Morgunblaðið - 27.08.2018, Qupperneq 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 27. ÁGÚST 2018
❁ Auðveldara að þrífa penslana
❁Gufar ekki upp
❁Má margnota sama löginn
❁Notendur anda ekki að sér eiturefnum
❁ Bjargar hörðnuðum olíumálningarpenslum
❁UNDRI brotnar hratt niður í náttúrunn
Hágæða umhverfisvæn hreinsivara
Fást í betri byggingavöruverslunum og matvöruverslunum
SVIÐSLJÓS
Guðrún Erlingsdóttir
ge@mbl.is
„Þroskahamlaðir eru fullfærir um að
taka þátt í þjóðfélaginu og eiga ekki
að þurfa að sitja heima aðgerðar-
lausir. Það eru næg tækifæri á vinnu-
markaði,“ segir Þórunn Guðmunds-
dóttir, framkvæmdastjóri Tann-
læknastofunnar í Glæsibæ. Hún bauð
Örnu Dís Ólafsdóttur, ungri þroska-
hamlaðri konu, starf eftir að hafa les-
ið umfjöllun um slæma stöðu hennar
og annarra þroskahamlaðra að loknu
námi á starfsnámsbrautum fram-
haldsskóla.
„Ég hafði heyrt um þetta áður
en gerði ekkert. Þegar ég sá umfjöll-
un Morgunblaðsins á þriðjudaginn þá
hugsaði ég; nú verð að gera eitthvað.
Við höfum næg verkefni fyrir Örnu
Dís. Tannlæknastofan í Glæsibæ er
fjölmennur vinnustaður, hjá okkur
starfa fjórir sérfræðingar, fjöldi tann-
lækna og annað starfsfólk. Við eigum
eftir að ræða við Örnu Dís hvar áhugi
hennar liggur mest og bjóða henni
þau verkefni sem hún hefur mestan
áhuga á að sinna,“ segir Þórunn
1% með þroskahömlun
„Það er frábært að Arna Dís er
komin með vinnu. Ég samgleðst og
fagna góðum viðbrögðum eftir að
móðir hennar kom fram í fjölmiðlum
og lýsti úrræðaleysinu sem tók við að
lokinni útskrift á starfsnámsbraut.
En það eru fleiri sem bíða eftir sama
tækifæri,“ segir Bryndís Snæbjörns-
dóttir, formaður Þroskahjálpar og
bendir á að auk þeirra sem bíða úr-
ræða eftir að námi þeirra lauk í vor
bíði enn einstaklingar, sem hafa út-
skrifast undanfarin ár, eftir starfi.
„Það þarf að kynna vinnumark-
aðnum betur atvinnu með stuðningi.
Fyrirtæki sem ráða starfsfólk með
samningi við Vinnumálastofnun þurfa
ekki ein að bera kostnað af ráðningu
fólks með þroskahömlun og skyldar
raskanir,“ segir Bryndís. Hún segir
slíkar ráðningar ávinning fyrir ein-
staklinga, fyrirtæki og samfélagið.
„Það er ekki ólíklegt að 1% þjóð-
arinnar eða um 3500 manns séu með
þroskahömlun eða skyldar raskanir.
Þetta er jaðarsettur hópur sem fæð-
ist með fötlun. Hann hefur ekki tök á
að beita þrýstingi og aðstandendur
eru margir svo útkeyrðir að þeir hafa
ekki orku til þess að berjast,“ segir
Bryndís.
Greitt með starfsmönnum
Hrafnhildur Tómasdóttir, sviðs-
stjóri ráðgjafar- og vinnumiðlunar-
sviðs Vinnumálstofnunnar segir að
stofnunin fagni allri umræðu sem
varpi ljósi á stöðu ungs fólks með fötl-
un og möguleika þeirra á vinnumark-
aði. Hún segir að Vinnumálastofnun
hafi unnið að því að fjölga tækifærum
og auka fjölbreytni fyrir þennan hóp.
