Fréttablaðið - 26.06.2019, Blaðsíða 6

Stuðlað verður að
fjárfestingum fyrir fimmtíu
milljarða dala.
HEILBRIGÐISMÁL „Það sem rann­
sóknir hafa sýnt er að gosdrykkja­
neysla er stór valdur offitu og óheil­
brigðra lifnaðarhátta. Íslenskar
rannsóknir hafa sýnt að Íslendingar
fá mest af viðbættum sykri í gegn­
um gosdrykki,“ segir Dóra Guðrún
Guðmundsdóttir, sviðsstjóri hjá
Embætti landlæknis og einn höf­
unda aðgerðaáætlunar til að draga
úr sykurneyslu. Aðgerðaáætlunin
var gerð að beiðni Svandísar Svav­
arsdóttur heilbrigðisráðherra og nú
á að skipa starfshóp til að innleiða
hana. Meðal annars er lagt til að
hækka verð á gosi og sælgæti um 20
prósent. Á móti á að lækka álögur á
hollari matvæli.
Samkvæmt niðurstöðum rann­
sóknarinnar sem Dóra vísar til
koma 35 prósent af viðbættum
sykri úr gosdrykkjum og 22 prósent
úr sælgæti. Aðspurð hvers vegna
skattahækkunin beinist einnig að
sykurlausum gosdrykkjum segir
Dóra Guðrún að það sé til að hjálpa
neytendum að vanda valið. „Við
viljum ekki að gos með sætuefnum
sé holla valið. Gosdrykkir með
sætuefnum kalla á aðra óhollustu,
þú sérð ekki marga drekka kók og
fá sér epli.“
Kökur og kex telja fimmtung af
öllum viðbættum sykri. Dóra segir
vel koma til greina að skoða skatt­
lagningu á kökur en til að byrja
með sé einblínt á gosið þaðan sem
mestur sykurinn kemur. „Þess
vegna er fókusinn á gosið. Við
sjáum það í okkar tölum að fólk
sem hefur minni tekjur og minni
menntun lifir óheilbrigðara lífi og
lifir skemur. Rannsóknir sýna að
skattlagning breytir hegðun og það
er það sem við viljum.“ – ab
Vilja breyta hegðun með skattlagningu
Dóra Guðrún Guðmundsdóttir, sviðsstjóri hjá Embætti landlæknis.
STJÓRNSÝSLA „Það er auðvitað gott
að fá þessa skýrslu en mér finnst
hins vegar mjög oft brenna við að
eftirlitsstofnanir séu í einhverju
hálf káki, veigra sér við að segja
hlutina beint út og gefa ákveðnar
ábendingar og tilmæli,“ segir Björn
Leví Gunnarsson, fulltrúi Pírata í
fjárlaganefnd. Skýrsla Ríkisendur­
skoðunar var birt í gær í kjölfar
sameiginlegs fundar fjárlaganefndar
stjórnskipunar­ og eftirlitsnefndar
þingsins.
Björn tekur sem dæmi að í skýrsl­
unni sé ekki tekið með afgerandi
hætti af skarið um hvort fjármála­
ráðuneytinu hefði borið að leita álits
Samkeppniseftirlitsins varðandi
stóra lánið til Íslandspósts.
Þá sé engu slegið föstu í skýrslunni
um óásættanleg samskipti milli
aðila segir Björn og vísar til sam­
skipta stjórn ar félagsins og helstu
stjórnenda og samskipta við bæði
eft ir litsaðila og ráðuneyti um ólíkan
skilning á útfærslu laga.
„Það er heldur ekki tekið af skarið
með það í skýrslunni hvort kostn­
aðarhlutdeild samkeppnishlutans
sé lögleg, en það er auðvitað mjög
mikilvæg spurning sem lýtur að því
hvernig einkaréttur stendur undir
öllum föstum kostnaði félagsins,“
segir Björn Leví.
Svipaður tónn er í yfirlýsingu
Félags atvinnurekenda um skýrsl­
una sem send var fjölmiðlum í gær
en þar er lýst vonbrigðum með óljósa
afstöðu í skýrslunni um hvort lög­
bundinn aðskilnaður einkaréttar og
samkeppnisrekstrar hafi verið fram­
kvæmdur með fullnægjandi hætti af
Íslandspósti. Stór hluti starfsmanna
félagsins vinni við verkefni sem ríkið
eigi ekki að vera að sinna.
