Morgunblaðið - 06.11.2018, Blaðsíða 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. NÓVEMBER 2018
Meira en 250 fornbókasalar í 24
löndum ákváðu að hætta frá og með
gærdeginum í eina viku að nota
AbeBooks-fornbókavefinn til að
kynna og selja bækur. Taka þeir þar
með, samkvæmt The New York
Times, yfir milljón bækur af þessum
viðamesta fornbóksöluvef sem starf-
ræktur er en hann hefur undanfar-
inn áratug verið í eigu netverslunar-
risans Amazon. Fornbókasalarnir
mótmæla með þessari aðgerð þeirri
ákvörðun AbeBooks að hætta
skyndilega að selja bækur fornsala í
nokkrum löndum, þar á meðal í
Suður-Kóreu, Ungverjalandi, Tékk-
landi og Rússlandi.
Bækurnar sem fornbókasalarnir
hafa til sölu eru kynntar á AbeBooks
og sér veffyrirtækið einnig um að
koma greiðslum til seljenda, sem
senda bækurnar sjálfir til kaupenda.
AbeBooks útskýrði ákvörðunina fyr-
ir samtökum formbókasala með
þeim rökum að það borgaði sig ekki
lengur fyrir fyrirtækið að reka starf-
semi í þessum löndum sökum aukins
kostnaðar og vandamála. Talsmenn
fyrirtækisins hafa ekki lýst yfir ná-
kvæmlega hvaða lönd eða vandamál
er um að ræða.
Viðbrögð fornbóksala voru víða
harkaleg. Talsmaður stórrar forn-
bókaverslunar í Prag var sleginn og
er haft eftir honum að tilkynningin
frá AbeBooks um að hætt verði að
kynna og selja bækur hennar hafi
komið fullkomlega á óvart en engin
ástæða hafi verið gefin fyrir henni.
Segir hann verslunina verða að
segja upp að minnsta kosti fimm
starfsmönnum vegna þessa.
Þar sem AbeBooks stýrir sölu-
vefnum birtast aðgerðir bóksalanna
með þeim hætti að þeir eru skráðir
„í leyfi“ þegar leitað er eftir bókum
þeirra. Nær þrjú hundruð bóksalar í
24 löndum voru því „í leyfi“ í gær.
Morgunblaðið/Einar Falur
Skræður Fornbókasali í Delí á Ind-
landi. Sumir treysta á vefsölu, sem
hefur breytt fornbókasölu mikið.
Fornbókasalar víða
mótmæla AbeBooks
Þorleifur Örn Arnarsson hlaut um
helgina Faust-verðlaun Þýska leik-
listarsambandsins sem leikstjóri
ársins fyrir uppsetningu sína á
verkinu Die Edda sem hann skrif-
aði í samvinnu við Mikael Torfason.
Í umsögn dómnefndar segir: „Edda
í uppfærslu Þorleifs Arnar Arnars-
sonar í ríkisleikhúsinu í Hannover
gerir leikhúsið að reynslurými
framandi heims. Söguboginn er
spenntur ótrúlega hátt, allt frá
sköpunargoðsögn til persónulegrar
reynslu af heimsenda og hnýtir
saman tvo enda tilvistarlegrar
heimsreynslu. Hér er fjallað um
grundvallarspurningar um upp-
runa okkar og örlög og yfirfært í
persónulega ævisögu. Frammistaða
leikhópsins undir stjórn Þorleifs
Arnar er framúrskarandi sem og
meðferð tungunnar við yfirfærslu
þessa magnaða efnis. Hann segir
með stórbrotnum verkfærum leik-
hússins frá framandi heimi, lætur
hann skarast við veröld okkar tíma
og gerir okkur þannig kleift að
upplifa hann.“
Þorleifur leikstjóri ársins í Þýskalandi
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Verðlaunaður Þorleifur Örn Arnarsson.
Þýðing þessarar athyglis-verðu ljóðabókar, Dansað íÓdessa, eftir rúmlega fer-tugt bandarískt ljóðskáld,
Ilya Kaminsky, var síðasta verkið
sem Sigurður Pálsson skáld og þýð-
andi með meiru vann að. Þrátt fyrir
ómælda elju allt til hinsta dags auðn-
aðist honum ekki að ljúka verkinu.
Útgefandinn, Aðalsteinn Ásberg
Sigurðsson hjá Dimmu, leitaði þá til
Sölva Björns Sigurðssonar, sem rétt
eins og Sigurður hefur sjálfur þýtt
ólík skáld auk þess að senda frá sér
eigin skáldskap, og lauk hann verk-
inu. Sigurður þýddi þorra ljóðanna
en Sölvi Björn ellefu síðustu síð-
urnar.
Sigurður Pálsson kynntist Kam-
insky á ljóðlistarþingi í erlendri borg
fyrir nokkrum árum. Eins og segir í
snörpum og vel skrifuðum formála
Sölva Björns um verkið, skáldið og
Sigurð, þá fékk Sigurður „verð-
launabók Kaminskys með heim í
nesti og hóf að þýða hana“. Og hann
bætir við að vel megi skilja hvers
vegna Sigurður gaf sig að þessu
verkefni, þetta „eru hlý ljóð og fynd-
in, full af stemningum sem auðvelt
er að hverfa inn í. Mikil saga á þess-
um fáeinu síðum.“
Ilya Kaminsky fæddist í borginni
Ódessa við Svartahaf í Sovétríkj-
unum fyrrverandi. Hann er gyð-
ingur, er heyrnarskertur og flutti
sextán ára gamall með foreldrum
sínum til Bandaríkjanna, þar sem
hann kennir bókmenntir við háskóla
Brennandi fjaðr-
ir sem fjúka burt
Ljóð
Dansað í Ódessa bbbbn
Eftir Ilya Kaminsky.
