Fréttir - Eyjafréttir - 19.12.2012, Blaðsíða 17

°
°
Í tilefni af 85 ára afmæli Sig-
mundar Andréssonar, 20. ágúst
2007, fannst Óskari syni hans
tími til kominn að taka saman
helstu punkta úr ævi og starfi
hans. Fyrir níræðisafmælið,
þann 20. ágúst 2012, var textinn
lagfærður og endurbættur.
Stöku viðbótum, nýjum sögum
og upp lýsingum var komið inn
og hér er niðurstaðan.
Óskar stóð við þetta og útkoman var
skemmtileg bók þar sem farið er yfir
ævi og feril Sigmundar eða Simma
bakara eins og við þekkjum hann.
Simmi var einn þeirra sem setti svip
á mannlífið í Vestmannaeyjum og lét
til sín taka á ýmsum sviðum. Fyrst
og fremst var hann þó bakari og rak
Magnúsarbakarí í áratugi. Eyjafréttir
fengu leyfi Óskars til að birta nokkra
kafla úr samantekt hans sem að hluta
eru bréf sem Simmi hefur skrif að
börnum og barnabörnum og notað til
þess blað og penna.
Í formála segir Óskar: „Vonandi
verður þessi samantekt til þess að
varpa betra ljósi á ævi og starf Sig-
mundar og fjölskyldu hans. Með
þessum rituðu orðum verður lesandi
vonandi örlítið fróðari um persónuna
Sigmund Andrésson, sögu hans en
þó sérstaklega um þann mann sem
hann hefur að geyma,“ segir Óskar
og nefnir líka bréfin. „Þau eru vel
geymd. Sömuleiðis vil ég þakka
fyrir skemmtileg og uppbyggileg
bréf sem hann hefur sent börnum
höfundar og fjölskyldu. Án þessara
heimilda hefði þessi samantekt verið
fátækleg. Samantektin er ekki tæm -
andi og það er ekki hægt að útiloka
að það hafi einhverjar villur slæðst
inn í rit þetta en þær verða vonandi
fyrirgefnar.“
Hetjan okkar
Sigmundur ólst upp á Eyrarbakka til
9 ára aldurs en árið 1932 meiddist
hann eftir að hafa dottið af hestbaki
og lá í þrjú og hálft ár á Landsspít -
alanum í Reykjavík. Þessi tími hlýtur
að hafa haft áhrif á ungan dreng svo
fjarri foreldrum sínum en þau kom -
ust ekki oft í heimsókn.
„Pabbi kom þegar hann var á leið til
Siglufjarðar á vorin og er hann kom
heim á haustin, og mamma bara einu
sinni á ári. Það voru engir peningar
fyrir fargjaldi...“
Móðir hans deyr síðan rúmum
tveimur árum eftir að hann leggst inn
á spítala. Hann hefur örugglega
óskað þess að sjá foreldra sína oftar
og það hefur vafalítið oft þurft
mikinn kraft og hörku til að halda út
svo langan tíma einn á spítala. Þessi
ár hafa eflaust haft djúp áhrif á Sig-
mund, mótað hann að einhverju leyti
og viðhorf hans til lífsins. Hann
lærði að treysta á sjálfan sig, njóta
líðandi stundar og að það er ekki allt
sjálfsagt í lífinu. Kannski hefur hann
lært þar að hugsa: Ég verð að standa
mig og sýna hvað í mér býr.
Eftirminnilegustu jólin
„Það var þegar ég var svona sex til
átta ára gamall. Þá var mamma búin
að gera allt hreint og á aðfangadag
tók hún bala og þvoði okkur öllum
og færði í hrein föt, kannski nýja
sokka eða skyrtu sem var jólagjöfin.
Og við máttum alls ekki koma inn í
baðstofu fyrr en búið var að skreyta
jólatréð og gera allt klárt. Svo var
búinn fínn matur og rétt fyrir 6 var
síðan stofan opnuð og þá hvítur
dúkur á borðum og lítið jólatré á
kommóðunni og búið að kveikja á
því og líka kerti á borðinu.
