Morgunblaðið - 13.06.2018, Síða 19

19
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. JÚNÍ 2018
Speglun Ekkert vantaði upp á fegurðina og litagleðina þar sem bátar og hús spegluðust í sléttum sjó í Hafnarfjarðarhöfn á dögunum. Náttúrunnar listaverk gleðja oft augu vegfarenda.
Ómar
„Það er verið að
skemma kerfið. Ef
eitthvað er að þessu
kerfi, sem ég er
reyndar ekki viss um,
þá á ekki að lækna
inngróna tánögl með
því að taka fótinn af
við ökkla. Okkur hefur
þótt að ráðherrann og
heilbrigðisyfirvöld hafi
ekki nægan skilning á
þessum hlutum.“
Þannig komst Þórarinn Guðna-
son, formaður Læknafélags
Reykjavíkur, að orði á Sprengisandi
Bylgjunnar síðastliðinn sunnudag.
Þar ræddi hann þá stöðu sem upp
er kominn í heilbrigðiskerfinu.
Óvissa er um hvort og þá með
hvaða hætti rammasamningur
Sjúkratrygginga Íslands við sér-
fræðilækna verði endurnýjaður
þegar hann rennur út um komandi
áramót. Samkvæmt ákvörðun heil-
brigðisyfirvalda hafa nýir læknar
ekki fengið aðild að samningnum
þrátt fyrir að skortur sé á sér-
fræðilæknum m.a. í gigtar-
lækningum, hjartalækningum, öldr-
unarlækningum, taugalækningum,
húðlækningum og svæfingalækn-
ingum.
Hagsmunir hinna
sjúkratryggðu
Steingrímur Ari Arason, forstjóri
Sjúkratrygginga Íslands, hefur lýst
því yfir að ákvörðun heilbrigðis-
ráðherra um að nýir læknar komist
ekki á rammasamning Sjúkratrygg-
inga, gangi gegn lögum. Allt frá því
að Steingrímur Ari tók við starfi
forstjóra Sjúkratrygg-
inga hefur hann lagt
áherslu á að heilbrigð-
isþjónustan sé skipu-
lögð út frá hags-
munum hinna sjúkra-
tryggðu og gera eigi
allt til að standa vörð
um réttindi þeirra.
Anna Björnsdóttir
taugalæknir fær ekki
aðild að rammasamn-
ingnum. Hún er með
sérmenntun í park-
insonsjúkdómi og öðr-
um hreyfiröskunum. „Ég hef lokið
12 árum af formlegu háskólanámi
til að sérmennta mig í meðferð
parkinsonsjúklinga, nú síðast á
Duke-háskólasjúkrahúsinu í Banda-
ríkjunum,“ skrifaði Anna í opnu
bréfi til heilbrigðisráðherra sem
birtist í Fréttablaðinu 6. júní síðast-
liðinn. Í bréfinu vekur Anna athygli
á því að heilbrigðisráðuneytið hafi
hafnað því að hún fái að starfa hér
á landi samkvæmt samningi sér-
fræðilækna við að sinna parkinson-
sjúklingum og öðrum taugasjúk-
lingum:
„Þetta var gert án þess að taka
tillit til fyrirliggjandi gagna frá
Landlækni um skort á taugalækn-
um, álits Sjúkratrygginga um að
brýn þörf væri á taugalæknum og
raka minna og annarra taugalækna.
Ég hef ekki áhuga á málaferlum til
að geta sinnt mínum sjúklingahópi
á Íslandi. Það er ósanngjarnt að
fólk þurfi að bíða svo mánuðum
skipti til að komast til læknis eða að
ákveðnir sjúklingahópar þurfi að
bera meiri kostnað af sínum lækn-
isheimsóknum því að ráðuneyti þitt
hefur ákveðið að hætta aðkomu rík-
isins að kostnaði við lækn-
isheimsóknir til nýrra sérfræði-
lækna, óháð þörf á þjónustu
þeirra.“
Vondir ráðgjafar
Heilbrigðisráðherra vill fara aðr-
ar leiðir en að nýta þekkingu sjálf-
stætt starfandi sérfræðilækna. Efla
á göngudeild Landspítalans og ráða
fleiri taugalækna þar til starfa.
Tómas Guðbjartsson, hjartalækn-
ir á Landspítalanum, segir ráðherra
hins vegar byrja á röngum enda.
Hann skrifar á fésbókar-síðu sína 6.
júní:
„Hugmyndin að efla göngudeild-
arþjónustu er í sjálfu sér ekki slæm
– en því miður algjörlega óraunhæf
í því aðstöðuleysi sem nú ríkir á
LSH.“
Tómas bendir á að sjálfstæður
stofurekstur lækna henti vel til að
sinna parkinsonsjúklingum:
„Síðan má ekki gleyma því að
flestir læknar sem reka stofur gera
það í samvinnu við aðra lækna úr
ýmsum öðrum sérgreinum, sjúkra-
þjálfara og hjúkrunarfræðinga –
sem auðveldar þverfaglega nálgun.
