Víkurfréttir - 26.10.2006, Qupperneq 28

28 VÍKURFRÉTTIR Á NETINU • www.vf.is • LESTU NÝJUSTU FRÉTTIR DAGLEGA!VÍKURFRÉTTIR I 43. TÖLUBLAÐ I 27. ÁRGANGUR
ö KASSINNPÓST
Lúðvík Bergvinsson skrifar:
Hvers vegna þurfa ís-lensk ar fjár mála stofn-an ir og fyr ir tæki meiri
trygg ing ar og ábyrgð ir vegna
lána en ann ars stað ar þekk ist?
Þ e s s i s t a ð -
reynd hef ur
l í t ið ver ið
rædd. Ís lend-
ing ar greiða
hæstu vexti,
f l e s t l a n g -
tíma lán eru
verð tryggð,
auk þess sem
á Ís landi hef ur þró ast kerfi
ábyrgð ar-manna sem á sér
ekki hlið stæðu í ver öld inni.
Sjálf ur hef ég oft lagt fram hug-
mynd ir um af nám nú ver andi
ábyrgð ar manna kerf is. Þetta
vernd ar kerfi hef ur á stund um
ver ið kall að al manna trygg inga-
kerfi fjár mála fyr ir tækja. Hvað
sem mönn um kann að finn ast
um verð trygg ing una er aug ljóst
að al menn ing ur greið ir her-
kostn að inn, a.m.k. hér á landi.
Er það sjálf sögð nið ur staða að al-
menn ing ur beri óskipta áhættu
af óstöð ug leika í efna hags líf inu
- en fjár magns eig end ur enga?
Það er afar mik il vægt að fara
að ræða þessa spurn ingu í sam-
hengi við hvort við halda eigi
verð trygg ing unni.
Verð trygg ing
Í stöð ugu hag kerfi get ur verð-
trygg ing ver ið neyt end um, lán-
tak end um, hag felld. Við eðli-
leg ar að stæð ur á verð trygg ing
að tryggja lægri vexti vegna
minni áhættu lán veit anda og
lægri kostn að vegna eigna stýr-
ing ar. Verð trygg ing ætti því að
tryggja lægra verð á pen ing um.
Ís land er á hinn bóg inn dæmi
um hið gagn stæða. Hvort sem
það er vegna veikrar krónu,
óstöð gu leika í hag kerf inu, eða
óráðs íu er stað reynd in sú að
vand fund in er stað ur þar sem
fjár magn er dýr ara. Spurn-
ing in sem vakn ar er sú hvort
rök semd ir fyr ir verð trygg ingu
eigi ekki við í smáu, óstöð ugu
hag kerfi einsog hinu ís lenska?
Svar ið er ekki sjálf gef ið, en það
má auð veld lega halda því fram
að af nám verð trygg ing ar skerði
ekki hag lán veit enda þeg ar til
lengri tíma er lit ið. Af nám verð-
trygg ing ar leiddi til auk ins stöð-
ug leika, auk þess sem lána stofn-
an ir þyrftu þá í aukn um mæli
að taka til lit til stýri vaxta Seðla-
bank ans í ákvörð un um sín um.
Það yki að eins áhrif Seðla bank-
ans á ís lenskt hag kerfi. Það
skap aði aukna ábyrgð og auk in
stöð ug leika.
Ís lenskt ástand
Ís lend ing ar þurfa að greiða
miklu hærri fjár hæð ir til baka af
lán um sem þeir taka en þekk ist
í ná granna lönd un um. Ástæð an
er ein föld: Hærri vext ir og verð-
trygg ing. Dofri Her manns son
starfs mað ur þing flokks Sam-
fylk ing ar inn ar tók dæmi um
mis mun andi greiðsl ur ein stak-
lings vegna 15 millj óna króna
hús næð is láns, með 3% vöxt um
og jöfn um af borg un um, sem
er ann ars veg ar tek ið í Evr um
óverð tryggt, og hins veg ar
í krón um verð tryggt. Í þessu
dæmi er gert ráð fyr ir 3.5% verð-
bólgu og lán ið sé til 40 ára. Nið-
ur stað an er slá andi, en hún er
eft ir far andi eins taflan hér að
neðan sýnir:
Í þessu dæmi mun ar um 50
millj ón um króna á heild ar-
greiðsl um á 40 árum. Nið ur-
stað an er hróp andi. Þar sem
vext ir á evru svæð inu eru mun
lægri en hér á landi, svo mun ur-
inn kann að vera enn meiri.
