Feykir - 28.01.2016, Qupperneq 10

10 04/2016
daglegum grunnþörfum fyrir
velferðaþjónustu, t.d. fræðslu-
starf og heilsugæslu. Þau heim-
sóttu undirstofnanir á vegum
Sameinuðu þjóðanna sem sjá
um fræðslu- og mannréttinda-
mál og kynntu sér m.a. fræðslu-
starf sem er sérstaklega beint að
konum til þess að kynna fyrir
þeim lagalegan rétt kvenna og
barna í Líbanon. Árni segir
margar konurnar vera einstæðar
með börn, sumar þeirra hafa
misst eiginmenn sína í stríðinu
og í öðrum tilfellum hafa
fjölskyldu-feðurnir freistað þess
að komast eftir öðrum leiðum en
í gegnum Sameinuðu þjóðirnar,
til annarra landa og sækja um
hæli. Sérstök áhersla er lögð á að
fræða konur um hvernig þær
geta varast hvers kyns ofbeldi.
Í Beirút fengu þau einnig að
kynnast stóru verkefni sem felst í
því að veita börnum fræðslu.
Árni segir fjölskyldur sem hafa
flúið Sýrland flestar með ágæta
grunnmenntun en að börn fái
ekki skólagöngu í Líbanon. Þá
skoðuðu þau einnig færanlega
heilsugæslu á vegum Rauða
krossins, sem jafnframt er studd
af íslenskum stjórnvöldum.
„Síðan á öðrum degi heim-
sóttum við þrjár flóttamanna-
fjölskyldur sem komu til
Akureyrar og mynduðum
aðstæður þeirra úti. Þær voru
misjafnlega bágbornar en í
heildina litið ekki mönnum
bjóðandi,“ tekur hann fram.
Árni lýsir híbýlum þeirra sem
einskonar skúrum, í raun
algjörum hreysum. Lítið rými
var í skúrunum, myglusveppa-
skán innan á veggjum og fleira
óboðlegt. „Það var eftirminnilegt
að heimsækja þetta fólk og sjá
neyðina. Fólkið sem við hittum
var mjög geðugt, allstaðar sem
við komum var okkur mjög vel
tekið og leyft að mynda aðstæður.
Við hlustuðum á margar sögur,
flestar afskaplega sorglegar.“
Hann segir fólkið vera fórnar-
lömb aðstæðna. „Það ber á
engan hátt ábyrgð á því í hvaða
stöðu það er, fólk sem lendir í því
að það brýst út borgarastyrjöld í
landinu sem það býr í. Sýrland
var 20 milljón manna ríki svip-
að og öll Norðurlöndin að
mannfjölda. Það er talað um að
fjórar milljónir séu flúnar og stór
hluti þeirra sem eftir eru séu á
vergangi innan Sýrlands,“ segir
hann.
„Við ætlum að
verða Íslendingar“
Árni nefnir nokkra eftirminni-
lega einstaklinga sem hann
ræddi við í flóttamannabúð-
unum, m.a. unga móður með
innan við árs gamalt barn. Hún
var 21 árs og maðurinn hennar
innan við þrítugt. „Þau áttu
nákvæmlega þrjár ferðatöskur af
fötum og ekkert annað. Enga
peninga og barnið veikt og þau
höfðu ekki efni á því að fara með
það til læknis. Það var sennilega
veikt vegna myglusvepps eða
vosbúðar. Þau sögðu við okkur:
„Við ætlum að fara til Íslands og
við ætlum að verða Íslendingar.
Við ætlum að mennta son okkar,
koma honum til manns og við
ætlum að bæta við okkar eigin
menntun. Við ætlum að byrja
nýtt líf og við sjáum ekki fyrir
okkur að við snúum nokkurn
tímann til baka.““
Hann segir jafnframt frá
einni konu sem hann kynntist,
fullorðinni konu í einni af fjöl-
skyldunum sem fóru til Akur-
eyrar. Fjölskylda hennar sundr-
aðist eftir að stríðið brast á, hún
missti eiginmann sinn og börn
hennar flúðu frá Sýrlandi og eru
nú dreifð um mörg lönd. Árni
segir frá því þegar hann hitti
hana í fyrsta sinn í Beirút en þá
bjó fjölskyld-an í yfirgefnu
iðnaðarhúsnæði, sem áður hýsti
kranabílaþjón-ustu. „Þegar við
komum þá fór sú gamla og tíndi
blóm og færði Önnu Sæunni
blómvönd. Sam-kvæmt þeirra
hefðum þá er amman sú persóna
í fjöl-skyldunni sem mesta
virðingin er borin fyrir. Hún er
einskonar talsmaður fjölskyld-
unnar,“ útskýrir Árni og minnist
þess þegar hann hitti hana á ný
eftir lendingu í Leifsstöð. „Hún
var ein fyrsta manneskjan sem
við sáum þegar við komum úr
flugvélinni og labbaði ein eftir
ganginum. Hún ljómaði í framan
þegar hún sá okkur,“ segir Árni
brosandi. „Síðan var móttaka og
forsætisráðherra tók til máls og
ávarpaði þau. Hann var með túlk
með sér sem túlkaði yfir á
arabísku. Þegar hann hafði lokið
máli sínu þá tók hún til máls og
talaði fyrir hönd hópsins og
þakkaði fyrir á arabísku.“
Árni segist hlakka til að
fylgjast áfram með fjölskyld-
unum sem hafa sest að á Akur-
eyri. „Það fólk sem við ræddum
við var alveg ákveðið í því að
takast á við það að verða Íslend-
ingar, að verða hluti af þjóðinni.
Þau sem við ræddum við eru
múslimar og við gerum ráð fyrir
að þau haldi í sína siði og venjur
en þau gera sér fyllilega grein
fyrir því að þurfa að aðlagast
íslenskum siðum, venjum og
lögum líka,“ segir Árni. „Það er
mikilvægt að við gerum okkur
grein fyrir því að þetta er
vandamál sem við þurfum að
takast á við án fordóma og að
sjálfsögðu er þekkingarleysið og
öfgarnar á báða vegu. Annars
vegar fólk sem vill ekkert af
þessu vita og hins vegar þeir sem
vilja bjóða öllum inn í stofu til
sín. Mig langar að miðla og
fræða og verða að liði í þessu og í
raun og veru var það kveikjan að
þessu,“ segir hann að endingu.
Ráðgert er að sjónvarps-
þættirnir verði tilbúnir í árslok
en að sögn Árna hefur RÚV líst
áhuga á því að taka þættina til
sýninga.
Árni heimsótti undirstofnanir á vegum Sameinuðu þjóðanna sem sjá um fræðslu-
og mannréttindamál.
Flóttamenn hafast margir við í nöturlegum skúrum.
Amman, sem sagt er frá í texta, þakkar fyrir hlýlegar móttökur í Leifsstöð.
Árni tekur viðtal við flóttamann (lengst til hægri) og starfsmenn hjálparstofnana.