Um leið er rekstrarkostnaði haldið
niðri og starfsmenn geta haft meiri
áhrif á starfsemina og stuðlað að
eigin starfsánægju.“
Tómas segist ekki í vafa um að
ráðherra vilji vel en „í þessu til-
tekna máli er hún með lélega ráð-
gjafa – einstaklinga sem virðast í
stríði við lækna“:
„Slík nálgun getur aldrei talist
vænleg til árangurs – og bitnar á
þeim sem síst skyldi – sjúklingum.“
Stjórn Læknafélags Íslands [LÍ]
hefur lýst þungum áhyggjum af
stöðu sérhæfðrar heilbrigðisþjón-
ustu utan sjúkrahúsa. Þjónusta
sjálfstætt starfandi sérfræðilækna
byggist á samningi Læknafélags
Reykjavíkur við Sjúkratryggingar
Íslands. Í ályktun stjórnar LÍ er
bent á að slíkan samning megi
rekja allt aftur til ársins 1909 við
stofnun fyrsta sjúkrasamlagsins.
Samkvæmt fyrirmælum heilbrigð-
isráðuneytisins hafi ákvæði gildandi
samnings um nýliðun sérfræði-
lækna ekki verið virt:
„Án slíkra samninga um sér-
hæfða heilbrigðisþjónustu er hætta
á að á Íslandi þróist tvöfalt heil-
brigðiskerfi, þekking og þjónustu-
stig dali og upp komi viðvarandi
læknaskortur á mikilvægum sviðum
nútíma læknisfræði.“
Tvöfalt kerfi og jafnaðar-
mennska
Stjórn LÍ bendir á að afleiðingar
þess að virða ekki ákvæði samninga
um nýliðun sé sú að læknum í ýms-
um sérgreinum hafi fækkað sem
leiði til „skorts á sérhæfðri þjón-
ustu við langveika sjúklinga, töf á
greiningum alvarlegra sjúkdóma,
óviðunandi eftirfylgni á meðferð og
skorts á meðferðarúrræðum“.
Gengið sé gegn atvinnufrelsi lækna
og öryggi sjúklinga ógnað:
„Virk endurnýjun í læknastétt og
aðgengi að nægjanlegum fjölda sér-
fræðilækna hérlendis á öllum svið-
um læknisfræðinnar er þjóðarör-
yggismál.“
Í nýjasta tölublaði Læknablaðs-
ins bendir Þórarinn Guðnason á hið
augljósa; læknisfræðin er þekking-
ariðnaður. Ákvörðun heilbrigðis-
yfirvalda að stöðva nýliðun sér-
fræðilækna hafi áhrif á framþróun í
heilbrigðiskerfinu. Þórarinn er ekki
sá eini sem hefur áhyggjur.
Það hefur verið styrkur íslenska
heilbrigðiskerfisins að læknar fari í
sérnám til annarra landa og snúi til
baka með dýrmæta þekkingu. Þeg-
ar yfirvöld heilbrigðismála koma í
veg fyrir að sérfræðilæknar hafi
samning við Sjúkratryggingar, er
grafið undan styrkleika heilbrigðis-
kerfisins. Íslenskir sérfræðilæknar
geta ekki snúið heim að loknu löngu
námi.
Hverjum er verið að þjóna? Ekki
hinum sjúkratryggðu. „Sjúkling-
arnir eru ekkert að hverfa,“ sagði
Arna Björk Kristinsdóttir, sérfræð-
ingur í húð- og kynsjúkdómalækn-
ingum, í samtali við Vísi fyrir
skömmu. Henni var neitað um að
komast á rammasamning sér-
fræðilækna. Afleiðingin: „Biðlist-
arnir lengjast og bráðamóttakan er
yfirfull.“
Hægt og bítandi verður til tvöfalt
heilbrigðiskerfi með einkareknu
sjúkratryggingakerfi. Efnafólk mun
nýta sér þjónustu sjálfstætt starf-
andi sérfræðinga en við hin þurfum
að skrá nöfn okkar á biðlista í þeirri
von að við fáum nauðsynlega þjón-
ustu innan veggja ríkisins áður en
það verður of seint. Þetta er sann-
arlega jafnaðarstefna sem kennd er
við þann sem býr í því neðra.
Eftir Óla Björn
Kárason » Þegar yfirvöld heil-
brigðismála koma í
veg fyrir að sérfræði-
læknar hafi samning við
Sjúkratryggingar, er
grafið undan styrkleika
heilbrigðiskerfisins.
Óli Björn Kárason
Höfundur er þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins.
Inngrónar táneglur og biðlistar ríkisins