Morgunblaðið - 28.06.2019, Síða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. JÚNÍ 2019
Skeifunni 8 | Kringlunni | Glerártorgi | Sími 588 0640 | casa.is
COMPONIBILI
Hirslur 3ja hæða – fleiri litir
Verð frá 18.900,-
STELTON Kertastjaki
Verð 23cm 8.990,-
17cm 7.990,-
KARTELL BOURGIE
Borðlampi – fleiri litir
Verð frá 39.900,-
Vandaðar
brúðargjafir
RITZENHOFF
Vínglös
Verð frá 2.550,-
IITTALA ALVAR AALTO
Vasi 22 cm
Verð 18.950,-
ALESSI
Ávaxtakarfa
Verð 17.900,-
KAY BOJESEN
Ástarfuglar
Verð 14.990,-
HOLMEGAARD
Kertalukt grá
Verð frá 9.990,- stk.
ARCHITECTMADE
DISCUS FUGL
Verð frá 5.990,-
IITTALA TOOLS
Eldfast mót
Verð frá 37.900,-
ROSENTHAL TREND
Matar- og kaffistell
Fallegt og stílhreint
Allir sem gera gjafalista hjá okkur fá kaupauka að verðmæti 15% af öllu því sem keypt er af gjafalistanum.
Atvinnuleysi hefur aukist og mæld-
ist 6,1% atvinnuleysi í maímánuði
þegar reiknað er hlutfall atvinnu-
lausra af vinnuaflinu í landinu sam-
kvæmt vinnumarkaðsrannsókn
Hagstofunnar. Svo hátt hlutfall at-
vinnulausra hefur ekki sést frá í maí
árið 2015. Þetta er einnig tvöfalt
hærra hlutfall atvinnulausra í maí-
mánuði en í sama mánuði í fyrra.
Verulegar árstíðasveiflur eru á
fjölda atvinnulausra og þegar Hag-
stofan reiknar út árstíðaleiðréttingu
á atvinnuþátttökunni kemur í ljós að
hún var 81,1% sem er 1,3 prósentu-
stigi lægra hlutfall en í aprílmánuði
og árstíðaleiðrétt atvinnuleysi var
4,7% í maí, sem er einu og hálfu pró-
sentustigi hærra en í apríl. Það jafn-
gildir því að um tíu þúsund manns
hafi verið atvinnulausir í seinasta
mánuði. Þetta er hæsta prósenta at-
vinnulausra sem í ljós kemur með
árstíðaleiðréttum mælingum frá því í
október 2014.
Mælingar Hagstofunnar eru
byggðar á könnun meðal fólks á aldr-
inum 16 til 74 ára og taka því ekki
eingöngu til fólks, sem er skráð á at-
vinnuleysisskrá. Niðurstöðurnar
benda í sömu átt og yfirlit Vinnu-
málastofnunar yfir skráningu at-
vinnulausra sem sýnt hefur vaxandi
fjölda þeirra á skrá að undanförnu. Á
nýjasta yfirliti Vinnumálastofnunar
kom fram að skráð atvinnuleysi í maí
var 3,6% og hefur atvinnuleysi sam-
kvæmt skrám ekki verið meira síðan
í mars 2015. Alls voru 2.677 fleiri á
atvinnuleysisskrá í seinasta mánuði
en í maí í fyrra.
Í könnun Hagstofunnar sem birt
var í gær kemur fram að samanburð-
ur mælinga fyrir maí 2018 og 2019
sýnir að vinnuafli fjölgaði um 5.700
manns, á meðan hlutfall þess af
mannfjölda lækkaði um 0,3 pró-
sentustig. ,,Starfandi fólki fækkaði
um 800 og hlutfallið lækkaði um 2,3
prósentustig, frá því á sama tíma ár-
ið 2018. Atvinnulausir í maí 2019
voru um 6.500 manns fleiri en á sama
tíma árið 2018 þegar þeir voru 6.200
eða 3,0% af vinnuaflinu. Alls voru
44.900 utan vinnumarkaðar í maí
2019 en höfðu verið 42.700 í maí
2018, segir í greinargerð Hagstof-
unnar.