Sigurður Pálsson og Sölvi Björn
Sigurðsson þýddu.
Sölvi Björn ritar formála.
Dimma, 2018. Kilja, 76 bls.
EINAR FALUR
INGÓLFSSON
BÆKUR
Sigurður
Pálsson
Sölvi Björn
Sigurðsson
Gunnlaugur Snær Ólafsson
gso@mbl.is
„Þessar rullur fyrir okkur kontra-
altana eru alltaf einhverjar konur
sem eru annaðhvort að skamma, að
gera eitthvað af sér, reiðar eða
vondar,“ segir Elsa Waage kontra-
altóperusöngkona í samtali um
verkin sem hún mun flytja klukkan
tólf í Hafnarborg í dag. „Þetta eru
sterkir karakterar. Við fáum yfir-
leitt ekki að syngja fallegu og sak-
lausu hlutverkin eins og sópran-
arnir,“ bætir hún við og hlær.
Hún mun syngja við undirleik
Antoniu Hevesi píanóleikara á tón-
leikunum sem bera yfirskriftina
Skömm og örlög. Aríurnar sem
verða fluttar eru eftir Bizet, Puccini
og Wagner, en einnig verða flutt tvö
íslensk lög sem oftast eru flutt af
karlmönnum.
Sterkar konur
„Carmen er nú kannski fyrsta
rauðsokkan í bókmenntum óper-
unnar,“ segir Elsa spurð um teng-
ingu hlutverkanna og heiti tón-
leikanna. „Síðan er það þessi
fastheldna og gamaldags ríkmanns-
frú sem sendir systurdóttur sína í
klaustur vegna þess að hún varð
ófrísk. Hún tekur hana svolítið í
karphúsið í þessari aríu,“ segir hún
og vísar til aríunnar eftir Puccini.
Jafnframt verður flutt aría Erdu
eftir Wagner. „Hún varar Wotan
við að gefi hann ekki frá sér hring-
inn fari allt til fjandans,“ segir Elsa.
„Svo eru tvö lög sem ég syng og
eru yfirleitt sungin af karlmönnum.
Hugmyndin þar er sú að við Ant-
onia séum að undirbúa prógramm
sem kallast Ég má líka. Það er lítið
samið sérstaklega fyrir okkur
kontra-alta í íslenskum sönglögum.
Þetta er oft lækkað fyrir okkur, en
mörg þeirra laga sem hafa verið
samin með karlmenn í huga henta
mikið betur,“ staðhæfir söngkonan.
„Þetta verður meira svona „ég má
líka, eða metoo“,“ segir Elsa kank-
vís um valið á þeim lögum.
Hún bendir á að íslensk lög segi
oft sögur karla af körlum, sögur
sem konur megi hins vegar einnig
segja. „Eins og með Hamraborgina
sem segir frá manni sem lætur
lokka sig inn í álfheima, þá má kona
alveg segja þá sögu líka.“
Að sögn Elsu er ekki algengt að
sterkar konur séu fyrirferðarmiklar
eða í aðalhlutverkum ópera. „Það
eru kannski helst Carmen og Dalíla.
En þær [sterku konurnar] eru yfir-
leitt ekki í aðalhlutverkum, þær
mættu alveg fá meiri athygli. Fólki
finnst líka gaman að sjá vondu kon-
urnar, þær gera hlutina spennandi,“
fullyrðir hún og skellir upp úr.
Aðspurð við hverju tónleikagestir
megi búast segir Elsa: „Þetta er
náttúrlega ekki létt prógramm,
þetta eru eins og titillinn gefur til
kynna aríur sem eru ekki mikið
fluttar. Nema Carmen kannski, sem
fólk þekkir vel til. Þetta er ekki í
óperettustíl heldur frekar drama-
tískt, eins og röddin mín. Hún er
stór, þung og dramatísk. Þannig að
við erum að reyna að snerta fólk.
Ég hlakka til að sjá sem flesta og
fólk má líka hlakka til að heyra
þessi lög sem falla undir Ég má
líka. Það verður kannski aðeins
meira á grínhliðina,“ segir óperu-
söngkonan.
Ljósmynd/Áslaug Friðjónsdóttir
Flytjendurnir Söngkonan Elsa Waage og Antonía Hevesi píanóleikari koma
fram í Hafnarborg í hádeginu á tónleikunum Skömm og örlögum.
„Ekki að syngja fallegu
og saklausu hlutverkin“
 Elsa Waage syngur á hádegistónleikum í Hafnarborg í
dag  Lofar dramatík og segir Carmen fyrstu rauðsokkuna
--- ALLT A EINUM STAD �
HÓT E L R E K S T U R
Komdu og skoðaðu úrvalið í
glæsilegri verslun að Hátúni 6a
Hágæða rúmföt,
handklæði
og fallegar
hönnunarvörur
fyrir heimilið
Eigum úrval
af
sængurvera
settum
Percale ofin –
Micro bómul
l,
egypskri og
indverskri bó
mull
Hátúni 6a, 105 Reykjavík | Sími 822 1574 | hotelrekstur.is