Morgunblaðið - 25.09.2018, Page 1

Þessir vegfarendur um Lækjartorg gátu vart
annað en tekið eftir auglýsingaskiltinu þar sem
kvikmyndahátíðin RIFF, Reykjavík Inter-
national Film Festival, er auglýst með miklum
tilþrifum. Hátíðin hefst nú á fimmtudaginn og er
þetta í fimmtánda sinn sem hún er haldin.
Á hátíðinni kennir ýmissa grasa en um 70
myndir frá meira en 30 löndum verða sýndar á
hátíðinni. Henni lýkur 7. október nk.
Reykvíska kvikmyndahátíðin böðuð dýrðarljóma
Morgunblaðið/Eggert
RIFF-auglýsing sprottin upp á Lækjartorgi
Veiðar Hvalbátur á leið inn Hvalfjörð.
 Hvalveiðum sumarsins lauk í
fyrrinótt og liggja hvalbátarnir nú
við Ægisgarð. Kristján Loftsson,
framkvæmdastjóri Hvals hf., segist
hafa fengið fyrirspurnir frá Vestur-
Afríku þar sem fólk líði víða vegna
hungurs, en stórir hvalastofnar séu
úti fyrir ströndunum. Leitað hafi
verið til hans eftir upplýsingum um
hvað þurfi að gera til að geta byrj-
að að veiða hval. »6
Vilja upplýsingar
um hvalveiðar
Þ R I Ð J U D A G U R 2 5. S E P T E M B E R 2 0 1 8
Stofnað 1913  225. tölublað  106. árgangur 
ARNAR MÁLAR
MYNDIR MEÐ
RAPPTÓNLIST
EINS OG AÐ
VERÐA UNG-
LINGUR Á NÝ
Í KÖNNUNARFERÐ
UM HLJÓÐHEIMA
TÓNLISTARINNAR
BREYTINGASKEIÐ 12 INGI BJARNI SKÚLASON 30HASARLÍFSSTÍLL 33
Morgunblaðið/Eggert
Vape Kaupmenn ósáttir við miklar kvaðir.
 Reglugerð um rafrettur sem
Svandís Svavarsdóttir heilbrigðis-
ráðherra setti í byrjun mánaðarins
leggst ekki vel í kaupmenn. Sér í
lagi sá hluti hennar er snýr að til-
kynningarskyldu og gjaldi sem
inna þarf af hendi.
„Við þurfum að borga 75 þúsund
krónur fyrir hvert vörunúmer og
við vitum ekki einu sinni hvort það
er með virðisaukaskatti eða án
hans. Ef ég ætlaði að halda því
vöruúrvali sem ég hef núna þyrfti
ég að punga út 110-120 milljónum
króna. Ef ég minnka það og ákveð
að hafa bara sómasamlegt úrval
þyrfti ég samt að borga um 60 millj-
ónir króna. Þetta er heilt raðhús
sem við þurfum að leggja út fyrir
bara til að halda búðinni,“ segir
Snorri Guðmundsson, eigandi Polo
Vape Shop á Bústaðavegi. »18
Þarf að borga „heilt
raðhús“ fyrir leyfin
Jón Gunnarsson, þáverandi sam-
göngu- og sveitarstjórnarráðherra,
setti í mars 2017 á stofn starfshóp
sem átti að vinna greiningu á verk-
efnum Samgöngustofu. Starfshópur-
inn skilaði af sér áfangaskýrslu í
október á síðasta ári en ekki hefur
farið mikið fyrir vinnu með tillögur
skýrslunnar í ráðuneytinu.
„Við gerðum til að mynda athuga-
semdir við ýmislegt í innri starfsemi
og stjórnun Samgöngustofu og öll
þessi atriði voru tilgreind og rök-
studd nokkuð ítarlega. Í kjölfar
þessa hefur ráðuneytið ekki óskað
eftir því að starfshópurinn leggi af
mörkum frekari vinnu og þar við sit-
ur,“ segir Sigurður Kári Kristjáns-
son lögmaður sem skipaður var for-
maður starfshópsins.
Meðal þess sem tekið var fram í
skýrslunni var þörfin á að tryggja
skýran aðskilnað á milli eftirlitsaðila
og eftirlitsskyldra aðila í flugrekstri.
