Víkurfréttir - 11.06.1981, Blaðsíða 14

14 Fimmtudagur 11. júní 1981
VÍKUR-fr6ttir VÍKUR-fréttir
SÓLVEIG ÞÓRÐARDÓTTIR:
Þörf á heildarskipulagi
á þjónustu við aldraða
Armann, málgagn AB á Suðurnesj-
um, hefur komiö á mjög gagnlegum
umræöum um heilbrigöisþjónustu á
aldraöra á Suöurnesjum, meö viötali
viö Kjartan Ólafsson héraöslækni, og
Geir Gunnarsson alþingismann. I 8.
tbl. 2. árg. Vlkur-frétta benti Elln
Ormsdóttir sjúkraliöi á ýmsar góðar
hugmyndir, hvernig mætti leysa hjúkr
unarmálefni aldraöra hér á svæöinu.
Einnig lét Karl Sigurbergsson, full-
trúi AB i bæjarstjórn Keflavikur, ekki
sitja viö oröin tóm, heldur flutti eftir-
farandi tillögu I bæjarstjórn: „Með til-
liti til fyrirhugaörar stækkunar Garö-
vangs samþykkir bæjarstjórn Kefla-
vlkur aö beina þvl til stjórnar SSS
(Sambands sveitarfélaga á Suöur-
nesjum), aö hún hafi frumkvæöi aö
þvl, í samvinnu við heilbrigðismála-
ráð Reykjaneslæknishéraösað kann-
aöir veröi möguleikar aö koma upp
hjúkrunardeild viö Garövang."
[ næst siöasta tbl. Vlkur-frétta
skýröi Karl sjónarmiö sín. Allir þeir
sem hafa látiö málið til sln taka ( um-
ræddum viötölum, eru i megin máli
sammála að nauösyn séáskjótum úr-
bótum I þjónustu viö aldraöa borgara
þessa svæöis. Ekki er aö undra þótt
umræöan beinist að skjótum lausn-
um á þessum málum, þegar til þesser
litið að heilbrigöis- og félagsleg þjón-
usta f heild er nokkrum árum á eftir
sambærilegum sveitarfélögum. Það
skal viöurkennt hér, aö nokkuö hefur
miöaö fram á viö á allra siðustu árum.
En langt er I land ennþá, t.d. eru mun
færri starfskraftar sem vinna viö
heimiIishjálp og heimahjúkrun. Ekk-
ert ungbarnaeftirlit er I heimahúsum.
Mikiö vantar á aö skipuleg slysamót-
taka sé fyrir hendi, fólk veit ógjarnan
hvort þaö á að snúa sér til vatkhafandi
læknis eöa sjúkrahússins, er slys á
sér staö aö kvöldi eða nóttu. Þessi mál
hafa veriö látin doka svo lengi, án
þess aö úrbætur séu í augsýn, sem
leiðir til þess aö einstaka mál tekur sig
út úr vegna neyöarinnar og leitaö
veröur leiöar sem ekki er alltaf sú
heppilegasta til langframa.
Aöur en ég kem aö kjarna málsins
ætlaég aö hnýta lltillega ífyrrnefndar
blaöagreinar. Kjartan bendir á aö
næsti áfangi sjúkrahússins sé heilsu-
gæslustöö. Eg spyr: Eru ekki sömu
aöilar sem koma til með aöfjármagna
hjúkrunarheimilið Garövang og III.
áfanga sjúkrahússins, sem er fyrir-
hugaöur, en hluti hans ásamt gamla
hlutanum miöast viö þær þarfir? Elin
bendir á aö starfsfólk sjúkrahússins
hafi ekki veriö haft meö I réöum viö
byggingu nýja sjúkrahússins, en
þaö er ekki rétt. Teikningaraf þvl lágu
frammi á skrifstofu forstööumanns i
langan tlma ásamt því aö þær voru
kynntar á fundi meö starfsfólki I
starfsmannaráöi. Það hefur komiö
fram i umræöu þessari, aö á hjúkrun-
arheimili fyrir aldraða þurfi síöur eins
vel menntaö fólk. Ég vil benda á, aö
öldruöum er meiri hætta á ýmsum
sjúkdómum en þeim yngri, ásamt
auknum likum á félagslegum og sál-
rænum vandamálum sem leiöir til aö
þörf er á góöri þekkingu um meö-
höndlun þessa fólks.
