Fréttablaðið - 16.11.2018, Blaðsíða 32

8 KYNNINGARBLAÐ 1 6 . N óv e m B e R 2 0 1 8 F Ö S T U DAG U RdAGuR ísLeNsKRAR tuNGu
Vefgáttin málið.is, sem var opnuð fyrir rétt um tveimur árum, veitir
beinan aðgang að sjö gagna-
söfnum um íslenskt mál og
málnotkun. Hún er ókeypis og
handhægt hjálpartæki við skriftir
og frágang íslensks ritmáls. Dag-
lega fara yfir þúsund notendur
inn á vefgáttina og eru uppflett-
ingar að jafnaði um fjögur þúsund
á dag. Góð stígandi hefur verið frá
upphafi í fjölgun þeirra sem sækja
þangað fróðleik og leiðbeiningar.
Sem dæmi má nefna að þriðju-
daginn 6. nóvember fóru 1.265
manns inn á málið.is og flettu upp
5.300 sinnum.
Viðtökur notenda hafa verið
framar vonum. Undanfarnar þrjár
vikur var gerð notendakönnun
í því skyni að bæta þjónustuna
enn frekar. Sem dæmi um jákvæð
ummæli notenda í könnuninni
má nefna: „Kraftaverkagátt.“
„Sumir segja „gúglaðu það“ en
ég segi: „farðu á málið.is.“ Nú er
hægt að sækja málið.is-app fyrir
Android-síma og app fyrir iPhone
er væntanlegt. Það mun auðvelda
fólki á öllum aldri að kynnast
betur málinu okkar allra.
Þúsund ánægðir
notendur daglega
Íslensk málnefnd hefur í ár einkum beint sjónum sínum að áhrifum hins mikla erlenda ferðastraums á tungumálið en enn fremur hvaða áhrif það hefur
á tungumálið að sífellt fjölgar Íslendingum og íbúum
á landinu sem ekki hafa tunguna að móðurmáli. Af
því tilefni bar Málræktarþing í ár heitið „Íslenska á
ferðaöld“ en það var haldið í Þjóðminjasafni fimmtu-
daginn 15. nóvember. Lilja Dögg Alfreðsdóttir mennta-
málaráðherra ávarpaði þingið en einnig voru flutt
fimm erindi. Ólafur Stephensen, Donata Honkowicz-
Bukowska, Hafdís Ingvarsdóttir, Gígja Svavarsdóttir og
Bragi Valdimar Skúlason tóku til máls og ræddu stöðu
íslensku í þessu nýja umhverfi. Þá var kynnt ályktun
Íslenskrar málnefndar um stöðu tungunnar árið 2018.
Ályktunina má lesa á islenskan.is.
ÍSLENSKA Á FERÐAÖLD
Sporbaugur, skjaldbaka, æða-kerfi, klógulur, bringusund, fjaðurmagnaður, hryggdýr,
mörgæs, sundtak, hafflötur,
liðdýr, meltingarfæri, kerfjall,
haförn eru allt orð sem afmælis-
ban dagsins Jónas Hallgrímsson
(1807-1845) smíðaði á sinni stuttu
ævi. Hann var ekki bara skáld
heldur einnig mikilvirkur nýyrða-
smiður og þýðandi. Er hann þýddi
úr erlendum málum hikaði hann
ekki við að búa til orð á íslensku
sem hann taldi vanta í málið. Fyrir
starf slíkra nýyrðasmiða þróast
tungumál og eru nothæf við allar
aðstæður, þó að miklar tækni-
nýjungar ryðji sér til rúms og
nýjar hugmyndir bylti þjóðfélag-
inu að öðru leyti. Í nútímanum er
t.d. mikil þörf fyrir ný orð um nýja
tækni, en hugsanlega má endur-
nýta eldri orð sem ekki er lengur
þörf fyrir eins og orðið skjár er
ágætt dæmi um.
Nýyrði Jónasar
Jónas Hallgrímsson skáld.
veittar voru þrjár viðurkenningar og hlutu þær Ingibjörg Hafstað fyrir frumkvöðlastarf í kennslu
íslensku sem annað mál, Anh dao tran fyrir frumkvæði að gerð orðabókar milli víetnömsku og
íslensku og stanisław Bartoszek fyrir frumkvæði að gerð orðabókar milli pólsku og íslensku.
málið.is
HENNY HERMANNS – VERTU STILLT! EFTIR MARGRÉTI BLÖNDAL
KONAN Á BAK
VIÐ GOÐSÖGNINA
Henny Hermanns lifði sannkölluðu glæsilí í heimi
dans- og dægurmenningar en tilveran á bak við glansmynd
fegurðar og frægðar var oft sár og nöpur. Hún hefur aldrei viljað
segja sögu sína fyrr en nú – þegar hún er sjálf loksins tilbúin til að
stíga fram, opinská og einlæg!
BJARTUR-VEROLD.IS
málið.is
1
6
-1
1
-2
0
1
8
0
5
:0
9
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
2
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
1
6
9
-3
4
C
8
2
1
6
9
-3
3
8
C
2
1
6
9
-3
2
5
0
2
1
6
9
-3
1
1
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
B

F
B
0
5
6
s
_
1
5
_
1
1
_
2
0
1
C
M
Y
K