Morgunblaðið - 14.02.2018, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 14. FEBRÚAR 2018
Baðaðu þig í gæðunum
Vandaðar vörur, gott verð og fjölbreytt úrval
Smiðjuvegi 76 • Kópavogi • Sími 414 1000 • Baldursnesi 6 • Akureyri • Sími 414 1050 • www.tengi.is • tengi@tengi.is
Opið virka daga frá kl. 8-18 og laugardaga kl. 10-15
Sex arkitektateymi skiluðu frumtil-
lögum að hönnun nýbyggingar fyr-
ir Landsbankann við Austurhöfn í
Reykjavík hinn 19. janúar sl. Sjö
teymum hafði verið boðið að skila
inn tillögu en eitt teymi afþakkaði
boðið. Bankaráð og bankastjórn
eru að fara yfir tillögurnar, sam-
kvæmt upplýsingum Rúnars
Pálmasonar, upplýsingafulltrúa
bankans. Þeim til ráðgjafar er
þriggja manna ráðgjafaráð sem í
sitja: G. Oddur Víðisson arkitekt,
Halldóra Vífilsdóttir arkitekt og
Valgeir Valgeirsson verkfræðing-
ur. Val á tillögu verði tilkynnt í lok
þessa mánaðar.
Nýbyggingin, sem rísa mun í ná-
grenni Hörpu, verður um 16.500
fermetrar að stærð og mun bank-
inn nýta um 10.000 m² í nýju húsi,
eða um 60% af flatarmáli hússins,
undir eigin starfsemi. Bankinn mun
selja eða leigja frá sér um 6.500 m².
Í byrjun september sl. var aug-
lýst eftir arkitektum til að hanna
nýbygginguna. Alls lýstu 26 arki-
tektateymi yfir áhuga á að taka
þátt í hönnun hússins. Sjö var boðið
að senda inn tillögur en sex nýttu
sér það. Teymin eru:
1. Arkþing og C.F. Møller, 2.
BIG og Arkiteó í samstarfi við BIG
Engineering, VSÓ ráðgjöf, Dagný
Land Design og Andra Snæ
Magnason, 3. Henning Larsen og
Batteríið arkitektar, 4. Kanon arki-
tektar ehf. og Teiknistofan Tröð
ehf., 5. PKdM arkitektar, 6. Teymið
- A2F arkitektar, Gríma arkitektar,
Kreatíva teiknistofa, Landmótun
og Trivium. sisi@mbl.is
Meta sex tillögur
að nýbyggingu
 Reisa 16.500 fermetra hús við Hörpu
Morgunblaðið/hag
reglum,“ sagði Ingibjörg í samtali við
RÚV. Tilefnið var viðtal við Sigríði
ráðherra í Kastljósi þar sem m.a. var
rætt um dómnefnd um hæfni um-
sækjenda um dómarastörf. Nefndin
lagði til 15 dómaraefni við Landsrétt.
Ráðherra breytti út frá fjórum tillög-
um. Meðal þeirra sem hún gerði ekki
tillögu um voru Ástráður Haraldsson
og Jóhannes Rúnar Jóhannsson.
Fagnaði aukinni aðkomu
Lögfræðingafélag Íslands skilaði
líka umsögn vegna áðurnefnds frum-
varps um dómstólalög. Umsögnin var
afhent 1. apríl 2016. Var þar fjallað
um hugmyndir um aukna aðkomu fé-
lagsins að dómnefndinni.
„Samkvæmt þeim er ráðgert að
fjölga í nefnd sem metur hæfni dóm-
araefna og leita eftir tilnefningum
fleiri aðila í nefndina, þ.á m. af hálfu
Lögfræðingafélags Íslands.
Stjórn Lögfræðingafélagsins fagn-
ar þessum áformum og telur þau vera
í fullu samræmi við markmið félags-
ins … Telji stjórnvöld ástæðu til að
leita eftir tilnefningu félags sem ekki
er bundið við tiltekna fagstétt lög-
fræðinga er Lögfræðingafélag Ís-
lands tvímælalaust rétti aðilinn og
hinn eini í samfélagi lögfræðinga hér
á landi sem opið er öllum lögfræðing-
um … Að þessu leyti er tilnefning af
hálfu Lögfræðingafélagsins fallin til
að tryggja ákveðna breidd í samsetn-
ingu nefndarinnar umfram það sem
hefðbundið stéttarfélag væri fært um
að endurspegla,“ sagði í umsögninni.
Tveir í stjórn félagsins mæltu með
umsækjendum um Landsrétt.
Umsækjandinn var í stjórn
Þá skilaði Lögmannafélag Íslands
(LMFÍ) umsögn 4. apríl 2016.
