Morgunblaðið - 05.03.2018, Blaðsíða 26

26 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. MARS 2018
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Þetta er mikill heiður. Svo vekur
þetta áhuga á bókinni og verður von-
andi til þess að fleiri lesi hana,“ segir
Elísabet Gunnarsdóttir sem ásamt
Hildi Hákonardóttur hlaut Þýðinga-
verðlaunin 2017 fyrir þýðingu sína á
Walden eða lífið í skóginum eftir
Henry David Thoreau sem Dimma
gefur út. Verðlaunin voru afhent við
hátíðlega athöfn í Hannesarholti um
liðna helgi.
Dómnefnd verðlaunanna skipa
Ingunn Ásdísardóttir, þýðandi og
þjóðfræðingur, Steinþór Stein-
grímsson íslenskufræðingur og
Helga Soffía Einarsdóttir þýðandi. Í
umsögn dómnefndar um vinnings-
verkið segir: „Walden eða lífið í skóg-
inum er eitt af höfuðverkum banda-
rískra bókmennta og segja má að hún
marki upphafsspor í vestrænni hugs-
un um náttúruvernd og samband
manns og náttúru. Samvinnuþýðing
Elísabetar Gunnarsdóttur og Hildar
Hákonardóttur er einkar vel heppn-
uð og fangar 19. aldar stemningu og
tærleika þessa klassíska texta á sér-
lega vandaðri íslensku án þess að
vera gamaldags. Orðgnótt og afar
næm tilfinning þýðenda fyrir sam-
spili tungumáls og efnis lyftir text-
anum upp á ljóðrænt svið þar sem
hugblær og hrifnæmi náttúruunn-
andans lætur engan lesanda ósnort-
inn. Eftirmálar og skýringar þýðenda
bera vott um ígrundaða vinnu og ein-
faldar og fallegar teikningar Hildar
gefa bókinni aukið gildi. Allur frá-
gangur bókarinnar er til sóma og hún
er ákaflega vandaður og fallegur
prentgripur.“
Þekking og áhugi
Spurð hver sé lykillinn að góðri
þýðingu nefnir Elísabet tvennt.
„Annars vegar verður maður að hafa
góða þekkingu á því máli sem maður
þýðir úr og ekki síður því sem maður
þýðir á. Hins vegar held ég að þetta
fari aldrei vel nema maður hafi mik-
inn áhuga á efninu, enda held ég að
það sé sammerkt með öllum þýð-
ingum sem lifa eitthvað. Við værum
ekki að lesa þýðingu Jóns á Bægisá á
Paradísarmissi ef karlinn hefði ekki
haft svona mikinn áhuga á þessu falli
Lúsífers,“ segir Elísabet að tekur
„Þetta er
mikill heiður“
 Þýðingin á Walden hlutskörpust
VIÐTAL
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Fyrr í vetur efndu Kjarvalsstaðir til
stórrar yfirlitssýningar á verkum
Önnu Líndal, samhliða því að gefin
var út bókin Leiðangur / Expedition
sem fer í saumana á listsköpun henn-
ar og sýn. Sýningin og útgáfan voru
hluti af stærra verkefni Listasafns
Reykjavíkur þar sem kafað verður of-
an í feril starfandi íslenskra lista-
manna.
Anna lauk námi frá Iðnskólanum í
Reykjavík 1978 og frá Myndlista- og
handíðaskóla Íslands 1986. Hún fór
síðan til Bretlands og stundaði fram-
haldsnám við Slade-listaháskólann í
London 1987-90, og skiptinám við
Akademie voor Beeldende Kunst í
Enschede 1984, og Hocschule der
Künste í Berlín 1988. Árið 2011-2012
var Anna í Belgíu og stundaði rann-
sóknartengt nám við Sint Lucas-
listaháskólann í Antwerpen. Á nærri
þriggja áratuga ferli hefur hún komið
víða við og haldið fjölda einka- og
samsýninga bæði hérlendis og er-
lendis.
