Stjarnan - 01.05.1922, Qupperneq 3

STJARNAN
67
Tœringin er veiki, sem má afstýra.
Eftir dr. D. H. Kress.
Tæringargerillinn hefir sinn verka-
hring. Hann getur heimtaö sem bráS
sína aS eins þá, hverra lírskraftur er
farinn aS réna. RaS er hægt aS lifa
fyrir ofan möguleikann fyrir því, aS
taka þessa veiki. MeSan stríSiS stóS
yfir og síSan, er vegna skorts á nær-
andi fæSutegundum, voss og hræSslu,
lífskraftur 'karla, kvenna og barna í
mörgum löndum (NbrSurálfunnar far-
inn aS réna til muna. Og sem afleiS-
ing þess hefir tala þeirra, sem hafa dáiS
úr tæringu, fariS vaxandi. í Vestur-
heimi má búast viS aS veikin rySji sér
til rúms meSal fátæ'klinganna næstu ár-
i,n vegna dýrtíSar, skorts á brenni og
annara orsaka.
Tæringargerlar eru, eins og hinir fá-
tæku, ætíS hjá oss, reiSubúnir til aS
starfa þar sem selluj arSvegurinn er
undirbúinn fyrir grózku og þróun
þeirra. Veikin er i raun og veru eins
afsýkjandi og holdsveiki og hér um bil
eins drepandi. íi menniingarlöndunum
er enginn veikindagerill, sem hefir
manndauSa hlutfall, er getur jafnast
viS tæringuna. DauSleiksmegniS er
jafn öflugt hinu sameinaSa dauSleiks-
megni bólunnar, taugaveikinnar, difter-
itis, kirtlaveikinnar, skarlatssóttarinnar,
mislinganna og kóleru. iÞrjátíu sinn-
um fleiri deyja úr tæringu, en bólunni
og skarlatssóttinni til samans; sextán
sinnum fleiri en úr taugaveikinni og
fjórum og hálfu sinni fleiri en af ból-
unni, taugaveikinni og difteritis til sam-
ans. Milli 1832 og 1854 dóu úr kóleru
57>335 manns. Tæringin var orsök í
dauSa 3,784,110 manns á því sama
tímabili. A Frakklandi dóu árlega áS-
ur en stríSiS skall á, 150,000 manna úr
þessari veiki. Þýzkaland misti á hverju
ári 170,000 manns af þessari einu veikii
og Bandaríkin 150,000. Hún tekur í:
burtu unga menn og ungar stúlkur,
þegar þau eru á því reki, aS þau fara
aS bera ábyrgS og vera til nokkurs í
lífinu. ÞriSjungurinn af þeim dauSs-
föllum, sem koma fyrir milli tvítugs og
fjörutíu og fimm ára aldurs, stafar af
þessari veiki.
Afsýking virSist oft eiga sér staS
þegar barniS er kornungt og á bernsku-
árunum. MeiSsli, er gefa til kynna, aS
tæringin sé í líkamanum, hafa veriS
fundin í meira en fimtíu af hundraSi á
börnum, sem hafa dáiS úr allra handa
sjúkdómum. En vanalega taka gerl-
arnir ekki til starfa fyr en manneskjan
er orSin fullþroska. AS dæma eftir
berklasárum, sem koma í ljós viS lík-
skoSun, lítur þaS út eins og hver full-
orSin manneskja hafi einhvern tíma á
æfi ,sinni haft tæringu,
Skýrslur, sem safnaS hefir veriS frá
662 borgum á Frakklandi, sýna, aS
því þéttara sem fólkiS býr saman, því
tíSari er veikin. í Vesturheimi er hlut-
falliS milli tæringar dauSsfallanna og
dauSsfalla allra annara orsaka svo hátt