Meðal stjórnarmanna var þá Jó-
hannes Rúnar Jóhannsson. Eins og
komið hefur fram höfðaði hann mál
gegn ríkinu eftir að ráðherra gerði
ekki tillögu um hann sem dómara við
Landsrétt. Dæmdi Hæstiréttur ráð-
herra sem áður segir brotlegan gegn
stjórnsýslulögum í málum Ástráðs og
Jóhanns Rúnars (591 og 592/2017).
Skal tekið fram að umsögn LMFÍ var
undirrituð af fulltrúum laganefndar
félagsins, Stefáni Á. Svenssyni og
Hildi Ýri Viðarsdóttur.
Efasemdir um pólitíska valdið
Þar var fjallað um áhrif frumvarps-
ins á aðferðina við dómaraval, nánar
tiltekið þátt ráðherra.
„Samkvæmt frumvarpsdrögunum
virðast rökin vera þau að komið sé í
veg fyrir að „ákvörðunarvald um
skipun dómara [sé] í raun á hendi
nefndarinnar og þar með stjórnvaldi
sem hvorki ber ábyrgð gagnvart Al-
þingi né öðrum handhöfum ríkis-
valds“ … Laganefnd skilur þessi
sjónarmið, sem eru ekki ný af nálinni,
en leyfir sér þó að benda á að mjög
skiptar skoðanir eru um hvort rétt sé
og eðlilegt að auka áhrif hins pólitíska
valds við val á dómaraefnum, en aukin
áhrif hins pólitíska valds endurspegl-
ast jafnframt í því að ráðgert er að Al-
þingi tilnefni tvo af sjö nefndarmönn-
um,“ sagði m.a. í umsögn LMFÍ.
Réttarfarsnefnd skilaði umsögn
um frumvarpið 23. mars 2016. Sátu þá
m.a. í nefndinni Ragnheiður Harðar-
dóttir, nú dómari við Landsrétt, og
Stefán Már Stefánsson, einn dómara í
áðurnefndum málum Jóhannesar
Rúnars og Ástráðs Haraldssonar fyr-
ir Hæstarétti.
Færi gegn Evrópuráðinu
Þar var það markmið 1. gr. frvdr.
„að tryggja að raunverulegt vald til
ákvörðunar um skipun í embætti
dómara liggi ekki hjá dómnefndinni
heldur hjá ráðherra“ sagt fara gegn
tilmælum ráðherranefndar Evrópu-
ráðsins: „Áðurnefnt markmið að
raunverulegt vald til ákvörðunar um
skipun dómara skuli fært í hendur
ráðherra stríðir gegn síðastgreindu
ákvæði og því er sú tilhögun, sem lögð
er til í 1. gr. frvdr., í andstöðu við til-
mæli ráðherranefndarinnar,“ sagði
m.a. í umsögn nefndarinnar.
Þessi samantekt bendir til að DÍ,
LMFÍ og réttarfarsnefnd hafi fært
rök gegn því að auka vald ráðherra
við skipan dómara. Sem fyrr segir var
Jóhannes Rúnar í stjórn Lögmanna-
félags Íslands en hann átti síðar hags-
muna að gæta í dómsmáli vegna
Landsréttar. Eiríkur Tómasson, þá-
verandi formaður réttarfarsnefndar,
mælti með Jóhannesi Rúnari sem
dómara við Landsrétt.
Reynslan metin misjafnlega
Lögfræðingafélag Íslands færði
ekki rök gegn auknu valdi ráðherra.
LMFÍ taldi að meta ætti reynslu af
lögmannsstörfum þyngra við valið.
Dómnefnd um hæfi umsækjenda
um dómarastöður vísaði til reynslu
Karls Axelssonar sem lögmanns þeg-
ar hún lagði til að hann yrði skipaður
dómari við Hæstarétt 2015. Karl er
nú dómari við réttinn. Stefán Már
kom að tilnefningunni á Karli.
Sigríður Á. Andersen dómsmála-
ráðherra taldi dómnefndina gefa
reynslu af dómarastörfum of lítið
vægi við mat á umsækjendum um
Landsrétt. Hæstiréttur taldi það mat
ráðherrans ekki vera nógsamlega
rannsakað og útskýrt.
