Morgunblaðið - 17.05.2017, Blaðsíða 11

FRÉTTIR 11Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. MAÍ 2017
NÝTT NÝTT
Verið velkomin
Glæsilegt úrval af nýjum hlýra
stutterma og kvarterma bolum
í mörgum litum og gerðum
Kvartbuxur í þremur litum
hvítt, beige og svart
Stærðir S-XXXL
Einnig peysur, jakkar,
ponsjó, túnikur,
velúrgallar, töskur o.fl.
Álfheimum 74, 104 Rvk, sími 568 5170
Sindragata 12c | Ísafirði | Sími 456 1300 | smidjan@velsmidjan.is
Frábær smurefni sem einangra, verja
og koma í veg fyrir tæringu eins og
verkfæra o rafma nsvara.
100% eins árs RAKAVÖRN
Fyrri helmingur maímánaðar er lið-
inn og hefur hann „boðið upp á allan
pakkann“ eins og sagt er, hlýindi,
mikinn vindhraða, mikla úrkomu og
háan loftþrýsting.
Samkvæmt upplýsingum Trausta
Jónssonar veðurfræðings hefur maí
verið hlýr. Meðalhiti í Reykjavík er nú
8,1 stig, 2,9 stigum ofan meðallags
1961 til 1990 og 2,0 stigum ofan með-
allags síðustu tíu ár. Þetta er næsthlý-
jasti fyrrihluti maímánaðar í Reykja-
vík á öldinni og sá sjötti hlýjasti frá
upphafi samfelldra mælinga.
Langhlýjast var 1960, meðalhiti sömu
daga þá 9,4 stig, en kaldastir voru
þessi dagar í Reykjavík 1979, meðal-
hiti 0,3 stig.
Einnig hefur verið mjög hlýtt fyrir
norðan, meðalhiti á Akureyri er nú 8,0
stig, það fjórða hæsta sem vitað er um
þar á bæ.
Úrkoma hefur verið mikil víðast
hvar á landinu. Á nokkrum stöðvum
hefur fyrri hluti maímánaðar ekki
verið votari en nú, t.d. í Neskaupstað,
á Hánefsstöðum í Seyðisfirði, á Gilsá í
Breiðdal og Þverá í Dalsmynni. „En
úrkomu hefur verið einkennilega mis-
skipt, sáralítil úrkoma hefur enn
mælst víða á vestanverðu Norður-
landi og norðantil á Vesturlandi,“ seg-
ir Trausti og nefnir að á Grímsstöðum
á Fjöllum hafi aðeins mælst 1,3 milli-
metra úrkoma.
Loftþrýstingur mældist hærri en
hann hefur orðið í maí í rúm 20 ár.
Þrýstingurinn nú fór hæst í 1040,8
hPa á Reykjavíkurflugvelli. Það var
13. maí 1996 að þrýstingur fór síðast í
1040 hPa hér á landi, þá á Raufarhöfn.
Fjórða óvenjulega atriðið er vind-
hraðinn á dögunum, segir Trausti.
Hinn 10. reiknaðist meðalvindhraði í
byggð 11,2 m/s sem er með mesta
móti í maí. sisi@mbl.is
Maí hefur boðið upp
á óvenjulegt veður
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Sólskin Meðalhiti í Reykjavík í maí er nú 8,1 stig, 2,9 stigum ofan meðallags.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Meginhluti þess steinefnis sem notað
er í malbik hér á landi er fluttur inn
frá Noregi. Það gera malbikunar-
stöðvarnar til að fullnægja kröfum
Vegagerðarinnar, bæjarfélaga og
annarra verkkaupa um styrkleika
malbiksins.
„Þótt við búum á klettaeyju úr
grjóti er basaltið ekki nógu gamalt.
Það er ekki nógu slitsterkt til að ráða
við nagladekkin. Norska granítið er
nokkurra milljóna ára gamalt og
mun endingarbetra,“ segir Sigþór
Sigurðsson, framkvæmdastjóri mal-
bikunarstöðvarinnar Hlaðbær-
Colas.
