Morgunblaðið - 05.02.2018, Síða 9

FRÉTTIR 9Innlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. FEBRÚAR 2018
56 10 000
TAXI
BSR
Góð þjónusta
yfir 90 ár10%
afsláttur
fyrir 67 ára
og eldri
Blanda af óhreinsuðu skólpi og
yfirborðsvatni rann út í sjó um
tíma á föstudag þegar neyðarlúga
skólpdælustöðvarinnar við Skelja-
nes var opin í tíu klukkutíma.
Ekki var um bilun að ræða í
aðalskólpdælunni, heldur var
neyðarlúgan í notkun vegna mik-
illar úrkomu, að sögn Ólafar Snæ-
hólm, upplýsingafulltrúa Veitna.
„Þegar mikið af ofanvatni kem-
ur ofan í kerfið opnast neyðar-
lúgan. Þetta er útþynnt skólp þar
sem þetta er mikið til ofanvatn,“
sagði Ólöf í samtali við mbl.is í
gær.
Ekki liggur fyrir hversu mikið
magn af óhreinsuðu skólpi rann út
í sjóinn en Heilbrigðiseftirlit
Reykjavíkur fékk tilkynningu um
málið.
„Svona nokkuð getur gerst þeg-
ar mikil úrkoma verður. Þegar
skólp og regnvatn er í sömu lögn-
unum hafa dælurnar ekki undan,“
sagði Ólöf.
Ekki er um sömu neyðarlúgu að
ræða og þá sem bilaði við Faxa-
skjól í sumar, þegar mikið magn
óhreinsaðs skólps flæddi út í sjó.
Óhreinsað skólp rann út í sjó þegar neyðarlúga var opin í tíu tíma
Skólp Talsvert magn af óhreinsuðu skólpi, um 15.000 rúmmetrar á dag, rann út í sjó
síðastliðið sumar þegar neyðarloka skólphreinsistöðvarinnar við Faxaskjól bilaði.
Morgunblaðið/Golli
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Tölur úr dánarmeinaskrá benda til
þess að færri hafi látist af ofneyslu
lyfja í fyrra en árið á undan. Þetta
segir Ólafur B. Einarsson, verkefna-
stjóri lyfjamála
hjá Embætti
landlæknis.
Undanfarið
hefur talsvert
verið fjallað um
ofneyslu ávana-
bindandi og
sterkra verkja-
lyfja sem ganga
kaupum og sölum
hér á landi. Þessi
lyf eru skilgreind
sem ópíóðar og meðal þeirra eru
morfínlyf eins og Fentanýl og Oxy-
Contin. Talið er að fimm manns hafi
látið lífið vegna neyslu slíkra lyfja
það sem af er ári.
Þau dauðsföll sem grunur leikur á
að séu af völdum ofneyslu lyfja koma
til skoðunar hjá Embætti landlækn-
is. Árið 2016 bárust embættinu 48
slík mál og úrskurðað var að 25
þeirra væru lyfjatengd. Í fyrra voru
málin 32, lokafjöldi úrskurða liggur
ekki fyrir, en Ólafur segir allt benda
til þess að færri hafi látist af of-
neyslu lyfja á síðasta ári en árið á
undan. Hann segir að dánarmeina-
skrá, þar sem dánarorsakir eru
skráðar, gefi vísbendingar um að
staðan í þessum málum hafi ekki
verið betri í lengri tíma og að hún
hafi í raun farið batnandi undanfarin
tíu ár. T.d. voru 30 lyfjatengd andlát
skráð í dánarmeinaskrá árið 2015 og
þau voru 25 árið áður. Árið 2007 lét-
ust 32 Íslendingar vegna ofneyslu
lyfja.
Fækkun frá hruni
„Við erum reyndar ekki komin
með tölur fyrir allt árið í fyrra, en
tölur fyrir fyrstu þrjá ársfjórðung-
ana benda til þess að lyfjatengdum
andlátum fækki ár frá ári, það hefur
í rauninni verið að gerast frá hruni,“
segir Ólafur. „Ástandið er vissulega
alvarlegt, en við sjáum ekki af þess-
um tölum að það sé aukning.“
Í síðustu viku tók Lyfjastofnun þá
ákvörðun að einungis mætti afgreiða
þessi lyf í því magni sem nemur þörf
til 30 daga í senn.
Einnig er fyrirhugað að binda
ávísun lyfja sem innihalda efnið ox-
ýkódón sem tilheyrir flokki ópíata
við ákveðna sérfræðihópa. Í svari
Lyfjastofnunar við fyrirspurn Morg-
unblaðsins segir að ekki hafi verið
tekin ákvörðun um hvaða sérfræði-
hópar það verða. Fyrirhugað er að
þessar nýju reglur Lyfjastofnunar
taki gildi 3. apríl, sama dag og ný
reglugerð heilbrigðisráðherra um
lyfjaávísanir, sem ætlað er að sporna
við misnotkun ávanabindandi lyfja.
32
34
27
24
30
24 23
25
30
25
Lyfjatengd dauðsföll 2007 til 2016
35
30
25
20
15
10
5
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Heimild: Embætti landlæknis og dánarmeinaskrá
Færri andlát
vegna lyfja
 Landlæknir skoðaði þriðjungi færri
dauðsföll vegna lyfja í fyrra en árið áður
Ólafur B.
Einarsson
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
Starfsmannafélag Sinfóníuhljóm-
sveitar Íslands vísaði kjaravið-
ræðum sínum við ríkið til ríkissátta-
semjara 1. febrúar. Þetta er fyrsta
kjaradeilan sem vísað er til embætt-
isins á þessu ári.
Margrét Þorsteinsdóttir, for-
maður kjaranefndar Starfsmanna-
félags Sinfóníuhljómsveitar Íslands,
segir að hljóðfæraleikarar hljóm-
sveitarinnar séu með næstlægstu
heildarlaun aðildarfélaga BHM.
„Til þess að eiga möguleika á að
komast að ráðningarferlinu sem er
langt og strangt og síðar ráðningu í
Sinfóníuhljómsveitina er krafist há-
skólamenntunar. Þrátt fyrir það eru
sem dæmi mánaðarlaun mín 491.000
kr. á mánuði fyrir skatt. Heildar-
launin eru nánast þau sömu og
grunnlaunin. Kjarasamningar okkar
eru þannig að það skiptir í raun ekki
máli hvort ég mæti til vinnu á mánu-
dagsmorgni eða spila fyrir fullu húsi
að kvöldi til, launin eru nánast þau
sömu,“ segir Margrét.
Hún segir að í kjaraviðræðum við
ríkið hafi verið boðin um 4% hækkun
og ef hljóðfæraleikarar hefðu ekki
dregist svona aftur úr öðrum hópum
þá gæti slík hækkun talist í lagi.
„Það var góður gangur í viðræðum
en viðræðuaðilar höfðu ekki umboð
til þess að semja um meira við okkur
og því vísuðum við málinu í mikilli
vinsemd til ríkissáttasemjara.“
Margrét segir gott að fá verk-
stjórn ríkissáttasemjara og vísunin
gefi tækifæri til að beita ákveðnum
vopnum ef samningar náist ekki.
Fyrsta málið til
ríkissáttasemjara
 Hljóðfæraleikarar dregist aftur úr
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Kjaramál Sinfóníuhljómsveitin
reynir að ná samningum við ríkið.