Skessuhorn - 21.09.2000, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 2000

DV - menningarsögulegt slys
í frétt DV fimmtudaginn 14. september er haldið
áfram ófrægingarherferð gegn Landmælingum Is-
lands sem hófst á baksíðu blaðsins 9. september og
fylgt var eftir í ritstjórnargrein þann 11. september.
Um næstliðin mánaðamót tóku tómstundanefnd
og bæjarstjóm Borgarbyggðar til umræðu og af-
greíðslu tillögur um skipulagsbreytingar sem lúta
að rekstri íþróttamíðstöðvarinnar í Borgamesi.
Tvennt vekur athygli, annars vegar tilefnið (eða tál-
efnisleysið) og hins vegar hvemig að málum var
staðið. Fram hefúr komið að ekki hafi verið óánægja
með störf forstöðumannsins nema síður væri, né að
skipulagsbreytingunmn væri beint að honum per-
sónulega. Þetta kemur m.a. fram í yfirlýsingu bæj-
arstjóra Borgarbyggðar sem hnykldr á með því að
geta um trúmennsku og samviskusemi forstöðu-
mannsins. Það er helzt að það þyki undarlegt að
hann skuli ekki þiggja stöðulækkun og kauplækkun
með þökkum. En það er nú einu sinni svo að svona
mál verða aldrei ópersónuleg. Eg veit ekki hvað t.d.
SteSni Kalmanssyni þætti um hugmyndir einhvers
vinnuhóps um að hafa tvo bæjarritara en engan bæj-
arstjóra og eiga svo kost á því að hreppa annað bæj-
arritarastarfið og hljóta kauplækkun að launum, allt
í nafni sMpulagsbreytinga. Þessa samlíkingu má
ekki skilja svo að ég telji bæjarstjórann öðrum frem-
ur höfúðsmið í þessu máli og líklegra þyMr mér að
hundurinn sé annars staðar grafinn. Þá er ekM svo
að skilja að Um neinn umtalsverðan fjárhagslegan á-
vinning sé að ræða og honum hafi jafnvel átt að
eyða með tilboði um einhver aukaverk. Oupplýst er
ltka hvaða áhrif þessar breytingar hafa á kjör í-
þrótta- og æskulýðsfulltrúa. Hitt sem vekur athygli
er tímasetning á afgreiðslu málsins. Daginn sem
ráðningarsamningur forstöðumannsins rennur út
er tillagan um sMpulagsbreytingar teMn upp óg af-
greidd í tómstundanefhd, send framhjá bæjarráði,
í áðumefndri frétt er beinlínis sagt ósatt um meinta
eyðingu “Kortasögu íslands” sem á að hafa átt sér
stað af slysni. Staðreyndin er sú að Kortasögu ís-
lands hefur ekM verið eytt, hún er varðveitt í hús-
ingum á. Þær eru hvorM betri né brýnni fyrir það.
Málið virðist lítið hafa verið á dagskrá undanferið ár
en stokMð til afgreiðslu þess í skyndingu við þau
tímamót að ráðningarsamningurinn var úti. Fróð-
legt væri að vita hversu oft umræddar tillögur hafa
verið til umfjöllunar í tómstundanefnd á árinu.
Enginn viðbúnaður virðist heldur hafe verið til að
ráða í hina nýju/breyttu stöðu, væntanlega í trausti
þess að forstöðumaðurinn yrði fús til starfans. Dá-
lítið Múðursleg stjómsýsla en fyrst og fremst lítils-
virðing við þann sem gegnt hafði með ágætum því
starfi sem breytingamar beinast að. Vitað var að
forstöðumaðurinn var þeim ekM að öllu leyti sam-
þykkur en þrátt fyrir það vom þær að hluta til
komnar til framkvæmda. Rík ástæða var því til að
huga að lyktum málsins, þörf þess og óþurfr. Bæj-
arstjómin situr uppi með niðurstöðu sem ekM er
sátt um og hefúr mælst misjafrtlega fyrir, þó ekM sé
dýpra í árina teMð.