Kröfur um styrk aukast
Hans fyrirtæki flytur inn frá Nor-
egi í ár meira en hundrað þúsund
tonn af steinefni. Það er notað í mal-
bik á vegi, götur og flugbrautir. Mal-
bik með steinefnum úr íslenskum
námum er aðallega notað þegar verið
er að malbika bílastæði og göngu-
stíga og í undirlag malbiks. Notað er
meira en tvöfalt meira af innfluttum
steinefnum en innlendum hjá
Hlaðbæ-Colas.
Fyrirtækið hefur flutt inn stein-
efni í áratugi. Sigþór segir að kröfur
verkkaupa til gæða malbiks hafi ver-
ið að aukast og því hafi innflutningur
aukist heldur á síðustu árum.
Naglar á flutningabílana
Innflutt ljós og slitsterk steinefni
eru almennt notuð þegar vegir um
jarðgöng eru malbikaðir. Það var
gert þegar Hvalfjarðargöng voru
tekin í notkun árið 1998. Þá var áætl-
að að malbikið myndi endast í 5-7 ár
en það dugði í 16-17 ár því ekki var
malbikað aftur fyrr en á árunum
2014 og 2015. Aftur var malbikað
með norsku efni.
Sigþór Sigurðsson segir að sér-
staklega sterk blanda hafi verið not-
uð í malbikun Hvalfjarðarganga
2014-2015 og segist hann hafa spáð
því að malbikið myndi endast í 25 ár
fyrst eldra malbikið entist í 17 ár.
Það virðist ekki ætla að ganga eftir
því nú þegar sér á slitlaginu.
Gylfi Þórðarson, framkvæmda-
stjóri Spalar, telur að nýja malbikið
endist ekki jafn lengi og það eldra.
Umferðin sé orðin miklu meiri en var
í upphafi og nú hafi það bæst við að
flutningabílar landsbyggðarinnar
séu komnir á nagladekk. Þeir séu
fljótir að rífa upp malbikið. Reiknar
hann ekki með að malbikið endist
lengur en í 7-8 ár, eða helmingi
skemur en það gamla.
Líkur eru á að malbik endist leng-
ur í jarðgöngum en á vegum úti. Jafn
hiti er í göngunum og lítil bleyta og
ekki þarf að salta.
Ekki fannst nógu gott efni
Sigþór Sigurðsson segir að miklar
kröfur séu gerðar í nýju göngunum
um styrkleika steinefna. Segir hann
að Húsavíkurgöng séu gott dæmi um
það. Þar séu sérstaklega þungir
vagnar keyrðir fram og til baka.
Heimamenn hafi verið fengnir til að
leita að námum á svæðinu en engar
hafi fundist nógu góðar. Því hafi efn-
ið verið flutt frá Noregi og sér-
staklega sterkt efni í efra lagið.
Sama eigi við um Norðfjarðargöng
sem nú er verið að malbika. Fundist
hafi náma í Jökuldal sem hægt hafi
verið að nota að hluta en síðan flutt
inn efni í efra malbikslagið, slitlagið.
Sigþór segir að ef náma sé nálægt
framkvæmdastað sé ódýrara að nota
efni þaðan en ef aka þurfi langar leið-
ir sé ódýrara að flytja efnið inn frá
Noregi.
Annað efni á flugbrautir
Notuð hafa verið norsk steinefni í
flestar flugbrautir sem Hlaðbær-
Colas hefur malbikað á undanförnum
árum. Þó var íslenskt efni notað á
Egilsstöðum.
Aðrar kröfur eru gerðar til mal-
biks á flugbrautum en vegum. Sigþór
segir að í verkefni sem fyrirtækið er
núna að vinna að á Keflavík-
urflugvelli sé sóst eftir þoli gegn slíp-
un sem verði þegar vélarnar lenda.
Þetta sé önnur áraun en á vegunum
þar sem nagladekkin myndi hjólför.
Keypt var sérstakt efni frá Noregi
sem hentar við þessar aðstæður.
 Íslenska bergið of
veikt fyrir alvöru-
malbik  Auknar
kröfur um styrk
Morgunblaðið/Rósa Braga
Verk að vinna Malbikunarflokkur að störfum á höfuðborgarsvæðinu. Öflug tæki þarf að hafa svo eitthvað gangi.
Meginhluti steinefnanna frá Noregi