Morgunblaðið - 05.11.2018, Blaðsíða 37

MENNING 37
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. NÓVEMBER 2018
Vala Hafstað
valahafstad@msn.com
„Þetta er saga sem hvíldi á mér og
þurfti að vera sögð,“ segir Steinunn
Ásmundsdóttir um nýútkomna bók
sína, Manneskjusögu, sem er jafn-
framt fyrsta skáldsaga hennar, en
áður hafa komið út eftir hana fimm
ljóðabækur. „Þessi efniviður valdi
mig, en ekki ég hann. Ég gat ekki
haldið áfram að skrifa fyrr en ég var
búin að koma sögunni frá mér. Hún
er byggð á sönnum atburðum sem ég
sviðset og því er þetta í rauninni
skáldævisaga.“
Manneskjusaga er ævisaga
Bjargar, sem ættleidd er af hjónum í
Reykjavík. Frá barnæsku glímir hún
við félagsfælni og einelti og finnst
hún stöðugt utanveltu í þjóðfélaginu
– bæði í skólanum og í fjölskyldunni.
Um fermingu krefst hún þess að fá
að hitta blóðföður sinn, en eftir að
hafa dvalið hjá honum um tíma úti á
landi á hún sér ekki viðreisnar von.
Við taka ár geðröskunar, fátæktar
og vonlausrar baráttu við kerfið.
Bókin lýsir ekki aðeins þjáningum
Bjargar heldur einnig fjölskyldu
hennar, í þjóðfélagi sem veitir engin
úrræði.
„Björgu er aldrei gefið tækifæri í
samfélaginu. Hún glímir við ein-
hverja röskun sem enginn kann að
mæta eða vinna með á þessum tíma,
mögulega einhverfu,“ segir
Steinunn. „Sem barn hefði hún þurft
að fá hjálp til að fóta sig, og ekki síð-
ur sem ung kona sem búið var að
brjóta niður. Ljótasti karlinn í sög-
unni er tíðarandi þessa tíma.“
Steinunn viðurkennir að ákveðin
kaldhæðni sé í vali hennar á nafni
aðalpersónunnar, Bjargar. Hún er
manneskja sem allar bjargir eru
bannaðar.
– Björg fæddist 1959. Hugsar
þjóðfélagið okkar betur um slíka ein-
staklinga í dag?
„Í dag fæst bæði sjúkdómsgrein-
ing við ýmsum röskunum og með-
ferð. Nú er fórnarlömbum kynferðis-
ofbeldis heldur ekki útskúfað og þau
Allar bjargir bannaðar
 Steinunn Ásmundsdóttir segir að
efniviður Manneskjusögu hafi valið sig
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Andagift Steinunn Ásmundsdóttir ætlar að skrifa það sem eftir er ævinnar.
fá andlegan stuðning. Það er líka
hægt að ræða þessa hluti núna sem
enginn minntist á í þá daga. Þögg-
unin var alger. Margt hefur breyst
til hins betra en auðvitað er þjóðfé-
lagið í dag langt í frá fullkomið í
þessu sambandi.“
Steinunn er sannfærð um að bókin
eigi erindi við marga:
„Ég er viss um að Manneskjusaga
ratar til sinna. Þetta er saga sem
margir geta speglað sig í sem hafa
þekkt einhvern eins og Björgu.“
Steinunn fæddist í Reykjavík
1966. Um þrítugt settist hún að á
Egilsstöðum, þar sem hún stofnaði
fjölskyldu og vann sem blaðamaður
og ljósmyndari Morgunblaðsins í
tæpan áratug. Hún ritstýrði síðan
héraðsfréttablaðinu Austurglugg-
anum um skeið, en lagði fjölmiðla-
störf á hilluna fyrir nokkrum árum
til þess að einbeita sér að ritstörfum.
Og andagiftin lætur ekki á sér
standa. Í fyrra gaf hún sjálf út ljóða-
bókina Hina blíðu angist, sl. vor kom
út eftir hana ljóðabókin Áratök tím-
ans, bók 70 ljóða, og nú Manneskju-
saga.
– Það er stórt stökk að fara frá því
að yrkja ljóð og yfir í að skrifa skáld-
sögu.
„Sem blaðamaður er ég alvön að
skrifa texta, en það sem hræddi mig
mest við skáldsöguna var að skrifa
trúverðug samtöl. En þegar upp var
staðið reyndist mér það létt. Ég fer
yfirleitt burt til að skrifa, fæ lánuð
mannlaus hús í sveitinni, hef ekki
samband við neinn og einbeiti mér
algerlega að skrifunum. Ég aftengi
mig öllu og sökkvi mér niður í skrif-
in. Það sem ég þurfti að passa upp á
fyrst og fremst var að textinn hefði
innra samhengi og flæddi vel. Ég
skrifaði bókina í nokkrum áföngum
og textinn streymdi til mín.“
– Hvað varð til þess að þú ákvaðst
að einbeita þér að ritstörfum?