Forstöðumaðurinn, Ingimundur Ingimundar-
son, hefúr varið mest allri sinni starfeævi hér í hér-
aði, við kennslu og fleiri störf, fyrst og fremst á sviði
íþrótta- og asskulýðsmála og til þeirra mála hefúr
hann einnig varið ómældum frítíma sínum. Þetta
veit bæðí tómsmndanefhdarfólk og bæjarstjórn
jafhvel og fjölmargir aðrir sem fylgjast með íþrótta-
og æskulýðsmálum og málum yfirleitt. Því er það
æði sérkennilegt og undarlegur þakklætisvottur að
knýja fram breytingar sem leiða til stöðulækkunar
og skertra starfekjara með þeim hætti að menn kjósa
heldur að ganga frá borði og halda reisn sinni þó
það kosti atvinnumissi, jafhvel bótalaust, Og með
réttindamál sín í uppnámi. Otrúlegt að láta slíM
næði Landmælinga íslands við Stillholt 16-18 á
AManesi. Þar eru einnig varðveitt safneintök af
kortum sem stofhunin hefur gefið út og miMð verk
er framundan við sMáningu Jtessa safns. Að auM má
geta þess að Landsbókasafn Islands varðveitir eintök
af öllum prenmðum kortum sem gefin eru út á ís-
landi í samræmi við lög. Því hefur alls ekki orðið
neitt “menningarsögulegt slys”.
Staðreyndir málsins em hinsvegar þær að auka-
eintökum af úreltum korrnm sem ekM hafa selst er
eytt undir eftirliti RíMsendurskoðunar. Stofhunin
hefur í samræmi við umhverfisstefnu stjómvalda
reynt að nýta afgangspappír og var það gert í þessu
tilfelli. Það er væntanlega sú fjöður sem varð að
hænu hjá DV og fyrrverandi starfemanni Landmæl-
inga íslands sem hætti störfum þann 1. mars sl.
Það er ömurlegt til þess að hugsa ef blaða-
mennska á Islandi er komin á það stig sem raun ber
vitni. Ollum aðferðum er beitt til í þeim tilgangi að
sverta stofnun sem því miður hefur orðið að póli-
tísku bitbeini í umræðu um flutninga ríMsstofnana
út á land. NeiMæðar fréttir em búnar til og því
hafhað að birta sannleikann. Þannig tók blaðamað-
ur DV á AManesi viðtal við forstjóra Landmælinga
íslands vegna baksíðufréttarinnar 9. september síð-
asdiðinn. Þetta viðtal hefur ekM verið birt í DV
þegar þetta er skrifað, þrátt fyrir að blaðamaðurinn
á AManesi hafi að eigin sögn m.a. rætt við ritstjóra
blaðsins til þess að knýja fram birtingu. Flvaða öfl
em hér að verM, því er erfitt að svara !
Að lokum skal það endurteMð sem áður er komið
fram að starfsemi Landmælinga íslands blómstrar
sem aldrei fyrr. Samhentur hópur dugmiMlla starfs-
manna vinnur nú að mörgum þörfum verkefnum
sem stofhunin hefur fengið traust yfirvalda dl að
leysa af hendi. Blaðamenn DV ættu að kynna sér
þessi verkefhi með jáMæðu hugarfari í stað þess að
stunda niðurrifestarfsemi á stofhun sem þarf frekar
þarf að efla og er þeim velkomið að sækja stofrum-
ina heim hvenær sem er.
14. september 2000
Magmís Guðmundsson,
forsljóri Landmœlinga Islands.
Ingimar Sigurðsson,
formaður stjómar Landnuelinga Islands.
beint til bæjarstjómar til endanlegrar staðfestingar. viðgangast. Gera menn svona?
I þessu sambandi sMptir engu að til hafi staðið um
nokkra hríð að koma umræddum sMpulagsbreyt- Jón G. Guðbjamsson, Lindarhvoli
Iþróttamiðstöðvarklúðrið,
klaufaskapur eða hvað?
Leitum og rédum er nú að mestu
loMð en þó er ekM úr vegi að rifja
upp nokkuð af Meðskap þeim
tengdum.Guðmundur Guðbrands-
son frá Tröð Mað um Arilíus Þórð-
arson á Hraunsmúla og síðar Stóra -
Hrauni, fjallkóng Kolhreppinga:
Smn líðurað réttum viðsjáum hann brátt
sigurglaðan að vanda
voldugan standa í Valfelli hátt
og veifa til beggja handa.
Voldugur stendur í Valfelli hátt,
vegur í hendi sérprikið.
Smalana sendir í sinn hvora átt,
sauðunum bendir á strikið.