Var til dæmis lögð fram í vinnu hóps-
ins alvarleg gagnrýni á samskipti
Samgöngustofu og Isavia, sem hafi
hvorki verið nægilega fagleg né
formleg, auk þess sem þess var ekki
gætt að hæfileg fjarlægð væri við
Isavia þegar ákvarðanir sem snertu
fyrirtækið beint voru teknar.
Auk Sigurðar Kára voru í hópnum
þau Bergþóra Halldórsdóttir hdl. og
Hreinn Loftsson hrl. Þá unnu tveir
starfsmenn úr ráðuneytinu með
starfshópnum.
Starfshópurinn skilaði áður-
nefndri áfangaskýrslu fyrir ári, í
október 2017, og byggist hún á við-
tölum og fundum með tugum við-
mælenda. hdm@mbl.is
Hvorki fagleg né formleg
 Alvarleg gagnrýni lögð fram á innri starfsemi Samgöngustofu í áfangaskýrslu
sem lögð var fram fyrir ári  Full þörf á að ljúka þessari vinnu segir Sigurður Kári
MAlvarleg gagnrýni »10
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Keppni 92.000 heimili með aðgang
að ljósleiðara Gagnaveitunnar.
Samkvæmt samtali Morgunblaðsins
við Orra Hauksson, forstjóra Sím-
ans, eru lánaheimildir Símasam-
stæðunnar langtum lægri en þær
heimildir sem Gagnaveita Reykja-
víkur virðist hafa, en Síminn keppir
við Gagnaveituna í gegnum dóttur-
félag sitt Mílu í lagningu ljósleiðara.
Hann segir jafnframt að ef Síminn
og önnur fyrirtæki á sama markaði
höguðu sér með sama hætti og
Gagnaveitan hvað skuldasöfnun
varðar yrðu viðkomandi fyrirtæki
ógjaldfær mjög fljótlega. „Íslensk
fyrirtæki með skuldsetningu sem er
5 x ebitda eða hærra eru ekki sjálf-
bær til lengri tíma. Peningarnir klár-
ast allir í afborganir lána og skatta
og lítið verður eftir til fjárfestinga,
hvað þá arðgreiðslna,“ útskýrir Orri.
Hann segir að lánaheimildir Síma-
samstæðunnar hafi hæst farið í 4,5 x
ebitda-hagnað á ári, en þær séu
lægri núna eða 2 x ebitda. Gagna-
veitan skuldi hins vegar 7,8 x ebitda.
Þá segir Orri að leyfilegt fjárfest-
ingarhlutfall Símans hafi hæst farið í
20% af heildartekjum en þetta sama
hlutfall var 150% hjá Gagnaveitunni
í fyrra. »16
Fyrirtækin yrðu ógjaldfær
 Skuldir Gagnaveitu Reykjavíkur jukust um fjóra milljarða
29 ára gamall Bandaríkjamaður náði
fyrr á árinu að ganga á ný, fimm ár-
um eftir að hann lamaðist fyrir neð-
an mitti, með aðstoð örflögu sem
grædd var í bakið á honum. Greint
var frá þessu í tímaritinu Nature í
gær, en hópur lækna við Mayo-
sjúkrahúsið ritaði þar grein um
rannsóknir sínar.
Örflagan, sem er á stærð við AA-
rafhlöðu, sendir rafboð niður í taugar
sem ekki hafa lengur tengingu við
heilann og ýtir við þeim. Hún var
grædd í manninn árið 2016 og þurfti
hann að ganga í gegnum heilmikla
endurhæfingu áður en árangur kom í
ljós. Á endanum gat hann þó látið
heilann senda skilaboð niður í fæt-
urna um að hreyfast og gekk hann í
kjölfarið vegalengd sem nemur ein-
um bandarískum ruðningsvelli, að
vísu með aðstoð göngugrindar.
Greinarhöfundar tóku fram að
maðurinn sinnti enn daglegum störf-
um sínum með aðstoð hjólastóls og
hann gæti ekki gengið þegar slökkt
væri á örflögunni. Engu að síður
væri hér sterk vísbending um að
lömun eftir mænuskaða þyrfti ekki
að vera varanleg.
Lamaður gengur á ný
með aðstoð örflögu