„Ég þurfti að hægja á mér, hætta
að hlaupa uppi fréttir í heilum lands-
fjórðungi, frá hálendi til strandar,
bæði til að bjarga anda mínum og
finna út hvort ég gæti ennþá sett
mig í samband við rithöfundinn
innra með mér. Einu sinni var ég
ungt Reykjavíkurskáld, en það er
ekki hægt að vera ungskáld enda-
laust og því gekk ég á hólm við sjálfa
mig til að fá úr því skorið hvort ég
ætti enn eitthvað inni í skáld-
skapnum og svo reyndist vera. Þeg-
ar ljóðabókin Áratök tímans kom út í
maí voru liðin 22 ár frá því seinasta
ljóðabókin mín kom út. Ég gaf
reyndar sjálf út lítið ljóðakver í
fyrra, sem eru minningar frá dvöl
minni í Mexíkó. Það er mikil ánægja
í því fólgin að finna að mér hefur
tekist að koma þessari tengingu við
skáldgyðjuna á aftur.“
– Stefnirðu að því að skrifa fleiri
skáldsögur?
„Ég er strax komin með frumdrög
að næstu skáldsögu og ég held áfram
að yrkja ljóð. Satt að segja verður
mér allt að ljóði. Ég viðra stundum
ljóðin á vefsíðunni minni, Yrkir.is,
áður en ég gef þau út. Í vetur ætla ég
svo að skrifa barnabók. Hún valdi
mig, en ekki ég hana, rétt eins og var
með Manneskjusögu. Ég ætla að
skrifa það sem eftir er ævinnar. Það
gerir mig hamingjusama.“
Kevin Bridges, einn vinsælasti grín-
isti Skotlands, verður með uppi-
stand í Háskólabíói 27. apríl á
næsta ári. Þar mun hann flytja sýn-
ingu sína Brand New sem notið hef-
ur mikilla vinsælda í heimalandi
hans. Bridges hefur komið fram í
sjónvarpsþáttum, gert heimildar-
þáttaröð fyrir BBC og skrifað
sjálfsævisögu. Almenn miðasala á
uppistandið hefst á morgun, 6. nóv-
ember, á tix.is en forsala Senu Live
fer fram í dag, 5. nóvember, kl. 10.
Kevin Bridges grín-
ast í Háskólabíói
Vinsæll Kevin Bridges.
Litla skrímslið
og stóra skrímsl-
ið eru nú á ferð
og flugi milli
bókasafna í Dan-
mörku í formi
fjölskyldusýning-
arinnar Skrímsl-
in bjóða heim
sem byggð er á
bókum norræna
þríeykisins Áslaugar Jónsdóttur,
Kalle Güettler og Rakel Helmsdal
um Stóra skrímslið og litla
skrímslið. Sýningin stendur nú yfir
í bókasafni Gentofte og fer þaðan
til Ballerup, Rudersdal, Kolding og
Álaborgar.
Skrímsli á ferð
í Danmörku
Áslaug Jónsdóttir
Tekjur jukust um 42% milli ára hjá
Menningarfélagi Akureyrar
(MAK), að því er fram kemur í til-
kynningu frá félaginu. Þetta kom
fram á aðalfundi félagsins í menn-
ingarhúsinu Hofi 30. október þar
sem ársreikningur var lagður fram
og rekstrarniðurstaða síðasta
starfsárs kynnt.
„Í kynningunni kom fram að
tekjur félagsins hafa aukist veru-
lega milli ára. Munar þar mest um
aukningu á sjálfsaflafé sem nam
43% af heildartekjum félagsins á
rekstrarárinu. Tekjuaukningin er
tilkomin vegna tvöföldunar á miða-
sölutekjum, sem og vegna aukn-
ingar á tekjum SinfoniaNord sem
námu 44 m.kr. á árinu. Tekjur fé-
lagsins af útleigu húsnæðis og þjón-
ustu jukust um 20% á milli ára og
hækkun á opinberum framlögum
nam 18% á milli ára,“ segir í til-
kynningu.
Einnig segir að listamenn sem
starfa í verkefnum á vegum MAK
hafi aldrei verið fleiri en á liðnu
rekstrarári, að félagið hafi greitt
yfir 240 listamönnum laun á árinu
og heildargreiðslur til þeirra námu
samtals um 85 milljónum króna.
Hjá félaginu störfuðu einnig 43
laus- og fastráðnir starfsmenn í 21
stöðugildi sem er 10% aukning á
milli ára. „Við erum að ná ótrúleg-
um árangri á stuttum tíma, við höf-
um auðvitað fundið fyrir þessari
aukningu og starfsfólkið hefur unn-
ið hreint frábært starf. Ég er stolt
af árangrinum og þakklát fyrir að
taka þátt í þessu ævintýri, það eru
forréttindi að vinna í skapandi
greinum og með svona kraftmiklu
fólki,“ er haft eftir Þuríði Helgu
Kristjánsdóttur, framkvæmda-
stjóra MAK, í tilkynningunni.
Morgunblaðið/Sigurgeir S
Tekjuaukning Þuríður Helga Krist-
jánsdóttir, framkvæmdastjóri MAK.
42% aukning tekna
milli ára hjá MAK
 Tvöföldun á miðasölutekjum
Hólshraun 3, 220 Hafnarjörður · Símar 555 1810, 565 1810 · veislulist@veislulist.is · www.veislulist.is
SKÚTAN
Veitingar af öllum stærðum,
hvort sem er í sal eða
heimahúsi
Nánar á veislulist.is
Erfidrykkja
ICQC 2018-20