Verslunartíðindi - 01.04.1930, Blaðsíða 4

30
VEHSlittNARTIÐINDI
seðlainndrætti. — Loks tók ríkið full-
komna ábyrgð á öllum skuldbindingum
Landsbankans og lagði honum til 5
miljón króna höfuðstól.
Samkvæmt skýrslu bankastjórnar ís-
landsbanka, sem kom út í Morgunblað-
inu 4. febrúar, sbr. skýrslu formanns
bankaráðsins, er birt var í „Tímanum“
8. s. m., lýsti bankastjórn íslandsbanka
því yfir við bankaráðið, að hún sæi sjer
ekki fært að opna bankann næsta morg-
un, nema hún ætti von á sjerstakri
hjálp, vegna orðróms er gengi í Kaup-
mannahöfn, um hag bankans og vegna
þess að ,,úr vissri átt“, hefði verið tekið
út óeðlilega mikið innlánsfje.
Var þá þeim Pjetri Magnússyni hrm.
og Jakob Möller bankaeftirlitsmanni
falið að rannsaka hag bankans. Unnu
þeir að þessari rannsókn eftir lokunar-
tíma á laugardag og langt fram á
sunnudag 2. febrúar, og var álit þeirra
á þá leið, að láta myndi nærri að bank-
inn ætti fyrir skuldum að fráskildu
hlutafje, ef hann hjeldi áfram starfsemi
sinni. Mat þetta var að vísu skyndimat,
en þó framkvæmt á lengri tí'ma, en oft
hefir átt sjer stað erlendis um margfalt
stærri banka, er líkt hefir staðið á, og
af mönnum, sem nákunnugir eru öllu
viðskiftalífinu og æfingu hafa í mati
bygginga.
Að fengnu þessu áliti hjelt bankaráð-
ið fund og var þar ákveðið að skrifa
fjármálaráðherra og var þar farið
fram á:
Aðallega að ríkissjóður tæki sams-
konar ábyrgð á skuldum Islandsbanka
og gert var með lögum nr. 10, frá 1928
á skuldum Landsbankans, og ábyrgðist
ennfremur rekstrarlán að upphæð 114
milj. króna. Til vara var farið fram á
það, að ríkissjóður tæki ábyrgð innláns-
fjár og annars innstæðufjárs í hlaup-
andi viðskiftum við íslandsbanka, eins
og það er á hverjum tíma, og ábyrgðist
samskonar rekstrarlán og fyr er nefnt.
Ef umbeðin aðstoð fengist, áleit banka-
stjórn og bankaráð, að stofnuninni væri
borgið, en að öðrum kosti yrði ekki hjá
því komist að loka bankanum, þar sem
búast mátti við að innstæðueigendur
tækju inneign sína út.
Að fengnu brjefi þessu var boðað til
lokaðs fundar í sameinuðu Alþingi, en
af þeim fundi hefir fátt frjest nema nið-
urstaðan.
Báru sjálfstæðismenn fram tillögu um
það, að skora á stjórnina að gera nað-
synlegar ráðstafanir til þess að bank-
inn gæti opnað, og var henni þar í
sjálfsvald sett hvaða framkvæmdir hún
gerði í því skyni. En þessi tillaga var
feld á þann hátt, að allir stuðningsmenn
stjórnarinnar, að einum undanskildum,
greiddu ekki atkvæði, og fjekk tillagan
þannig ekki meiri hluta. Mun ástæðan,
sem fram var borin hafa verið sú, að
þingmenn hefðu ekki haft nægan tíma
til umhugsunar.
Þegar þessi úrslit urðu kunn, sá
bankastjórnin sjer ekki annað fært en
að loka bankanum, mánudaginn 3. febr.
Þennan sama dag \ar fundur haldinn
í' neðri deild, að kvöldi, og lágu þar
fyrir tvö frumvörp. Var annað þeirra
flutt að tilhlutan landsstjórnarinnar, og
átti bú íslandsbanka, samkvæmt því, að
takast til skiftameðferðar og skiftin að
framkvæmast af þriggja manna nefnd,
hafði þó engin ósk um gjaldþrotaskifti
komið fram, hvorki frá bankanum sjálf-
um nje viðskiftamönnum hans. Hitt
frumvarpið, er sjálfstæðismenn fluttu
fór fram á það, að bankinn yrði endur-
reistur, ef hagkvæmir samningar næðust
við erlenda lánardrottna bankans, og
legði þá ríkissjóður 3 milj. kr. í for-