Morgunblaðið - 07.01.2019, Qupperneq 15

FRÉTTIR 15Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 7. JANÚAR 2019
Þorgrímur Kári Snævarr
thorgrimur@mbl.is
Ekkert lát hefur verið á mótmælum
gegn stjórn Viktors Orbán, forsætis-
ráðherra Ungverjalands, í Búdapest.
Um 6.000 manns komu saman á
laugardaginn til þess að mótmæla
nýrri vinnulöggjöf sem sett var í des-
ember. Lögin sem stjórn Orbáns
setti leyfa atvinnuveitendum að
krefja starfsmenn sína um allt að 400
klukkustunda yfirvinnu á ári í stað
250 líkt og áður hafði verið leyft. Auk
þess er atvinnuveitendum leyft að
seinka launagreiðslum til starfs-
manna um allt að þrjú ár samkvæmt
nýju lögunum. Margir Ungverjar
hafa brugðist reiðir við nýju lögun-
um, sem þeir kalla „þrælalög“, og
hafa reglulega mótmælt þeim frá því
að þau voru sett.
Barist gegn skorti á vinnuafli
Þótt 6.000 manns hafi mætt á mót-
mælin á laugardag var aðsóknin tals-
vert fyrir neðan væntingar skipu-
leggjenda mótmælanna sem höfðu
vonast eftir því að tugþúsundir
manna kæmu á samkomuna. Hinn
16. september mættu 15.000 manns
til að mótmæla lögunum í Búdapest.
Auk stærstu mótmælanna í Búda-
pest komu nokkur hundruð manns
saman til að mótmæla í Debrecen,
næststærstu borg Ungverjalands.
Samkvæmt frétt AFP telur ung-
verska ríkisstjórnin að lögin séu
nauðsynleg til þess að bregðast við
skorti á vinnuafli í Ungverjalandi.
Ungverjaland hefur lengi verið að-
laðandi áfangastaður fyrir bílafram-
leiðendur vegna lágra verkamanna-
launa sem þar tíðkast. Nú er orðið
erfitt fyrir Ungverja að anna eftir-
spurn eftir ódýru vinnuafli, sér í lagi
vegna harðrar andstöðu ríkisstjórn-
arinnar gegn innflutningi erlendra
verkamanna. Ungverjaland hefur
jafnframt glímt við spekileka í mörg
ár og fjölmörg ungmenni, með og án
sérmenntunar, hafa flutt úr landi
frekar en að leita sér vinnu innan-
lands.
Tvöfalt dómskerfi
Auk vinnulöggjafarinnar vonast
stjórnarandstæðingar sem taka þátt
í mótmælunum til þess að hvetja til
mótspyrnu gegn breytingum sem
gerðar voru á ungverska dómskerf-
inu í desember. Með breytingunum
skapaði stjórn Orbáns tvöfalt dóms-
kerfi. Samhliða gömlu dómstólunum
verða til nýir dómstólar sem snúa að
lögum um „almenna stjórnsýslu“,
svo sem kosningalög, spillingarmál
og mótmælaréttindi. Dómsmálaráð-
herra verður falið að ráða og hafa
umsjón með nýju dómurunum. And-
stæðingar Orbáns telja breytingarn-
ar brjóta niður skiptingu ríkisvalds-
ins og svipta dómsvaldið sjálfstæði
sínu.
Ungversk stjórnvöld hafa sakað
ungversk-bandaríska auðkýfinginn
George Soros og „tenglanet innflytj-
endasinna“ um að standa að baki
mótmælunum. Margir verkamenn
virðast ekki láta sér þá skýringu
nægja. „Þingið hlustar ekki á okk-
ur,“ sagði verkalýðsleiðtoginn Fe-
renc Rabi. „Fidesz [stjórnarflokkur
Orbáns] gerir það sem honum sýn-
ist.“ Andras Földiàk, einn af leiðtog-
um SZEF, bandalags ungverskra
verkalýðshreyfinga, kallaði eftir alls-
herjarverkfalli á laugardaginn 19.
janúar næstkomandi.
„Þrælalögum“ enn
mótmælt í Búdapest
 Mótmæli halda áfram gegn vinnulöggjöf Viktors Orbán
AFP
Þrælalög Ungverjar ganga í gegnum miðbæ Búdapest til þess að mótmæla
svokölluðum „þrælalögum“ ríkisstjórnar Viktors Orbán á laugardaginn.
Orbán-stjórnin
» Viktor Orbán hefur verið for-
sætisráðherra Ungverjalands
frá 2010. Hann var áður for-
sætisráðherra frá 1998 til 2002.
» Stjórn Orbáns hefur styrkt
framkvæmdavaldið talsvert
með ýmsum stjórnarskrárbreyt-
ingum. Meðal annars hafa völd
stjórnarskrárdómstólsins verið
takmörkuð.
