Verslunartíðindi - 01.01.1918, Blaðsíða 14

6
Verslunartíðindi
innar, og liggja til þess eðlilegar ástæður.
Eins og til hagar hjer á landi hamla fram-
kvæmdum í þvi efni ýmsir örðug-
leikar sem lítið gætir annarsstaðar. —
Landið er fáment, en víðáttu mikið, og-
þessvegna mjög strjálbygt. Samgöngur eru
ónógar og það jafnvel svo, að alt miðbik
vetrar er að heita má samgöngulaust. Er
því margt sem hjálpast að til þess að gera
erfiða samvinnu, er nái um land alt. En
einmitt af því, að svo sjerstaklega hagar
til hjer á landi, ber enn brýnni nauðsyn
til þess, að atvinnustjettirnar hafi fulltrúa-
stofnanir, er komi fram fyrir þeirra hönd
og starfi að efling atvinnuveganna. Land-
búnaðurinn hefur líka lengi átt fulltrúa-
stofnun, þ. e. Búnaðarfjelag íslands og
sájvarútvegurinn eignaðist sína 1911, er
Fiskifjelag íslands var stofnað. Fjelögin,
eða öllu heldur stjórnin þeirra, gæta hags-
muna þessara tveggja atvinnuvega og að-
stoða landsstjórnina í málum, er snerta
lanbúnað og sjávarútveg. En þar til Versl-
unarráð íslands var stofnað var engin
veruleg fulltrúastofnun til fyrir verslun,
iðnað og siglingar.
Þótt eigi hafi orðið úr verulegum fram-
kvæmdum fyr en nú, þá er nokkuð síðan
fyrstu sporin í rjetta átt voru stigin. —
Samkvæmt frumlögum Kaupmannafjelags
Reykjavíkur, er stofnað var sumarið 1899,
var myndað »fulltrúaráð Reykjavíkurkaup-
manna*. Ráðið skipuðu 5 menn, 3 er stjórn
fjelagsins kaus úr sínum flokki og 2 er
kosnir voru um leið og stjórnarkosning
fór fram. Tilgangur ráðsins var að gæta
hagsmuna kaupmannastjettarinnar út á við
og var verksvið þess ákveðið þannig:
a) að koma fram sem málsvari kaup-
mannastjettarinnar í Reykjavík, og gæta
hagsmuna kaupmannastjettarinnar yfir höf-
uð, sjer í lagi gagnvart þingi, landsstjórn
og bæjarstjórn, með því að svara fyrir-
spurnum og koma með tillögur í verslun-
ar og hagfræðislegum málum.
b) að kveða upp gerðardóm í málum,
er snerta verslun og siglingar, sem kaup-
menn innbyrðis eða kaumenn og aðrir út
í frá vilja leggja i gerð.
Skömmu siðar var nafni fulltrúaráðsins
breytt í »Kaupmannaiáðið í Reykjavík*,
en að öðru leyti var fyrirkomulag þess
óbreytt til 1914.
Það ár var gerð talsverð breyting á skip-
un ráðsins, er miðaði að því að gera ráð-
ið, frekar en verið hafði, að fulltrúa fyrir
verslunarstjett landsins i heild sinni. Ráð-
ið nefndist nú Kaupmannaráð Islands, en
starfaði eins og fyr samkvæmt ákvæðum
laga Kaupmannafjelags Reykjavíkur. Tala
fulltrúa var óbreytt (5) og skyldi Kaup-
mannafjelag Reykjavíkur kjósa 2 þeirra
úr sínum hóp, aðrir 2 skyldu kosnir brjef-
lega af kaupmönnum og kaupfjelögum út
um land (utan Reykjavíkur), en fimti mað-
ur var formaður Kaupmannafjel. Reykja-
víkur.
Kaupmannaráðið hefir frá byrjun starf-
að talsvert að málum er sjerstaklega snerta
verslun og siglingar. Hefur landsstjórnin
oft leitað til þess er hún þurfti sjerfróðrar
aðstoðar í slíkum málum. Einkum var
mikið um samvinnu milli landsstjórnarinn-
ar og kaupmannaráðsins fyrstu ár heims-
styrjaldarinnar, enda jukust þá afarmikið
afskifti stjórnarinnar af viðskiftalífinu.
Bæði fyrirkomulag og öll aðstaða kaup-
mannaráðsins hlaut að draga mjög úr fram-
kvæmdum þess. Kaupmannafjelag Reykja-
víkur greiddi kostnað við starfsemi ráðs-
ins, en sjálft hafði það engar tekjur og
voru þvi engin tök á að hafa sjerstaka
skrifstofu eða taka sjer fyrir hendur neitt
það, er hafði verulegan kostnað í för með
sjer. Tilvera ráðsins bygðist þannig að
öllu leyti á Kaupmannafjelagi Reykjavík-