KJARNI MALSINS - ÞÖRF A
HEILDARSKIPULAGI
Flest umræöa um málefni aldraöra
beinist aö þvl aö þörf;sé á fleiri stofn-
unum. En mln skoðúþSer sú, að mun
mannúölegra og eölijégra sé aö bæta
þá þjónustu sem gefur þeim öldruöu
möguleika á aö dvlejast sem allra
lengst í sinu eölilega umhverfi. En
frumskilyröi nú er aö komaá heildar-
skipulagi í þessum málum. Þór Hall-
dórsson læknir hefur látiö málefni
aldraöra sig miklu varöa og í timariti
Hjúkrunarfélagsins, Hjúkrun, skrifar
hann góða grein umþesshluti. Farast
honum svo orö:
(8) „Skipulagning þessarar starf-
semi þarf að vera undir einni ákveö-
inni stjórn i hverju byggöarlagi meö
forystu og umsjón heilbrigöisyfir-
valdanna."
NOKKRAR HUGMYNDIR UM
SKIPULAGNINGU A ÞJÓNUSTU
VIÐ ALDRAÐA OG HJÚKRUNAR-
SJÚKLINGA
Eftirfarandi hugmyndir miöa aö því
aö samhæfa sem flesta þætti þjónust-
unnar viö aldraöa og hjúkrunarsjúkl-
inga. Nauösynlegur undanfari slíkrar
starfsemi er í fyrsta lagi allsherjar
könnun á þörf fyrir dvalarheimili og
sjúkrarými fyrir hjúkrunarsjúklinga, í
ööru lagi skýrar regl ugerði r u m staöal
og starfsemi sllkra stofnana svo og
rekstrargrundvöll þeirra. Hvert byggð
arlag veruör aö skoöa sem einingu og
rekstur starfseminnar I byggðakjarn-
anum á aö vera í höndum einnar
stjórnar. Skiptist starfsemin í tvær
megin greinar, þ.e. miöstööstarfsem-
innar, sem hér á eftir veröur kölluö
hjúkrunarmiðstöö, og hliöarstofnan-
ir, þ.e. dvalarheimili og íbúöarhús-
næði fyrir aldraöa.
Hjúkrunarmiðstööina má byggja
upp úr eftirfarandi einingum:
1. Hjúkrunar- eöa langlegudeild,
sem e.t.v. skiptist í undirdeildir eftir
hjúkrunarþörf sjúklinganna (og sér-
deild fyrir rugluð gamalmenni (senil
dement).
2. Oöin heilsugæsla fyrir aldraöa, sen
starfsemin þar skiptist þannig:
a. dagvistunaldraöra,
b. iöjuþjálfun og föndur,
c. sjúkraþjálfun,
d. lækiseftirlit,
e. flutningur vistþega til og frá stofn-
unum.
3. Félagsleg þjónusta:
a. hjúkrun i heimahúsum,
b. heimilishjálp,
c. starfsemi félagsráögjafa.
Langlegu- eöa hjúkrunardeildina
er heppilegast aö hafa í tenglsum viö
almennt sjúkrahús eöa almenna
læknamiöstöö, ef sjúkrahús er ekki
til. Geta þá stoödeildir svo sem
röntgen og meinatæknaþjónusta svo
og annar sameiginlegur rekstur nýst
best.
DAGLEGUR REKSTUR
Hin daglega framkvæmd þeirrar
samhæfingar, sem minnst er á hér aö
framan yröi aðallega unninnaf starfs-
hóp við hjúkrunarmiöstöðina. f þeim
starfshópi þarf aö vera hjúkrunar-
fræöingur, læknir og félagsráögjafi.
Veröur hér reynt aö bregöa upp mynd
af afgreiöslu sjúklings eöa gamal-
mennis, sem þarfnast utanaökom-
andi hjálpar.
1. Þegar beiöni berst um aöstoö, er
hún strax tekin fyrir hjá áðurnefnd-
um starfshóp. Viökomandi sjúklingur
er heimsóttur af hjúkrunarkonu og fé-
lagsráögjafa. Hjúkrunarfræðingur
athugar heisluástand sjúklings og fé-
lagsráögjafi félagslegar aöstæöur
sjúklings og fjölskyldu hans.
