Morgunblaðið - 18.09.2018, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. SEPTEMBER 2018
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Undanfarnarvikur hefurlegið í loft-
inu að stjórnarher
Bashars al-Assads,
Sýrlandsforseta,
væri að fara að
hefja lokasókn sína í sýrlenska
borgarastríðinu gegn vopn-
uðum sveitum í Idlib-héraði í
norðurhluta landsins. Héraðið
er síðasta vígi uppreisnar-
manna gegn harðstjórn Assads
og þar búa um þrjár milljónir
manna. Hefur sú staðreynd
valdið áhyggjum af mannfalli
meðal óbreyttra borgara og enn
meiri flóttamannastraumi frá
landinu.
Útlit um að það tækist að af-
stýra átökum hefur ekki verið
gott, en þó rofaði til í gær þegar
rússnesk stjórnvöld tilkynntu
að Vladimír Pútín Rússlands-
forseti og Recep Tayyip
Erdogan Tyrklandsforseti
hefðu gert með sér samkomulag
um að mynda „herlaust“ svæði í
kringum héraðið, sem bæði ríki
myndu eiga þátt í að verja. Á
sama tíma ætti að huga að
brottflutningi hættulegustu
vígamannanna frá héraðinu, en
þar hafa meðal annarra hafst
við liðsmenn Al Nusra-
hreyfingarinnar, sem hefur
tengst al Qaeda-hryðju-
verkasamtökunum nánum
böndum.
Eftir er að sjá, hversu vel
mun ganga að framfylgja þessu
samkomulagi. Engu að síður
verður að telja þessa niðurstöðu
skárri en þá, sem fylgt hefði
stórsókn sýrlenska stjórnar-
hersins og loftárásum Rússa á
héraðið.
Fyrir Bandaríkin og banda-
menn þeirra er það
hins vegar um-
hugsunarvert, að
þessi niðurstaða
fékkst ekki fyrir
þeirra atbeina, sem
er bein afleiðing
þess, hvernig stjórnvöld í
Washington héldu á málum í
borgarastríðinu, sér í lagi í
stjórnartíð Baracks Obama,
sem tefldi trúverðugleika
Bandaríkjanna í stórhættu með
innantómum hótunum gagn-
vart beitingu efnavopna. Þetta
átti sinn þátt í að „hófsamir“
uppreisnarmenn létu fljótt und-
an síga gagnvart öfgamönn-
unum í borgarastríðinu. Á sama
tíma hefur Erdogan Tyrklands-
forseti haldið svo á málum, að
tengsl landsins við „banda-
menn“ þess á Vesturlöndum
hafa beðið mikinn skaða af.
Átökin sjálf hafa nú staðið í
um sjö og hálft ár, og um
360.000 manns hafa fallið. Nú
hillir loks undir endalokin og er
vart annað að sjá, en að Bashar
al-Assad muni sitja sigri hrós-
andi yfir rústunum af landi
sínu, þrátt fyrir að hann hafi
gerst sekur um margvísleg
voðaverk gagnvart eigin þegn-
um. Ljóst er að það verður erf-
itt fyrir Bandaríkin og önnur
vestræn lýðræðisríki að kyngja
þeirri niðurstöðu, en fátt annað
virðist í boði.
Hitt er svo annað mál, að það
mun taka langan tíma, þegar
átökunum loksins lýkur, að
græða þau sár sem styrjöldin
hefur opnað, bæði innan Sýr-
lands og á milli margra þeirra
ríkja sem tengst hafa átökun-
um með einum eða öðrum
hætti.
Rússar og Tyrkir
semja um örlög
Idlib-héraðs
í Sýrlandi}
Hörmungum afstýrt?
Morgunblaðiðræddi í gær
við nýjan bæj-
arstjóra í Vest-
mannaeyjum, Írisi
Róbertsdóttur,
sem benti á mikilvægi sjávar-
útvegsins fyrir samfélagið í
Eyjum, íbúana jafnt sem bæ-
inn sjálfan.
Íris hefur áhyggjur af álög-
um ríkisins á samfélagið í Eyj-
um: „Útgerðarfyrirtækin í
Eyjum voru á fiskveiðiárinu
sem lauk 1. september sl. að
borga vel yfir einn milljarð
króna í veiðigjöld, sem er
nærri tvöföldun frá árinu á
undan. Þessir peningar væru
betur komnir hér í Eyjum, þar
sem þeir urðu til, en í ríkis-
hítinni. Þennan landsbyggð-
arskatt verður að lækka og
breyta aðferðafræði við álagn-
inguna. Við treystum á að rík-
isstjórnin og Alþingi standi við
þau loforð í þessum efnum sem
gefin voru í vor. Enn sem fyrr
erum við í efna-
hagslegu tilliti
auðvitað fyrst og
fremst háð sjávar-
útvegi og þjónustu
við hann.“
Svipaða sögu má segja um
fleiri bæi og byggðir úti um
landið. Það gleymist oft í um-
ræðunni um sjávarútveg og
sérstaka skatta á hann hve
gríðarlega mikilvægur hann er
fyrir byggðirnar í landinu. Án
sjávarútvegsins yrði lands-
byggðin ekki svipur hjá sjón
og háar álögur á þessa grein
umfram aðrar hefur mikil
áhrif á landsbyggðina og flytur
fé í óeðlilegum mæli frá byggð-
um landsins í ríkissjóð. Þess
vegna eru veiðigjöldin rétti-
lega nefnd landsbyggðar-
skattur og meðal annars af
þeirri ástæðu er brýnt að
stjórnvöld standi við það að
laga veiðigjöldin með því að
létta þessum sérstöku álögum
af landsbyggðinni.