Sem fjallkóngar veljast jafnan
vasMr menn og þaulkunnugir
gangnasvæðinu og tilhögun allri og
ekU er verra að örnefni séu þeim
töm á tungu þó margir yngri menn
leggi sig minna efdr þeirn fræðum
en áður var. Á Arnarvatnsheiði er
tjöm eða smávatn sem ber nafnið
Hagldamóatjörn og einhvemtíma
var nafh hennar bundið í vísu á eft-
irfarandi hátt:
Hagldamóa heitir tjöm
homgrýtið atama.
Andskotinn sín ali böm
upp við pollinn þama.
Þorvaldur Jónsson í Brekkukoti
orti í göngum:
Þar sem Bláfell blasir við
blær af jökli strýkur,
stönsum brœður stöldrum við,
stundin engan svíkur.
Meðan Húnvetningar og Borg-
firðingar leituðu í sameiningu á
Arnarvatnsheiði var Fljótsdraga-
tangi náttstaður þeirra og um hann
Mað faðir Þorvaldar, Jón Þórisson í
Reykholti:
Gömul saga geymist þar
gegnum daga langa,
sungið lag og sopið var
suður í Dragatanga
Stuttu eftir að gamli skálinn í
ÁlftaUók var aflagður kom Jón að
honum með kunningja sínum og
hafðj sá orð á því að kuldalegt hefði
verið að koma þar í slæmum veðmm
og svaraði þá Jón:
Hér var kátt og kveðið hátt
keppt við jnáttarvöldin,
sungið dátt um dimma nátt
drukkin sátt á kvöldin.
Hjálmar Þorsteinsson á Kolsstöð-
um Mað effir að hafa dvalist eitthvað
lengur en hann ætlaði við Ulfsvatn:
Hef égyl og heilsufrið
herrann vilþví lofa,
LJlfsvatn skilinn er ég við,
illan byl og kofa.
Erlingur Jóhannesson á Hallkels-
stöðum orti alllangan brag um
bónda einn í héraðinu og endaði
þriðja lína hverrar vísu á orðunum “
þá og þá “ og segir svo frá fjárleitum
bónda:
Dýjaskurði kempan kná
kannaði alla saman,
lenti ípytti þá og þá,
það var ekki gaman.
Feikna styggan jjárhóp sá
frœkinn leitamaður,
fótum henti þá og þá
ogþaut svo berrassaður
Þeir sem lent hafa í slíkum hlaup-
um og hremmingum hafa fullan
sUlning á því af hverju lambakjötið
þarf að vera svona dýrt. Eftir að
bóndi var kominn til réttar þurfti
hann sem aðrir á lífsnæringu að
halda og brá sér í kaffi til næsta bæj-
ar :
Þaðan sér til bæjar brá
burtfrá striti skæðu,
svangur var hann þá ogþá,
þurfti miklafæðu.
Kaffi dreypti hann óspart á
ekki taldi staupin
enda var hann þá og þá
þyrstur eftir hlaupin.
Raunar er þáttur húsmæðranna á
næstu bæjum við fjölsóttar réttir
með ólíUndum miðað við nútíma
aðstæður og þætti víst einhverjum
nútíma húsmæðrum álag að fá slíkan
gestagang yfir sig þó aðstæður séu
betri nú en þá var. Rósberg G. Snæ-
dal orti tíl húsfreyju sem bjó langa
æfi við miUnn gestagang um réttir
og leitir:
Oft af grönnum efnum veitt
en þá sönnust varstu
er í könnu kaffið heitt
komumömmm barstu.
Björn Stefán Gúðmundsson sá í
réttum unga stúlku með miUð og
fagurt ljóst hár teUð upp í hnút í
hnakkanum vera að draga fyrir vin
sinn og varð að orði:
Gullna hárið greitt í hnút
getur mörgum unað veitt.
Komin með í klofið hrút!
Kind er skárra en ekki neitt!!
Það hefur lengi verið siður góðra
granna að gleðjast í réttunum og þó
ég viti hvorU höfund né tildrög
næstu vísu með vissu gæti hún sem
best verið ort í réttum og kannske
vestur í Dölum:
Það er svona þetta ár
þegnar verða að brosa,
efað þú vilt taka tár
tappann skal ég losa.
Guðmundur Valtýsson á Eiríks-
stöðum orti í réttum:
Tek e'gþátt ílífsins leik
lausfi'á sorg ogþrasi,
meðan ég á Brún og Bleik
og brennivín á glasi.
