Morgunblaðið - 08.01.2019, Page 15

FRÉTTIR 15Innlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. JANÚAR 2019
Töfrar eldamennskunnar
byrja með Eirvík
Eldhúsið er ekki bara
herbergi, heldur upplifun
Við hjá Eirvík trúum því að eldhúsið sé hjarta heimilisins.
Innanhússarkítektar og sérfræðingar í heimilistækjum
keppast við að hanna hágæða eldhús sem standast
tímans tönn, með virkni, gæði og sveigjanleika að
leiðarljósi. Eldhúsið er fjárfesting til framtíðar
– tryggðu þér raunveruleg gæði á hagstæðu verði.
Eirvík Suðurlandsbraut 20, Reykjavík, sími 588 0200, eirvik.is.
Opnunartími mánudaga - föstudaga 10-18, laugardaga 11-15
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Endurvinnslu á kjarnorkuúrgangi
hefur verið hætt í THORP-stöðinni í
Sellafield í Englandi, en starfsemin
þar hefur lengi verið umdeild. Hávær
mótmæli risu, meðal annars af hálfu
íslenskra ráðamanna, í kjölfar þess að
leki á hágeislavirkum vökva kom í
ljós þar í maí 2005 og var stöðinni lok-
að í tæplega tvö ár.
Sigurður M. Magnússon, forstjóri
Geislavarna ríkisins, segir að stöðinni
sé væntanlega lokað vegna þess að
ekki sé lengur skortur á úrani í heim-
inum og því ekki lengur fjárhagslega
hagkvæmt að endurvinna brennslu-
efni kjarnaofna. Framundan sé
margra ára og mjög kostnaðarsamt
hreinsunarstarf á stóru svæði í Sellaf-
ield þar sem mikið sé af úrgangi sem
flokkist sem geislavirkur; byggingar-
hlutar, búnaður, tæki og jarðvegur
mengaður geislavirkum efnum.
Geislavirk efni fyrir norðan
Ísland rakin til Sellafield
Úrganginum verði fargað í sam-
ræmi við alþjóðlegar skuldbindingar
sem Bretar hafa gengist undir, en í
Bretlandi sé að finna geymslustaði
fyrir geislavirkan úrgang. Í Sellafield
hefur verið tekið við brennsluefni frá
mörgum öðrum þjóðum en Bretum,
m.a. Þjóðverjum og Japönum, að því
er fram kemur í Guardian. Á síðari
árum mun hafa dregið úr losun
flestra geislavirkra efna frá Sella-
field.
Sigurður segir að geislavarna-
stofnanir á Norðurlöndum hafi í
fjölda ára fylgst með áhrifum frá
starfseminni og meðal annars gert
mælingar í hafinu. „Staðreyndin er sú
að það er meira af geislavirkum efn-
um fyrir norðan Ísland heldur en fyr-
ir sunnan land og það á rætur að
rekja til Sellafield,“ segir Sigurður.
„Til ársins 2005 hafði endur-
vinnslustöðin í Sellafield heimild til
þess að veita geislavirkum efnum í
Írska hafið. Efnin bárust upp Írska
hafið meðfram Skotlandi, inn í Norð-
ursjó, upp með Danmörku og Noregi.
Við Norður-Noreg fór um fjórðungur
þessara efna inn í Barentshaf og
Karahaf og afgangurinn fór í átt til
Grænlands og kom síðan niður á milli
Íslands og Grænlands með Austur-
Grænlandsstraumnum. Það tók efnin
hátt í áratug að berast úr Írlandshaf-
inu og til Íslands og þynningin var
mjög mikil. Styrkurinn fyrir norðan
land var kannski 1/1000 af því sem
mældist í Írska hafinu.“
Ógn fyrir Norðmenn
Styrkur efna frá Sellafield var
greinilegur meðfram ströndum Nor-
egs og að sögn Sigurðar sáu Norð-
menn verulega ógn í því að í Sellafield
var geymt mikið af hágeislavirkum
úrgangi í tönkum. Við mjög alvarlegt
slys við mjög slæmar veðurfarsað-
stæður hefði getað orðið verulegt
geislavirkt úrfelli í Noregi.
Í Lofot-posten í Norður-Noregi
fagnar talsmaður samtakanna Lofot-
en gegn Sellafield að Thorp-stöðinni
hefur verið lokað og endurvinnslu í
svokölluðum Magnox-ofnum í Sellaf-
ield verður lokað fyrri hluta ársins.
Fram kemur í blaðinu að 18 ára starf-
semi samtakanna hætti í vor. Stærsti
sigurinn hafi unnist árið 2004 þegar
ákveðið var að banna að úrgangi yrði
sleppt í sjó við Sellafield. Fundað hafi
verið um þessi málefni tvívegis á ári
með yfirvöldum í Bretlandi, eigend-
um stöðvarinnar og fleirum og hafi
fundir m.a. verið haldnir í Reykjavík.
Endurvinnslu hætt í Sellafield
 Umdeild starfsemi  Hágeislavirkur
úrgangur  Mikið hreinsunarstarf
AFP
Hætta endurvinnslu Kýr á beit við Sellafield í Englandi árið 2002.
Icelandair flutti 4,1 milljón farþega á
seinasta ári, sem er meira en nokkru
sinni fyrr samkvæmt tilkynningu
um flutningstölur frá félaginu í gær.
Fjölgunin nemur 2% frá fyrra ári.
Sætanýting ársins nam 81,0% og
dróst saman um 1,7 prósentustig
samanborið við árið 2017.
Heildarfjöldi farþega Air Iceland
Connect var 319 þúsund og dróst
saman um 9% á milli ára. Seldir svo-
nefndir blokktímar í leiguflugi juk-
ust um 23% og flutt frakt um 7%.
Herbergjanýting á hótelum félags-
ins á árinu 2018 var 80,1% saman-
borið við 81,2% árið á undan.
Icelandair flutti 263 þúsund far-
þega í desember sl. og voru þeir 12%
fleiri en í sama mánuði árið 2017.
Framboðsaukning á milli ára nam
9% og sætanýting var 79,6% saman-
borið við 76,8% árið á undan.
Farþegar Air Iceland Connect í
desember voru um 19 þúsund og
fækkaði þeim um 17% á milli ára.
Um miðjan maí í ár hætti félagið
flugi til Belfast og Aberdeen og
einnig á milli Keflavíkur og Akur-
eyrar og er það sagt skýra fækkun-
ina milli ára ásamt niðurfellingum
flugferða vegna veðurs. Sætanýting
nam 60,0% og jókst um 1,2 prósentu-
stig.
Fraktflutningar jukust um 8% á
milli ára og framboðnum gistinótt-
um hjá hótelum félagsins fjölgaði í
desember um 20% á milli ára.
Farþegar
aldrei ver-
ið fleiri
 4,1 milljón farþega
hjá Icelandair 2018