Veiðigjöldin leggjast
þyngst á dreifðar
byggðir landsins}
Landsbyggðarskattur
H
vernig myndir þú bregðast við
ef krakkarnir þínir bæðu um
5.000 kr. til að kaupa eitthvað
í búðinni? Líklega myndirðu
bregðast illa við ef ætlunin
væri að kaupa bland í poka fyrir allan pen-
inginn. Viðbrögðin yrðu örugglega betri ef
þau væru að bjóðast til þess að fara út í búð
og kaupa það sem þú varst að skrifa á inn-
kaupalistann og segðust þurfa 5.000 kr. til
þess. Segjum sem svo að á innkaupalistanum
séu bara brauð og mjólk. Þá svarar þú
væntanlega: Nei, en hérna eru 1.000 kr.
Þetta er vandamálið við það frumvarp til
fjárlaga sem ríkisstjórnin er nýbúin að
leggja fram. Frumvarpið er fátt nema beiðni
um pening án þess að það fylgi innkaupalisti
með. Þegar ráðherra segist þurfa 100 millj-
ónir fyrir nýjum verkefnum fylgir því engin útskýring
af hverju þau verkefni kosti 100 milljónir og vegna þess
hversu léleg viðmið voru sett um stefnu stjórnvalda í
fjármálaáætlun er algerlega óljóst hvaða árangri á að
ná með þeim fjárheimildum sem ríkisstjórnin biður um.
Því virðist vera alveg snúið á haus hvernig fjárlög
eru unnin. Í staðinn fyrir að ráðuneytin safni saman
þeim verkefnum sem liggja fyrir og leggi saman kostn-
að þeirra verkefna þegar Alþingi er beðið um fjárheim-
ildir er fyrst beðið um pening, svo ákveðið hvað á að
gera við hann. Maður verður að spyja af hverju Alþingi
ætti að samþykkja slíka beiðni. Myndir þú til dæmis
rétta krökkunum þínum 5.000 kr. án þess að
vita hvað þau ætluðu að kaupa? Yrðir þú
ekki ósátt/ur ef krakkarnir kæmu til baka
með brauð, mjólk og nammi fyrir afgang-
inn?
Auðvitað á þetta að byrja á innkaupalist-
anum. Innkaupalistinn er útfærsla á því sem
heimilið vantar. Það vantar eitthvað í morg-
unmat, það skiptir ekki öllu máli hvort það
er gert ráð fyrir ristuðu brauði og ávöxtum í
morgunmat eða morgunkorni og mjólk.
Hvort tveggja getur uppfyllt þörfina fyrir
morgunmat. Hvað verður fyrir valinu fer
eftir áhuga og hver ræður því að lokum
hvað fer á innkaupalistann. Ef stefnan er að
kaupa morgunkorn þarf ekki endilega að
standa á innkaupalistanum hvort það eru
kornflögur eða hringir. Það þarf ekki að
standa hvort það sé stór eða lítill pakki. Við vitum það
bara að ef keyptur er lítill og ódýr morgunkornspakki
og nammi fyrir afganginn þá er illa farið með pening-
inn til matarinnkaupanna, sérstaklega ef ætlunin var
bara að kaupa morgunmat.
Þetta er staðan í fjárlögunum. Þegar kemur að því
að skoða hvað var í rauninni keypt fyrir fjárheimild-
irnar höfum við ekkert í höndunum til þess að skoða
hvað átti raunverulega að kaupa og hvaða árangri átti
að ná. bjornlevi@althingi.is
Björn Leví
Gunnarsson
Pistill
Fjárlög án innkaupalista
Höfundur er þingmaður Pírata.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Yfirlit um þau þingmál semríkisstjórnin hyggst flytjaá þingi því sem nú er ný-hafið, var lagt fram á Al-
þingi, samhliða flutningi forsætis-
ráðherra á stefnuræðu sinni, ásamt
áætlun um hvenær málum verður
útbýtt. Þetta er samkvæmt 1. mgr.
47. gr. laga nr. 55/1991, um þingsköp
Alþingis.