Þorgrímur Kári Snævarr
thorgrimur@mbl.is
Donald Trump Bandaríkjaforseti
vakti heimsathygli í desember þegar
hann lýsti því yfir að Bandaríkja-
menn hygðust draga herlið sitt frá
Sýrlandi á næstu mánuðum. Rök-
semd forsetans var sú að herlið
Bandaríkjanna hefði verið á svæðinu
til að vinna bug á hryðjuverka-
samtökunum sem kenna sig við ísl-
amskt ríki og að því markmiði hefði
þegar verið náð. Nú hefur John
Bolton, öryggisráðgjafi Trumps,
hins vegar sett nokkra fyrirvara á
áætlaða brottför Bandaríkjahers frá
svæðinu.
Í upphafi sagðist Trump ætlast til
þess að hermennirnir hefðu sig á
brott innan 30 daga en framlengdi
brottfararfrestinn síðar í fjóra mán-
uði. Ákvörðun Trumps var umdeild
bæði meðal andstæðinga og banda-
manna hans og leiddi meðal annars
til þess að Jim Mattis, varnarmála-
ráðherra í ríkisstjórn Trumps, sagði
af sér.
Í gær sagði Bolton hins vegar að
Bandaríkjaher myndi ekki hverfa að
fullu frá Sýrlandi fyrr en Íslamska
ríkinu hefði verið útrýmt og öryggi
kúrdískra bandamanna Bandaríkj-
anna í Sýrlandi tryggt. Líklega
fagna Kúrdarnir í norðurhluta Sýr-
lands þessari tilkynningu Boltons
því þeir höfðu þegar tekið þá rót-
tæku ákvörðun að bjóða stjórnarher
Sýrlands inn á yfirráðasvæði sitt til
þess að vernda þá gegn framsókn
Tyrkja inn í Sýrland.
Ákveðin markmið skilyrði
Bolton lét þessi orð falla á fjöl-
miðlafundi í Jerúsalem. Jafnframt
tók Bolton fram að Bandaríkin
ábyrgðust að öllu leyti öryggi Ísra-
els og annarra vina á svæðinu. „Við
viljum ná fram ákveðnum mark-
miðum sem skilyrði fyrir brottför-
inni,“ sagði Bolton. „Tímasetning-
arnar ákvarðast af stefnumálum
sem við verðum að koma í fram-
kvæmd.“
Liz Cheney, formaður fulltrúa-
ráðstefnu Repúblikana á Banda-
ríkjaþingi, sagðist í viðtali við ABC
News vera létt yfir tilkynningu Bolt-
ons. „Við erum með um 2.200 sér-
sveitaliða þarna. […]. Nærvera
þeirra hefur hjálpað Kúrdunum að
gera sig gildandi í bardaganum gegn
ISIS og það væri hörmung að kalla
þá burt of snemma.“
AFP
Varnaglar Michael Bolton (til vinstri) tilkynnti fyrirvara um brottför
Bandaríkjahers frá Sýrlandi á blaðamannafundi í Jerúsalem í gær.
Sýrlandsheim-
för seinkað?
 Bolton vill ábyrgjast öryggi Kúrda
Múhameð 5., konungur Malasíu,
kom þjóð sinni á óvart í gær með
því að segja af sér. Þetta er í fyrsta
skipti sem konungur landsins hefur
afsalað sér krúnunni fyrir lok emb-
ættistíðar sinnar.
Malasía lýtur þingbundinni kon-
ungsstjórn, en ólíkt flestum slíkum
ríkjum er krúnan ekki arfgeng.
Þess í stað kjósa soldánar hinna
fimm fylkja landsins konung úr sín-
um röðum á fimm ára fresti.
Múhameð 5. hafði aðeins setið í
tvö ár. Konungurinn gaf ekki opin-
bera skýringu á afsögn sinni en
hann hafði verið fjarverandi í
læknismeðferð erlendis frá því í
nóvember. Sam-
kvæmt breskum
og rússneskum
fréttamiðlum
giftist konungur-
inn nýlega rúss-
neskri fegurðar-
drottningu og
kann sá ráða-
hagur að hafa
haft áhrif á ákvörðun hans.
Auk þess að vera konungur er
Múhameð 5. soldán malasíska
fylkisins Kelantan. Samkvæmt til-
kynningu hans hyggst hann snúa
heim til að verja tíma sínum með
íbúum Kelantan.
MALASÍA
Konungur Malasíu afsalar sér krúnunni
Kosið var um nýjan formann Lýð-
ræðislega framsóknarflokksins
(DPP), stjórnarflokks Lýðveldisins
Kína á Taívan, í gær. Tsai Ing-wen,
forseti Taívans, sagði af sér sem
formaður flokksins eftir léleg úrslit
í héraðskosningum í nóvember.
Tsai situr áfram sem forseti en nýr
flokksformaður er Cho Jung-tai.
Lýðræðislegi framsóknarflokk-
urinn telur að Lýðveldið Kína á
Taívan sé sjálfstætt og fullvalda
ríki og að engin eining milli þess og
Kína á meginlandinu sé nauðsyn-
leg. Kalt hefur því verið milli
stjórnar Tsai og Kína á meginland-
inu. Hefur þessi kali haft slæm
áhrif á efnahag Taívans. Xi Jinp-
ing, forseti Kína, ítrekaði á mið-
vikudag að sameining Kína og Taí-
vans væri óumflýjanleg.
TAÍVAN
Ný forysta í stjórnarflokki Taívans
Taívan Cho Jung-tai, nýr formaður DPP.