Vinnumarkaðskönnunin sýnir
mikinn mun á atvinnuleysi kynjanna.
Alls sögðust 8.700 karlar vera án at-
vinnu en 4.000 konur.
Atvinnuleysi eykst iðulega í byrj-
un sumars þegar námsmenn koma út
á vinnumarkaðinn en hafa ekki feng-
ið störf. Skv. mælingum Hagstof-
unnar var 13,8% ungs fólks,16 til 24
ára, án atvinnu í seinasta mánuði
samanborið við 3,1% í mars sl. En
hlutfallið var til muna lægra í maí
fyrir ári síðan þegar það var 10%
meðal unga fólksins. omfr@mbl.is
 Árstíðaleiðréttar tölur Hagstofu sýna 4,7% atvinnuleysi í maí  Um 10.000 manns án atvinnu
 Hæsta prósenta atvinnulausra frá október 2014  6.500 fleiri í maí en á sama tíma í fyrra
Hæstu atvinnuleysistölur í 4-5 ár
Morgunblaðið/Hari
Vinnuafl 210.200 manns, 16–74 ára,
voru á vinnumarkaði í maímánuði.
Umönnunarlaug mjaldranna, Litlu-
Grárrar og Litlu-Hvítrar, verður
laus til afnota eftir að hvölunum
verður sleppt í Klettsvíkina í Vest-
mannaeyjum eftir rúman mánuð.
Forsjármenn verkefnisins sjá fyrir
sér að leigja laugina út til köf-
unarskóla og leita að nú samstarfs-
aðila í þágu þess.
„Meðan hvalirnir dvelja ekki í
lauginni myndum við vilja skoða
möguleika á því að nota hana sem
aðstöðu fyrir köfunarskóla og erum
að leita samstarfsaðila,“ segir Andy
Bool, forstjóri Sea Life Trust.
Allur ágóði af leigu laugarinnar
mun renna beinlínis til umönnunar
Litlu-Grárrar og Litlu-Hvítrar, að
sögn Bool.
„Umönnunarlaugin var hönnuð
til þess að annast Litlu-Grá og
Litlu-Hvít og hún mun alltaf verða
það, líka eftir að mjaldrarnir yf-
irgefa hana og setjast að í Klett-
svík,“ segir hann og bætir við að
hún verði öryggisathvarf mjaldr-
anna. Þeir yrðu fluttir þangað í
neyðartilvikum, af umhverfis- eða
heilsufarsástæðum.
veronika@mbl.is
Vilja köfun í
mjaldralaug
Langt er síðan Erling Ólafsson
skordýrafræðingur sá jafnfáar
geitungadrottningar að vori og
hafa geitungarnir verið sér-
staklega fáir í sumar, sem og bý-
flugurnar.
Erling segir að geitunga- og
býflugnaskorturinn sé sennilega
afleiðing af rigningarsumrinu
2018, þegar rigndi og rigndi og
illa gekk að koma upp nýrri kyn-
slóð.
„Svo það voru fáar drottningar
sem lágu vetrardvalann til þess
að erfa landið í vor,“ sagði Erling
í samtali við Morgunblaðið.
Hann segir geitungana og bý-
flugurnar enn lifa góðu lífi á Ís-
landi. Fyrst sumarið hefur verið
sólríkt hingað til gætu fleiri geit-
ungar og býflugur sést á götum
úti næsta sumar.
„Kannski gengur þeim ágæt-
lega í ár og ala nógu margar
drottningar í haust svo að ástand-
ið verði eðlilegra næsta ár,“ sagði
hann.
Eins og áður sagði man Erling
ekki eftir jafnfáum drottningum
að hausti í langan tíma en svona
sé náttúran: hún sé sveiflukennd
og ómögulegt sé að spá um hvað
gerist.