„Árið 2014 var sett á stofn átakið
Virkjum hæfileikana, alla hæfileikana
sem var samstarfsverkefni okkar,
Landssamtakanna Þroskahjálpar og
Öryrkjabandalagsins. Átakið var til
þess ætlað að hvetja fyrirtæki og
stofnanir til að skapa störf fyrir unga
atvinnuleitendur með skerta starfs-
getu. Launagreiðendur geta fengið
hluta af launum og launatengdum
gjöldum endurgreiddan gegn þjálfun
starfsmanns á vinnustað, stuðningi
og eftirfylgd,“ segir Hrafnhildur.
Ráðning með stuðningi er annað
verkefni sem VMST hefur unnið að
og í stöðuskýrslu um verkefnið frá því
í mars kemur fram að það hafi staðið
yfir í tvö ár. Markhópurinn hafi verið
væntanlegir útskriftarnemar af
starfsbrautum framhaldsskóla á
höfuðborgarsvæðinu og fólk með
þroskahömlum í starfstengdu
diplómanámi við HÍ.
„.Nemendum var kynnt þjón-
usta VMST og við hófum samstarf við
skólana um undirbúning fyrir at-
vinnuleit. Í samstarfi við atvinnulífið
var lögð áhersla á að draga úr for-
dómum, auka þekkingu, skilning og
höfða til samfélagslegar ábyrgðar,“
segir Hrafnhildur og bætir við að
verkefnið hafi skilað því að allmörg
fyrirtæki hafi lýst yfir áhuga á að
taka þátt. Einnig hafi verið rætt við
Festu, miðstöð um samfélagslega
ábyrgð íslenskra fyrirtækja. Hrafn-
hildur segir að fyrsta áfanga sé lokið
og verkefnið sé komið til að vera.
Gestastarfsmenn í einn dag
„Á haustin er Fyrirmyndardag-
urinn haldinn. Þann dag gefst fyr-
irtækjum kostur á að bjóða atvinnu-
leitendum með skerta starfsgetu að
vera gestastarfsmenn í einn og einn
dag. Í framhaldi af slíkri heimsókn
hafa einhverjir fengið vinnu,“ segir
Hrafnhildur og bætir við að í haust sé
í undirbúningi verkefni sem feli í sér
að bjóða fyrirtækjum að þjálfa men-
tor sem hefði það hlutverk að styðja
og leiðbeina ungmenni með fötlun eða
þroskahömlun sem fengi starf hjá
fyrirtækinu.
Hrafnhildur segir að auðvitað
vilji VMST sjá hlutina gerast hraðar
en dropinn holi steininn og það hafi
sýnt sig að samvinna ólíkra aðili skili
ávinningi fyrir alla.
„Í uppganginum sem verið hefur
á vinnumarkaði hefðu fleiri tækifæri
átt að skapast fyrir einstaklinga með
skerta vinnugetu. En kannski hefur
krafan um að allir eigi vera á milljón
komið í veg fyrir það,“ segir Hrafn-
hildur og bendir á að á heimasíðu
VMST sé að finna upplýsingar um
leiðir fyrirtækja til þess að ráða at-
vinnuleitendur með skerta starfsgetu
í vinnu og þann stuðning sem Vinnu-
málastofnun getur veitt.
Þau eru fullfær um að taka þátt
Ljósmynd/Vinnumálastofnun
Gestastarfsmaður Ásgeir Tómas Arnarson skoðar aðstæður á vinnustað
í heimsókn hjá Forseta Íslands sem tók þátt í árlegum Fyrirmyndardegi.
 Það er ávinningur fyrir samfélagið allt að fólk með þroskahamlanir sé á vinnumarkaði að mati
formanns Þroskahjálpar  Atvinnutækifærum þroskahamlaðra fjölgar ekki eins og öðrum störfum
Atvinnutækifæri fyrir einstaklinga
með skerta starfsgetu hafa aukist
á Vesturlandi að því er fram kemur
í ársskýrslu Vinnumálastofnunar
fyrir árið 2017.