Nið ur lag,
Það er aug ljóst að stöð ug leiki í
fjár mál um er mik il væg ur. Verð-
trygg ing in er að hluta til hugs uð
til að tryggja stöð ug leika og að
verð mæti eigna haldi sér í veð-
bólgu. En það verð ur ein hver að
greiða her kostn að inn. Í okk ar
til viki er það al menn ing ur. Það
er á hinn bóg inn orð ið löngu
ljóst að her kostn að ur inn er orð-
inn allt of hár. Það er einnig
ekki eðli leg við skipti að ann ar
að il inn, lán tak and inn, beri alla
áhættu vegna verð bólgu, en lán-
veit and inn sé tryggð ur. Það eru
eðli leg við skipti þeg ar all ir taka
áhættu, eða henni sé skipt á
eðli leg an hátt. Það er ekki sann-
gjarnt að að eins ann ar að il inn
taki hana. Við þetta verð ur ekki
unað mik ið leng ur. Þessu vil ég
breyta.
Lúð vík Berg vins son
Í síð ustu Vík ur frétt um birt ist grein eft ir Gunn ar Pét ur Ró berts son þar sem
frjáls lega var far ið með stað-
reynd ir. Grein in er full af rang-
færsl um og eru mér lögð orð
í munn sem ég hef aldrei við-
haft og gerð ar upp mein ing ar
sem ég ekki hef.
Í um ræð um á Al þingi um fjár-
auka lög ræddi ég for gangs röð
rík is stjórn ar inn ar. Þar vakti
ég at hygli á fjár veit ingu upp
á 330 millj ón ir til bygg ing ar á
reið höll um. Ég hafði leit að án
ár ang urs að auka fjár veit ing um
til Barna og ung linga geð deild ar
Lands spít al ans ( BUGL), Land-
spít ala há skóla sjúkra húss, SÁÁ
og Heil brigð is stofn ana á lands-
byggð inni. Það er kunn ara en
frá þurfi að segja, að all ar þess ar
lífs nauð syn legu stofn an ir eru í
miklu fjársvelti þó tekj ur rík is-
ins séu miklu meiri en ráð var
fyr ir gert í áætl un um.
Í um ræð unni um fjár auka lög in
hljóp mér kapp í kinn við að
sjá þessa for-
gangs röð og
vakti at hygli á
henni. Í ræðu
minni sagði ég
hvergi að ekki
mæ tt i ve i t a
f jár mun um
til bygg ing ar
r e i ð h a l l a ,
reið skemma, eða reið skála. Ég
kall aði aldrei eft ir því að bygg-
ing um slíkra mann virkja yrði
hætt og pen ing arn ir not að ir
til ann ara verka eins og grein-
ar höf und ur held ur fram í Vík-
ur frétt um. Grein ar höf und ur
legg ur mér einnig í munn þau
orð að ég teldi að stuðn ing ur við
hesta mennsku væri ógn við ís-
lenska vel ferð ar kerf ið! Gunn ar
klykk ir síð an út með því að geta
sér marg oft til um það, hvað
ég virð ist vita eða hvað ég virð-
ist ekki vita og kemst síð an að
þeirri und ar legu nið ur stöðu að
mér finn ist að fjár veit ing ar til
íþrótta mann virkja séu til ræði
við vel ferð ar kerf ið!! Það verð ur
að gera þá kröfu til þeirra sem
vilja gagn rýna orð eða verk ann-
arra að þeir falli ekki í þá gryfju
að gera þeim, sem á að gagn-
rýna, upp orð og skoð an ir eins
og gert var í grein Gunn ars.
Ég get vel skil ið að hesta menn,
sem sjá fram á lang þráð ar fjár-
veit ing ar til að bæta að stöðu
fyr ir hesta mennsku bregð ist
við og verji þá hags muni með
oddi og egg. Það hlýt ur þó að
mega benda á, að í sömu lög um
og setja fjár veit ingu í það verk,
vant ar sár lega fjár veit ing ar til
margra afar brýnna mála sem
snerta vel ferð og heilsu lands-
manna. Marg ir hesta menn
sem hafa haft sam band við mig
und an farna daga hafa skil ið að
ræð an á þingi var ræða um for-
gangs röð og hvatn ing til rík is-
stjórn ar inn ar um að standa sig
í vel ferð ar mál um, en ekki árás
á hesta menn eins og Gunn ar
geng ur út frá.
Jón Gunn ar son
al þing is mað ur
Af nám verð trygg ing ar lána
Hest ar og menn
Jón Gunnarsson skrifar:
Evru-lán Íslenskt lán
Lánsfjárhæ� 15.000.000 15.000.000.
Me�algrei�sla næstu 12 mánu�i 68.321 kr. 75.092 kr.
Me�algrei�sla yfir allan lánstímann 50.040 kr. 154.547 kr.
Vextir og ver�bætur 9.018.990 kr. 59.184.215 kr.
Samtals greitt: 24.018.990 kr. 74.184.215 kr.
Ljósm: elg
FRÉTTIR • ÍÞRÓTTIR • MANNLÍF
VEFSJÓNVARP VF.IS