bara niðri um stund en munu blossa
upp aftur þegar kærur vegna þeirra
koma fyrir dóm. Yfirvöld dóms­ og
lögreglumála eru því einungis að míga
í skóinn sinn.
Almennt nýtur lögreglan hér á landi
trausts og hún er ein af fáum stofn­
unum samfélagsins sem héldu orðspori
sínu óhögguðu gegnum hrunið. Það
þarf hins vegar ekki nema eitt alvarlegt
atvik til að það orðspor fari sömu leið
og orðspor millidómstigsins nýja. Það
má því segja, ef þetta er smjörklípa, að
þá séu yfirvöld löggæslu og dómsmála
svo sannarlega að leika sér að eldinum.
Smjörklípa?
Guðmundur J.
Guðmundsson
kennari
S k o ð u n ∙ F R É T T A B L A ð i ð 11Þ R i ð J u D A G u R 2 0 . J ú n í 2 0 1 7
2
0
-0
6
-2
0
1
7
0
4
:3
7
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
D
1
F
-8
D
7
C
1
D
1
F
-8
C
4
0
1
D
1
F
-8
B
0
4
1
D
1
F
-8
9
C
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
B

F
B
0
4
8
s
_
1
9
_
6
_
2
0
1
7
C
M
Y
K