Samstarf Vinnumálastofnunar,
sveitarfélaga, starfsendurhæfingar
og atvinnurekenda hefur stuðlað
að því. 42 einstaklingar með skerta
starfsþjálfun og 40 fyrirtæki tóku
á Vesturlandi þátt í Fyrirmyndar-
degi sl. haust. Fjórir einstaklingar
fengu í kjölfarið starf á almennum
vinnumarkaði og losuðu þannig um
pláss fyrir aðra á vernduðum
vinnustöðum.
Í grunnskóla Akraness starfa
fjórir einstaklingar með skerta
starfsgetu í tveimur stöðugildum.
Tækifæri á Vesturlandi
SKERT STARFSGETA
Gestastarfsmaðurinn Hildur Sigurðardóttir
og starfsmenn Örnu-íss & kaffibars.
Axel Helgi Ívarsson
axel@mbl.is
Beinn kostnaður ríkissjóðs vegna
framkvæmda stoðdeildar ríkislög-
reglustjóra í málum 597 einstaklinga
á árinu 2017 nam rúmlega 62 millj-
ónum króna. Deildin sér um undir-
búning og framkvæmd brottvísunar
útlendinga af landinu samkvæmt
ákvörðunum Útlendingastofnunar.
Þetta kemur fram í ársskýrslu ríkis-
lögreglustjóra fyrir árið 2017.
Inni í þessari tölu eru þau mál
sem hætt var við áður en til brott-
flutnings kom „en þess ber þó að
geta að sú vinna sem átt hefur sér
stað áður en hætt er við er sú sama
við undirbúning og tekur frá
mannafla,“ segir í skýrslunni.
Heildarkostnaður fyrir utan
launakostnað og endurgreiðslur
vegna þessara verkefna nam 291
milljón króna. Endurgreiðslur námu
tæplega 229 milljónum króna og því
nam beinn kostnaður Íslands rúm-
lega 62 milljónum króna.
Að frátöldum ferðum sem hætt
var við flutti stoðdeildin 549 manns
frá Íslandi, eða 45 að meðaltali á
mánuði. 155 voru fluttir samkvæmt
Dyflinnarreglugerð í 104 ferðum. Þá
voru 293 manns fluttir til heima-
lands síns í 19 ferðum á vegum
Frontex. Í ferðum á vegum Frontex
endurgreiðir stofnunin allan eða
meginhluta kostnaðar sem hlýst af
ferðinni fyrir utan vinnulaun lög-
reglumanna. Aðrar framkvæmdir
telja 94 einstaklinga í 72 ferðum.
Alls tóku 779 lögreglumenn þátt í
ferðum ársins 2017, segir í skýrsl-
unni, en þess ber þó að geta að lög-
reglumennirnir 779 eru í mörgum
tilvikum þeir sömu, svo sem lög-
reglumenn stoðdeildar auka annarra
embætta og deilda sem aðstoða við
framkvæmdirnar. Aðrir starfsmenn
í ferðum eru meðal annars starfsfólk
Mannréttindaskrifstofu Íslands og
túlkar.
Tugmilljóna kostnaður við
brottvísanir útlendinga
 Að meðaltali voru 45 manns fluttir úr landi á mánuði
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Framkvæmd Stoðdeild ríkislögreglustjóra fór með ríkisborgara 44 landa
frá Íslandi árið 2017. Flestir voru frá Makedóníu eða 158 einstaklingar.
Héraðssaksóknari hefur ákært rúmlega fertugan mann fyrir peninga-
þvætti og meiri háttar brot gegn skatta- og bókhaldslögum sem hann á að
hafa framið. Hann er sakaður um að hafa nýtt virðisaukaskatt, sem inn-
heimtur var í rekstri fyrirtækjanna, í eigin þágu. Upphæðin nemur samtals
tæplega 40 milljónum króna. Meint brot mannsins geta varðað fangelsi allt
að sex árum auk fésektar.
Maðurinn er ákærður er fyrir sömu brot sem ýmist prókúruhafi, stjórn-
armaður, framkvæmdastjóri eða daglegur stjórnandi þriggja mismunandi
verktakafyrirtækja.
Ákærður fyrir peningaþvætti og skattsvik