Þrátt fyrir allt það erfiði sem fylg-
ir rétmm og fjárleitum hlakka þó
flestir til þess árstíma sem hafa teUð
þátt í þeim störfum. Haust eitt þeg-
ar rigningar höfðu gengið um tíma
fyrir leitír birti upp daginn fyrir leit-
irnar og Georg á Kjörseyri gerði
eins og stendur í gamalli bók og hóf
augu sín til fjallanna:
Fjöllin greiðafrá sér ský
fireista leiðarinnar,
blærinn seiðir okkur í
anna heiðarinnar.
Með þökk fyrir lesturinn.
Dagbjartur Dagbjartsson
Refsstöðmn 320 Reykholt
S435 1367
Of erfitt
Halldór og Siggi ráku lítið fyrir-
tæU saman og einn daginn voru
þeir að rífast heiftarlega um kynlíf.
„Eg tel,“ sagði Dóri, „að kynlíf-
ið sé 90 prósent erfiði og 10 pró-
sent skemmtun.“
„Helvítis della,“ sagði Siggi.
„Kynlífið er 90 prósent skemmtun
og 10 prósent erfiði.“
Um þetta tókst þeim að rífast
heil-lengi, eða þar til einn starfe-
manna fyrirtæMsins, ungur maður
með framtíðina fyrir sér, kom þar
að. Þeir áMáðu að bera þetta und-
ir hann.
Eftir smá íhugun sagði ungi
maðurinn: „Kynlíf er hundrað
prósent skemmtun!"
„Af hverju segir þú það,“ spurðu
Dóri og Siggi báðir í einu.
„Vegna þess,“ sagði ungi maður-
inn, „að ef það væri eitthvað erfiði
fólgið í því, þá mynduð þið láta
mig gera það fyrir ykkur.“
Dónafugl
Davíð fékk þennan forláta páfa-
gauk f afmælisgjöf. Páfagaukurinn
var að sjálfsögðu altalandi en geð-
illur og afar orðljótur. Fyrst hafði
Davíð gaman af þessu en fljótlega
var honum farið að ofbjóða hvað
gauksi var Mæminn og blótaði
svaðalega. Davíð reyndi að tala um
fyrir fuglinum en ekkert gekk.
Hann gekk á undan með góðu for-
dæmi og tamdi sér að tala fellegt
mál, lék Ijúfa tónhst í því skyni að
hafa góð áhrif á fúglsMattann og
lagði á sig miMa vinnu til að bæta
geð gauksa en allt kom fyrir ekM.
A endanum var Davíð nóg boð-
ið. Hann, greip fuglinn hálstaU og
hristi hann og skók og hugsaði sem
svo að fyrst annað dygði ekM
skyldi með illu illt út reka. Það
gekk ekM heldur og fúglínn versn-
aði ef eitthvað var.
Það var því ekU um annað að
ræða en að grípa til örþriferáða.
Hann greip fuglinn og tróð hon-
um ofan í frystiMstuna og áMað að
kæla aðeins í honum. Loks var
þögn í húsinu. Eftir nokMar mín-
útur opnaði Davíð Mstuna og út
sté páfagaukurinn og sagði. “Eg
biðst ínnilega afeökunar ef ég hef
ofboðið yður með óviðurMæmi-
legu orðbragði. Það skal ekU end-
urtaka sig.”
Davíð varð hissa og hálf hrærð-
ur á þessari skyndilegu geðslags-
breytingu og hann var ekM alveg
búinn að ná áttum þegar páfagauk-
urinn spurði:
“Fyrirgefðu, en leyfist mér að
spyrja hvað kjúUingurinn gerði af
sér?”
Rjúpnaveiði
Þar sem nú fer að styttast í
rjúpnaveiðitímann kemur hér
önnur fuglaffétt:
Rikki ReykvíMngur fór að ná sér
f rjúpu til jólanna, en vegna ó-
kunnugleika fékk hann mann með
sér, sem sagðist vera besta rjúpna-
skytta og leiðsögumaður á
gjörvöllu stór-Reykjavíkursvæð-
inu. Eftir fjögurra tíma göngu og
hálfa rjúpu (hún var of nálægt og
of stór högl í byssunni) rann það
loks upp fyrir Rikka að þeir voru
orðtiir villtir.
„Sagðist þú ekM vera besti leið-
sögumaðurinn á stór-Reykjavíkur-
svaðinti?" ösMaði hann á félaga
sinn.
sagði: hatui, „ég er það, en
ég held að við séum komnir í Ar-
nessýslu núna!“ ;