Öll komin í sparifötin og nú var sest
að borðum. En áður las pabbi
jólaguðspjallið, svo var voða góður
hvítur grautur með saft út á. Þegar
búið var að borða þá var sungið Í
Betlehem er barn oss fætt. Ekki var
hægt að ganga kringum jólatréð því
það var bara ekki pláss til þess. Þá
voru gjafirnar teknar upp sem voru
nú ekki margar eða miklar miðað við
seinustu árin. Eitthvað til að fara í frá
pabba og mömmu, kannski peysa
eða skór. En ég man þó eftir því að
Guðjón bróðir pabba sendi okkur
alltaf enhverja harða pakka, og voru
það kannski tindátar, pílubyssa eða
bílar handa okkur Jóni, en Þura fékk
brúðu sem hægt var að vagga. En
bílarnir voru það flottasta og ég man
að við fengum fjöl og lögðum hana
á þröskuldinn fram í eld hús og
reynd um með okkur hvor dreif betur.
Svo var súkkulaði um kvöldið og
einhverjar fínar kökur með. Og við
fengum að hafa kerti. Annars var nú
plássið ekki stórt, þessi eina baðstofa
með tveimur rúmum sitthvorumegin.
Pabbi og mamma sváfu í öðru en við
bræðurnir í hinu. Þura svaf svo í litlu
rúmi fyrir aftan þau.
Okkur var nú alltaf boðið vestur í
Læknishús, en mamma hafði komið
sem vinnukona með þeim Gísla
Péturs syni og Aðalbjörgu Jakobs -
dóttur en mamma og hún voru
systradætur. Þar var alltaf fullt af
fólki og húsið svo stórt og fínt að
maður bara varð undrandi. Mikið
sungið og gengið kringum jólatré
með lifandi kertum og pokum á sem
sælgæti var í.
En það var nú svo að aldrei man ég
eftir því að pabbi færi þangað og ég
man það og hugsa oft um það seinna
hvað mömmu hefur þótt það sárt að
hafa hann ekki með. Ég veit ekki
hvers vegna þetta var en minnir þó að
það hafi verið eitthvað út af brun -
anum sem varð hjá læknishjón unum
skömmu eftir að þau komu til Eyrar-
bakka. Og svo var líka mikill stétta-
munur og hann þver, eins og kannski
fleiri. En svo fórum við öll alltaf til
afa og ömmu norður að Litlu-Háeyri
og þau komu til okkar.”
Sigmundur fer til
Vest mannaeyja og kynnist
Dóru Hönnu
„Ég kom hér til Vestmannaeyja hinn
níunda janúar 1946 klukkan 8 að
morgni, með M/S Laxfossi í hinu
fegursta veðri. Nærri alveg logn og
hiti um frostmark, örlítill snjór á
fjöllum og í hlíðum. Tildrögin að
komu minni hingað voru þau, að ég
var að læra til brauðgerðar hjá Lárusi
Lars Andersen, bakarameistara á
Eyrarbakka. Lárus hafði verið einn
vetur í bakaríinu hjá Magnúsi Bergs -
syni, bakarameistara og fallið vistin
vel og margt að læra og sjá, því þetta
var stórt og vandað bakarí. Á Eyrar-
bakka var allt minna og smærra í
sniðum, enda það bakarí eitt af elstu
bakaríum landsins, stofnað 1884 og
var á sínum tíma frægt fyrir sín góðu
rúgbrauð um aldamótin. Nú hafði
samist svo hjá okkur Lárusi að hann
kæmi mér í læri hjá Magnúsi og
myndi ég vinna þar síðasta hálfa
námsárið mitt og tæki þar próf. Þar
ætti ég að geta lært það sem til þurfti
að verða frambærilegur sveinn að
námi loknu.
Og nú þennan morgun, eftir til -
vísun, gekk ég upp að Hótel Berg en
þar bjó Magnús og var bakaríið í
kjall aranum. Það var líka hótel. Ég
barði nú að dyrum og til dyra kom
ung, fall eg og fönguleg stúlka. Ég
bauð góðan dag og spurði eftir
Magnúsi. Hún segir hann vera við,
en spyr um leið: Ert þú maðurinn
sem átt að byggja ofninn? Ég neita
því en segist vera lærlingurinn frá
Eyrarbakka, sem á að ljúka námi hér
í bakaríinu. En þannig var mál með
vexti að von var á manni til þess að
byggja nýjan bakaraofn. En þessi
stúlka var Dóra Hanna Magnúsdóttir,
og hafði heyrt að von væri á manni
til þess að byggja ofn, en ekki heyrt
á það minnst að von væri á ein -
hverjum lærlingspeyja utan frá
Eyrarbakka í bakaríið.