2. Úr þessum upplýsingum er svo
unnin skýrsla, sem lögð ertil grund-
vallar, þegar ákveðiö skal hjálp þá er
sjúklingur þarf aö fá eöa aöstoö þá er
fjöiskylda hans óskar eftir. Umsækj-
anda er siöan skiapö I flokk eftir þvi í
hvaöa formi aöstoöin er heppilegust.
Þetta skiptist þannig:
a. Só sjúklingur að dómi starfshóps-
ins í bráöri þörf á sjúkrahúsvist, er
hann tekinn strax inn á hjúkrunar-
deildina. Inntökubeiönir frá öörum
sjúkrastofnunum eru og afgreiddar
svo fljótt sem auðiö er.
b. Sé sjúklingur ekki i bráöri þörf vist-
unar af heilsufarsástæöum en hjálpar
fremur leitaö af fjölskylduástæöum,
er hann settur á biðlista og skipulögö
er heimahjúkrun eöa heimilishjálp
eftir því sem þörf þykir.
c. Sé ekki þörf bráðrar utanaökom-
andi hjálpar en sjúklingur dæmist
geta veriö heima viö óbreyttar
aðstæður um hríö er fy
aðstæður um hríð, er fylgst meö
sjúklingi, honum gerö heimsókn af
hjúkrunarfræöingi, e.t.v. félagsráö-
gjafa á nokkurra vikna fresti, svo aö
hann falli ekki úr tengslum við stofn-
unina. Er þá alltaf hægt aö gripa inn í
ef aöstæöur breytast eitthvað. Einnig
eru athugaöir möguleikar á aö
sjúklingur getir flust beint yfir á dval-
arheimili ef heilsa hans leyfir.
d. Ef innlagöur sjúklingur hressist
verulega á hjúkrunardeildinni er
markmiöið að skrifa hann heim, sé
þess nokkur kostur. Er þá byrjaö meö
dagvistun og/eöa heimahjúkrun eöa
heimilishjálp, e.t.v. lánuö heim hjálp-
artæki. Sjúklingar, sem ekki geta
verið heima, eru fluttir á lóttari hjúkr-
unardeildir eðaá dvalarheimili, eneru
eftir sem áöur undir eftirliti lækna og
hjúkrunarmiðstöðvarinnar.
Markmið þessarar þjónustu er aðal-
lega tvennt:
[ fyrsta lagi aö sjá ellisjúklingum
fyrir skjótri og góöri heilsuþjónustu,
þar sem læknisfræöileg þekking á elli
sjúkdómum er lögö til grundvallar
starfseminni.
[ ööru lagi, aö samband gamla
fólksins rofni sem minnst viö fjöl-
skyldu þess og þaö geti lifað sem eöli-
legustu llfi, jafnvel þótt heilsan bresti
aö einhverju leyti.
( þriöja lagi að samhæfa hina ýmsu
þætti þessarar starfsemi þannig, aö út
úr þbi fáist heildarskipulag, sem reyn-
ir aö fullnægja þeirri þjónustu, sem
þjóöfélaginu ber skylda til aö veita
öldruöu og hrumu fólki.
Þar sem skipulag á borö viö þetta
hefur verið reynt, hefur þaö komiö í
Ijós, aö legudögum gamalla og elli-
sjúkra á stofnunum hefur fækkaö aö
mun, en hjúkrunarstofnanir húsa og
sjúklinga, sem meö aöstoð gætu
veriö heima, og spara þannig
dýrmætt sjúkrarými.
Þó að starfsemi sem þessi kosti tals
vert fé í byrjun, hefur sýnt sig að hún
borgar sig jafnvel fjárhagslega fyrir
heildina, þegar til lengdar lætur.
Þessir krakkar héldu hlutaveltu að Njarðvíkurbraut 7 í Innri-Njarðvík
til styrktar Sjúkrahúsi Keflavíkur, og söfnuðu 120 kr. Þau heita f.v.:
Nína Björk Stefánsdóttir, Berglind Rut Hauksdóttir og Vilhjálmur
Stefánsson.
Þessar stúlkur héldu hlutaveltu að Faxabraut 25 I Keflavík og söfnuðu
435 kr. til styrktar Sjálfsbjargar. Þær heita Sif Karlsdóttir (t.v.) og
| Telma Kristín Ingólfsdóttir.