Í yfirliti fyrir 149. löggjaf-
arþingið á heimasíðu stjórnarráðs
Íslands kemur fram að ríkisstjórnin
hyggst leggja fram 200 mál á ný-
höfnu þingi. Þar af verða 160 mál í
frumvarpsformi, 35 í formi þings-
ályktunartillögu og jafnframt er
flutningur fimm skýrslna boðaður,
þriggja frá forsætisráðherra, einnar
frá mennta- og menningar-
málaráðherra og einnar frá utanrík-
isráðherra.
Þar kemur jafnframt fram hve-
nær ætlunin er að leggja mál fram
og að fleiri mál en getið er kunni að
vera flutt og atvik geti hindrað flutn-
ing einstakra mála. Í samræmi við 2.
mgr. 47. gr. laganna muni rík-
isstjórnin jafnframt við upphaf vetr-
arþings, að loknu jólahléi, afhenda
forseta Alþingis endurskoðaða áætl-
un um framlagningu stjórn-
arfrumvarpa á vetrar- og vorþingi
ásamt áætluðum útbýtingardegi.
Forsætisráðherra hyggst flytja
6 frumvörp í vetur og vor. Þar á
meðal frumvarp til laga um breyt-
ingu á lögum um umboðsmann
barna, sem taki til ýmissa breytinga
í tengslum við þær skuldbindingar
sem fylgja lögfestingu samnings
Sameinuðu þjóðanna um réttindi
barnsins og frumvarp til laga um
vernd uppljóstrara, þar sem mælt
verði fyrir um réttarreglur um
vernd uppljóstrara, þ.e. þeirra sem
skýra frá lögbrotum eða brotum á
siðareglum sem þeir verða áskynja í
starfi.
Dómsmálaráðherra hyggst
flytja 19 frumvörp, ferðamála-, iðn-
aðar- og nýsköpunarráðherra 15, fé-
lags- og jafnréttisráðherra 14, fjár-
mála- og efnahagsráðherra 45,
heilbrigðisráðherra 10, mennta- og
menningarmálaráðherra 13, sam-
göngu- og sveitarstjórnarráðherra
14, sjávarútvegs- og landbún-
aðarráðherra 10, umhverfis- og auð-
lindaráðherra 10 og utanríkisráð-
herra hyggst flytja 3 frumvörp.
Eins og áður segir er ætlun rík-
isstjórnarinnar að flytja 35 tillögur
til þingsályktunar á þinginu og þar
af mun utanríkisráðherra flytja 24
tillögur.
Ef marka má umræður und-
anfarna mánuði og misseri, má lík-
legt telja að tillaga utanrík-
isráðherra til þingsályktunar um
staðfestingu ákvörðunar sameig-
inlegu EES-nefndarinnar nr. 93/
2017 um breytingu á IV. viðauka
(orka) við EES-samninginn, geti
orðið mjög umdeild á Alþingi og tek-
ið drjúgan tíma þingstarfanna. Sam-
kvæmt heimasíðu Stjórnarráðs Ís-
lands um þessa
þingsályktunartillögu, gerir hún ráð
fyrir mjög víðtækum breytingum,
sem margar hverjar eru mjög um-
deildar, að ekki sé meira sagt.
Ekki þarf að efast um að fjöl-
mörg þingmála ríkisstjórnarinnar
munu kalla fram deilur á Alþingi,
í meðferð málanna, en það er ekk-
ert nýtt og telst alls ekki til tíð-
inda.
Svo er hitt einnig
næsta víst að því mun
fjarri fara að öll málin
tvö hundruð komist á
dagskrá, eða hljóti þing-
lega afgreiðslu. Það sýn-
ir sagan okkur.
Þingmálaskrá stjórn-
arinnar telur 200 mál
Í þingmálaskrá ríkisstjórn-
arinnar kemur fram að Bjarni
Benediktsson, fjármála- og
efnahagsráðherra, er með lang-
flest mál á sinni könnu, eða 46
talsins, sem hlýtur að teljast
eðlilegt, miðað við eðli starfa
fjármálaráðuneytisins.
Þar ber vitanlega hæst fjár-
lagafrumvarp næsta árs, sem
lagt var fram í upphafi þings og
frumvarp til fjáraukalaga fyrir
þetta ár, sem lagt verður fram í
næsta mánuði.
Þá má nefna frumvarp
fjármálaráðherra til laga
um breytingar á trygginga-
gjaldi og tekjuskatti ein-
staklinga sem er liður í
samkomulagi
ríkisstjórnar-
innar við aðila
vinnumark-
aðarins frá því í
febrúar á yfir-
standandi ári.
46 mál eru á
hans könnu
FJÁRMÁLARÁÐHERRA
Bjarni
Benediktsson
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Alþingi Fyrir réttri viku, hinn 11. september, var 149. löggjafarþing Ís-
lendinga sett. Hér ganga þingmenn og gestir fylktu liði til Alþingis.