Iðnskólapróf og brúðkaup
En það kom líka annað á daginn. Þar
sem ég hafði heldur ekki lokið námi
að fullu í iðnskóla þá varð ég að fara
strax í skólann hér, sem var kvöld-
skóli. Ég hafði nú ekkert lært í bók-
færslu. Ég fór nú í skólann og
Halldór Guðjónsson skólastjóri benti
mér strax á að ég þyrfti að fá tilsögn
í henni svo ég gæti fylgst með, og
sagði mér að ég skyldi reyna að tala
við Sigurjón nokkurn Kristinsson í
Hvíld því hann hefði nýlokið námi
við Verslunarskóla Íslands. Hann
ynni við að hreinsa föt í fyrirtæki
sínu við Skólaveg og héti Straumur.
Ég fór þangað og tók Sigurjón mér
vel en sagðist bara hafa svo mikið að
gera að hann hefði engan tíma
aflögu.
En hann benti mér á að dóttir
Magnúsar hefði líka verið í Versl un -
ar skólanum og það ættu að vera hæg
heimatökin ef hún fengist til þess?
Ég fer nú heim á Hótel Berg þar sem
ég hafði bæði fæði og húsnæði. Tal -
aði við sömu stúlkuna sem hafði
tekið á móti mér og sagði henni mín
vandræði. Hún tók nú heldur dræmt
í það en sagðist þó skyldi að stoða
mig eftir því sem hún hefði vit á.
Sú kennsla og aðstoð er ég fékk
þarna hjá þessari ungu og myndar-
legu heimasætu mína fyrstu daga hér
í Eyjum hafa mér og okkur báðum
dugað vel fram að þessu. Ég verð þó
að viðurkenna það að ég hafði ekki
haft mikinn áhuga á bókfærslu þar til
nú, að það snarbreyttist því þetta
urðu einhverjir skemmtilegustu
tímar, sem ég hef nokkurn tíma haft
í bókfærslu og tímarnir oft ansi fljótir
að líða, og enginn námsleiði, aðeins
tilhlökkun til þess næsta. Og þeir
urðu upphafið að okkar hjónabandi
sem hefur nú vel dugað fram á
daginn í dag. En er ég fer að hugsa
til þeirra þá minnir mig nú samt að
það hafi ekki alltaf verið talað um
debit og kredit. Það var stund um
aukaatriði. En ég stóðst prófið í
skólanum með prýði og átti hún sinn
stóra þátt í því. Við giftum okkur svo
2. október 1947.”
Um þau segir Óskar: „Hjónaband
Sigmundar og Dóru Hönnu hefur
verið farsælt og yndislegt að upplifa
hvernig samband þeirra og vinátta
Eyjafréttir / Miðvikudagur 19. desember 2012 17
Simmi Bakari – Strákur af Eyrabakka sem sett hefur svip á bæinn:
Stundum verður debit
og kredit aukaatriði
:: Kennslustundir í bókfærslu urðu upphafið að hjónabandi Sigmundar Andréssonar og
Dóru Hönnu Magnúsdóttur :: Hann stóðst prófið í skólanum með prýði og átti hún sinn
stóra þátt í því :: Þau giftu sig svo 2. október 1947 :: Ráku Magnúsarbakarí í áratugi
Sigmundur Andrésson fæddist þann 20. ágúst árið 1922 í Nýja Bæ á
Eyrarbakka. Foreldrar hans voru Andrés Jónsson (18.10.1896 –
21.11.1978) fæddur á Litlu Háeyri á Eyrarbakka og Kristrún Ólöf Jóns-
dóttir (22.05-1881- 22.09.1934) fædd í Reykjahlíð, Skútustaðahreppi í
S-Þingeyjarsýslu. Eiginkona Sigmundar er Dóra Hanna Magnúsdóttir
en þau giftu sig 2. október 1947.
>>