Í skýrslu Ríkisendurskoðunar
kemur fram það álit að brýnt sé að
stjórn völd bregðist við og tryggi
rekstrar grund völl inn lendrar póst­
þjónustu í því breyti lega um hverfi
sem starfs greinin býr við.
Ís lands póstur hefur glímt við
f jár hags vanda að undan förnu.
Fyrir tækið fékk síðasta haust
500 milljóna króna neyðar lán frá
ríkinu. Það dugði ekki til en í fjár­
lögum 2019 heimilaði Alþingi að
endurlána mætti félaginu allt að
1,5 milljarða króna og leggja því
til aukið eigið fé gegn því að fyrir­
tækið myndi ráðast í endurskipu­
lagningu á starfseminni. Tap fyrir­
tækisins í fyrra nam 293 milljónum
króna.
Fjórar til lögur að úrbótum eru út­
listaðar í út tektinni sem á kveðið var
að ráðist yrði í í janúar á þessu ári. Í
fyrstu til lögunni bendir ríkisendur­
skoðandi á þann mögu leika í frum­
varpi til nýrra heildar laga um póst­
þjónustu að gera þjónustu samning
við al þjónustu skylda aðila. Með
fyrir huguðu af námi einka réttar á
hluta póst þjónustu sé mikil vægt að
stjórn völd stuðli að fyrir sjáan legu
starfs um hverfi þeirra aðila sem nú
starfa fyrir Ís lands póst.
Önnur til lagan miðar að því að
stjórn völd ráðist í mótun sér stakrar
eig anda stefnu fyrir Ís lands póst
vegna sí breyti legra að stæðna og
sér tækra á skorana í rekstrar um­
hverfi fé lagsins. Þá þurfi að ef la
eftir lit en ríkis endur skoðandi legg­
ur á herslu á að ráðu neyti og eftir­
lits stofnanir túlki eftir lits heimildir
og ­skyldur sínar gagn vart Ís lands­
pósti með sama hætti og stundi
for virkt eftir lit út frá sam eigin legri
heildar sýn.
Að lokum sé full á stæða til þess
að hagræða verulega í starfsemi Ís­
lands pósts, einkum hvað varðar að
sam eina enn frekar dreifi kerfi bréfa
og pakka í þétt býli.
Að mati ríkisendurskoðanda er
ekki útilokað að félagið þurfi á frek­
ari fyrir greiðslu að halda á næsta
ári, hvort sem um er að ræða aukið
hluta fé, láns fé eða bein fjár fram lög
frá ríkinu.
adalheidur@frettabladid.is
danielfreyr@frettabladid.is
Íslenskt eftirlit einkennist af hálfkáki
Leiðandi umfjöllun
Fréttablaðsins
Fréttablaðið hefur verið leið­
andi í umfjöllun um málefni
Íslandspósts allt undanfarið ár
meðal annars um:
l drátt á birtingu gjaldskrár
l fyrirhugaða lánveitingu
ríkisins upp á 1.500 milljónir
l mörg hundruð milljóna tap
Íslandspósts vegna dóttur­
félaga
l umfangsmikinn rekstur fé­
lagsins á samkeppnismarkaði
l um rangar tölur í kynningu
félagsins hjá fjárlaganefnd
l um afskráningu dóttur­
fyrirtækisins ePósts án
samþykkis
l um himinháan lögmanns­
kostnað félagsins undanfarin
ár
l um brot félagsins á póst­
þjónustulögum
Málefni Íslandspósts hafa ítrekað verið umfjöllunar í fjölmiðlum undanfarin misseri. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
Nefndarmaður í fjár-
laganefnd segir eftirlits-
stofnanir á Íslandi of
ragar við að segja hlutina
eins og þeir eru og skýr
fyrirmæli skorti. Skýrsla
Ríkisendurskoðunar um
Íslandspóst var birt í gær.
Mér finnst hins
vegar mjög oft
brenna við að eftirlitsstofn-
anir séu í einhverju hálf-
káki, veigra
sér við að
segja hlutina
beint út.