Margtengdir við dómaravalið
 Fulltrúar dómarafélaga, sem mæltu gegn auknu valdi ráðherra, tengdust síðar landsréttarmálinu
 Stefnandi gegn ríkinu í málinu sat í stjórn eins félagsins  Formaður DÍ hefur gagnrýnt ráðherra
Stjórn Dómara -
félags Íslands
Þegar félagið skilaði umsögn 22.3. 2016
Skúli Magnússon,
formaður frá 2013
Ingibjörg Þorsteinsdóttir,
varaformaður frá 2014
Hildur Briem,
gjaldkeri frá 2013
Sótti um Landsrétt 2017
Sandra Baldvins-
dóttir, ritari frá 2013
Sótti um Landsrétt 2017
Karl Axelsson,
meðstjórnandi frá 2015
Skipaður í Hæstarétt 2015
Stjórn Lögfræðingafélags
Íslands 2016-2017
Þegar félagið skilaði umsögn 1.4. 2016
Kristján Andri Stefánsson, formaður
Jónína Lárusdóttir, varaformaður
Veitti meðmæli vegna Landsréttar
Katrín Ólafsdóttir, meðstjórnandi
Ólafur Þór Hauksson, meðstjórnandi
Veitti meðmæli vegna Landsréttar
Páll Þórhallsson, meðstjórnandi
Sat í réttarfarsnefnd 2014-2016
Kolbrún Sævarsdóttir, meðstjórnandi
Þóra Hallgrímsdóttir, meðstjórnandi
Stjórn Lögmanna-
félags Íslands
Þegar félagið skilaði umsögn
4.4. 2016
Reimar Pétursson,
formaður
Óttar Pálsson,
varaformaður
Jóhannes Rúnar
Jóhannsson, ritari
Sótti um Landsrétt,
höfðaði mál gegn ríkinu
Berglind Svavars-
dóttir, gjaldkeri
Árni Þór Þorbjörnsson,
meðstjórnandi
Fulltrúar
réttar farsnefndar
Þegar nefndin skilaði umsögn 23.3. 2016
Eiríkur Tómasson
Veitti meðmæli vegna
Landsréttar, m.a. með
Jóhannesi Rúnari
Ása Ólafsdóttir
Hjördís Björk Hákonardóttir
Ragnheiður Harðardóttir
Sótti um Landsrétt,
er nú dómari við réttinn
Stefán Már Stefánsson
Mælti með einum um-
sækjenda við Landsrétt,
var dómari við Hæstarétt
í málum vegna Landsrétt-
ar (591 og 592/2017)
Skipan dómara við Landsrétt
Morgunblaðið/Hanna
Við Vesturvör Hús Landsréttar.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Dæmi eru um að fulltrúar lögmanna-
félaga sem veittu umsagnir um val á
dómurum hafi síðar komið að um-
sagnarferlinu. Sama gildir um full-
trúa réttarfarsnefndar.
Nánar tiltekið varðar málið frum-
varp um breytingar á lögum um dóm-
stóla sem umræddir aðilar veittu um-
sögn um í mars og apríl 2016.
Dómarafélag Íslands (DÍ) skilaði
umsögn 22. mars 2016. Þar voru m.a.
færð rök gegn því að auka vald ráð-
herra við skipan dómara:
„Í upphafi ber að halda því til haga
að samkvæmt gildandi reglum getur
ráðherra leitað atbeina Alþingis í því
skyni að víkja frá tillögum dómnefnd-
ar, eftir atvikum eftir að hafa aflað sér
frekari faglegrar umsagnar. Á þessa
málsmeðferð hefur hins vegar aldrei
verið látið reyna … Með frumvarps-
drögunum er dregið úr áhrifum dóm-
ara á það ferli sem leiðir til skipunar.“
Skort hafi faglega stjórnsýslu
Afstaða DÍ var svo dregin saman:
„Í heild sinni telur stjórnin vandséð
að með breytingunni sé fagleg stjórn-
sýsla við mat á dómaraefnum styrkt
eða að brugðist sé við þeirri gagnrýni
sem komið hefur fram á gildandi regl-
ur og störf núverandi nefndar. Verður
því að draga stórlega í efa að með
frumvarpinu náist það markmið að
stuðla að auknu trausti og sátt um
skipan dómara.“
Tveir stjórnarmenn í DÍ á þessum
tíma sóttu um embætti dómara við
Landsrétt. Það voru þær Hildur
Briem og Sandra Baldvinsdóttir.
Hvorug var skipuð dómari.
Þá hefur nýr formaður DÍ, Ingi-
björg Þorsteinsdóttir, gagnrýnt mál-
flutning Sigríðar Á. Andersen dóms-
málaráðherra í kjölfar þess að
Hæstiréttur dæmdi að hún hefði ekki
farið að stjórnsýslulögum við skipun
dómara í Landsrétt í fyrrasumar.
„Ég vil ekki hugsa þá hugsun til enda
að ráðherra fari ekki að settum