Umræða um geitunga og bý-
flugur hefur fallið í skuggann á
umræðu um lúsmý. Spurður hvort
útlit sé fyrir meira eða minna af
því næsta sumar segir Erling að
ekkert sé vitað um lífshætti þess.
„Hvaða áhrif þessi veðrátta
hefur á það vitum við ekki. Eins
og veðrið er búið að vera í sumar
hér sunnanlands hefur það hent-
að lúsmýinu vel til að athafna sig.
Þurrt veður, hlýtt og logn virðist
henta því vel,“ segir hann að end-
ingu.
Ljósmynd/Wikipedia
Geitungur Fáir á ferli þetta árið.
Sögulega fáar geit-
ungadrottningar
 Fáir geitungar á kreiki  Sennilegar
afleiðingar rigningarsumarsins 2018
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Matartorg verður í sumar á Mið-
bakka við Gömlu höfnina í Reykjavík
og er undirbúningur í fullum gangi.
Faxaflóahafnir auglýstu á dög-
unum eftir umsóknum áhugasamra
að vera með matarvagna og mat-
arbíla á svæðinu og bárust nokkrar
umsóknir, að sögn Hildar Gunnlaugs-
dóttur skipulagsfulltrúa Faxaflóa-
hafna.
Í auglýsingunni er tekið fram að
ekki sé heimilt að bera fram mat í ein-
nota umbúðum úr plasti eða vera með
hnífapör, rör og annað slíkt úr plasti.
„Við höfum ekki áður verið með þau
skilyrði að ekki megi nota plastáhöld
en okkur finnst eiginlega óábyrgt að
gera það ekki,“ segir Hildur. Hún
segir að ýmsir möguleikar séu fyrir
hendi í þessum efnum. Til dæmis noti
margir svokallaðir „take away“ staðir
ekki plastáhöld. Hægt sé t.d. að nota
papparör, einnota hnífapör úr léttum
við, hnífapör úr efni sem brotnar nið-
ur (ólíkt plasti) og ílát úr pappír og
pappa. Það sé til dæmis stefnan hjá
Granda mathöll að útiloka allt einnota
plast hjá sér.
Veitt verða dagsöluleyfi fyrir 5-6
matarvagna/bíla á svæðinu frá klukk-
an 9:00 til 21:00 alla daga.
Verður 5. júlí-15. september
Leyfin gilda frá 5. júlí til 15. sept-
ember. Sjávarfang verður áberandi á
matseðlunum en einnig verður boðið
upp á annars konar mat.
Þetta eru matarvagnar sem verða
allt sumarið. Síðan verður matarhátíð
á vegum aðila sem var með BOX í
Skeifunni í fyrra, dagana 19.-21. júlí.
Matvörumarkaðurinn mun heita
Reykjavík Street Food. Áform eru
um að yfir 30 söluaðilar selji þar gest-
um og gangandi götubita í gámum,
matarvögnum og sölutjöldum en auk
þess verði settar upp búðir með götu-
fatnaði og sérverslanir. Þá stendur
einnig til að hafa bar, kaffibari, ísbúð
og bakarí á staðnum en viðburðurinn
á að auki að hýsa keppnina „Besti
götubiti Íslands.“
Á menningarnótt í ágúst verður
þetta svæðið einnig notað fyrir mat-
arbíla og vagna. En það verður ekki
bara boðið upp á mat á Miðbakkanum
í sumar. Komið verður upp körfu-
boltavelli, hjólabrettavelli og hjóla-
leikvelli. Hugmyndin er að breyta
hafnarbakkanum í lifandi almenn-
ingsrými. Svæðið verður málað í
áberandi litum og mynstri af ungum
listamönnum. Nú er bara beðið eftir
þurrki svo málningarstörfin geti haf-
ist, að sögn Hildar.
Banna notkun
á plastáhöldum
 Matarmarkaður við Gömlu höfnina
Morgunblaðið/Hari
Matsala Í fyrrasumar setti BOX upp götubitamarkað í Skeifunni.