Björn Leví
Gunnarsson
þingmaður
Vonar að stjórnvöld innleiði samþykktina 
SAMFÉLAG Á ný af stöðnu af mælis­
þingi ILO, eða Al þjóða vinnu mála­
stofnunarinnar, var samþykkt
tíma mótasam þykkt gegn of beldi
og á reitni á vinnu stað. Sam þykktin
er fyrsti al þjóða samningur sinnar
tegundar og markar mikil tíma mót
í bar áttu gegn of beldi og á reitni á
vinnu stað. Unnið hafði verið að
sam þykktinni um ára bil og var hún
sam þykkt af öllum löndum nema
sjö þann 21. júní síðast liðinn. ASÍ,
SA og ríkis stjórnin greiddu at kvæði
með og er nú næsta skref að fá hana
full gilta hér á landi svo við verðum
skuld bundin henni að al þjóða rétti.
„Þetta er fyrsta al þjóða sam þykkt
sinnar tegundar og þess vegna er
þetta merki legt plagg. Einnig er
þetta eitt hvað sem kemur eftir
#met oo bylgjuna þannig að þetta er
skil greind af urð hennar og skiptir
gífur legu máli fyrir ríki sem eru
kannski ekki með jafn þétta lög gjöf
og þar sem slíkt er ekki jafn viður­
kennt og hér,“ segir Drífa Snæ dal,
for seti ASÍ.
Í sam þykktinni er mikil á hersla
lögð á að horfa til fram tíðar innan
vinnu heimsins með „manneskju­
legum augum“. Sterk á hersla er á
að gera fólki kleift að njóta góðs af
breytingum í heimi vinnunnar með
því að styrkja stofnanir til að tryggja
öryggi allra á vinnu markaði.
Drífa segir að hún vonist til og
vænti þess að ís lensk stjórn völd
inn leiði sam þykktina við fyrsta
tæki færi.
„Það væri af skap lega góður
bragur ef Ís land myndi gera það og
vera meðal þeirra fyrstu. Við eigum
að taka frum kvæði í þessu og gera
þetta mjög stolt og af virðingu. Við
erum mjög á nægð með þetta og
munum leggja fast að stjórn völdum
að stað festa þessa sam þykkt,“ segir
Drífa. – la
Drífa Snædal,
forseti ASÍ.
BAREIN Jared Kushner, tengdasonur
og ráðgjafi Donalds Trump Banda­
ríkjaforseta, kynnti í gær áætlun
Bandaríkjastjórnar um að fjárfest
verði í palestínsku hagkerfi fyrir
fimmtíu milljarða Bandaríkjadala
og þannig sótt í átt að friði á milli
Palestínu og Ísraels. Áætlunin var
kynnt á tveggja daga alþjóðlegri
ráðstefnu í Barein.
Að sögn Kushners er einnig þörf
á pólitískri lausn á deilunni. Hins
vegar sé hægt að ná miklu fram með
því að þróa palestínskt hagkerfi.
„Við sjáum mikil tækifæri. Það sem
við höfum nú þróað er umfangs­
mesta efnahagsmálaáætlun sem
nokkurn tímann hefur verið gerð
fyrir Palestínu,“ sagði Kushner.
Stjórnvöld í Palestínu hafa ekki
sýnt hugmyndum Kushners og
Tr u mp­st jór nar innar mik inn
áhuga. „Peningar eru mikilvægir,
hagkerfið er mikilvægt en stjórn­
mál eru enn mikilvægari. Pólitísk
lausn er mikilvægari,“ hafði Reuters
eftir Mahmoud Abbas forseta.
Um þessa afstöðu Abbas sagði
Kushner: „Dagurinn í dag er ekki
tileinkaður stjórnmálavandanum.
Við komum að honum á réttum
tíma.“ – þea
Kynntu áætlun fyrir Palestínu
2 6 . J Ú N Í 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
2
6
-0
6
-2
0
1
9

0
5
:1
6
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
4
9
-7
7
0
0
2
3
4
9
-7
5
C
4
2
3
4
9
-7
4
8
8
2
3
4
9
-7
3
4
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
0
4
0
s
_
2
5
_
6
_
2
0
1
9
C
M
Y
K