Blaðamaður stríðir Önnu og spyr
hvort það séu ekki ellimerki þegar
haldnar eru yfirlitssýningar á verkum
listamanna á Kjarvalsstöðum. Hún
segir að þvert á móti sé bæði ánægju-
legt og hollt að staldra við endrum og
sinnum og líta yfir farinn veg. „Ég hef
gert það á ýmsum tímamótum að líta
yfir ferilinn, t.d. eftir að ég lauk níu
ára starfi sem prófessor við myndlist-
ardeild Listaháskólans og sá fram á
tímabil þar sem ég myndi aftur fá að
einbeita mér eingöngu að litsköpun.
Það auðveldaði mér að sjá hvar ég var
stödd, og hvert mig langaði að fara.“
En sama hvað fólk ákveður að gera
að ævistarfi þá eru þrír áratugir lang-
ur tími. Í listunum virðast sumir
byrja með látum en síðan eiga erfitt
með að finna innblástur, á meðan aðr-
ir batna bara með aldrinum. Anna
virðist falla í seinni hópinn, en hún
orðar það þannig að það hjálpi að
komast stundum út af vinnustofunni.
„Það er t.d. tvímælalaust kostur að
geta tekið tímabil til að starfa við
kennslu, eins og ég fékk að gera,“
segir hún en Anna var í fyrsta pró-
fessorahópi LHÍ og er núna stunda-
kennari við skólann. „Að kenna var
mér mjög hollt enda starf sem kallar
á aðra nálgun og annars konar að-
ferðafræði. Starfið kallaði á stöðuga
krítíska greiningu og þjálfun í að
koma hugsun sinni skýrt til skila til
nemenda, og allt eru þetta atriði sem
hjálpa manni í framhaldinu í hvers
kyns skapandi starfi.“
Aðferðafræðin breytist
Anna gengst samt við því að hún
verði að nálgast listsköpunina á annan
hátt en hún gerði í upphafi ferilsins.
Kannski er það vegna breytinga hjá
henni sjálfri, eða vegna breyttra
vinnubragða hjá listamönnum al-
mennt. „Á árinu 1994 tókst mér að
gera ótrúlega mörg verk sem urðu að
lykilverkum á ferlinum. Þegar ég
husga til baka þá einhvern veginn
duttu þessi verk einfaldlega frá mér. Í
dag er eins og aðferðafræðin í mynd-
list sé orðin önnur, hlutirnir meira
skilgreindir en áður. Breytingin er
mikil, en mér finnst hún hafa veitt
mér ný tæki til þess að nálgast mín
viðfangsefni, og hjálpað mér að finna í
sífellu nýja og spennandi fleti til að
takast á við.“
Talið berst yfir í það á hvaða for-
sendum Anna stundar sína listsköpun.
Verkin hennar eru ekki þessi hefð-
bundnu verk sem auðvelt er að hengja
upp á stofuvegg eða setja á áberandi
stað við inngang stofnunar eða stór-
fyrirtækis. Kaupendurnir eru nær
eingöngu söfn og segir Anna að ára-
tugur geti liðið á milli þess að þau fái
hjá henni verk. Hún orðar það þannig
að henni þyki í senn mikilvægast og
mest spennandi að takast á við fagið
sjálft – sjálfa listsköpunina. „Síðan
verður hitt einfaldlega að koma, eða
þá ekki að koma,“ segir hún.
Blaðamaður minnist viðtals við
Benna Hemm Hemm sem birtist á
þessum síðum fyrir nærri sléttu ári
(„Sá sem getur, kennir“ 13. febrúar
2017). Benni talaði um það hvernig
það hefði einmitt veitt honum frelsi í
Listin sem rannsóknartæki
 Eftir merkilegan feril sem spannar um þrjá áratugi er Anna Líndal enn á fullu við
að skoða hið óséða, spyrja óþægilegra spurninga og stunda list sína listarinnar vegna
Morgunblaðið/Hari
Rýnir Listsköpun, listsköpunarinnar vegna,
virðist Önnu Líndal efst í huga. „Síðan verður
hitt einfaldlega að koma, eða þá ekki að koma.“