Morgunblaðið - 28.06.2019, Qupperneq 29

MENNING 29
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. JÚNÍ 2019
Opið mánudaga til fimmtudaga kl. 7.45-17.00, föstudaga kl. 7.45-16.00
Flatahrauni 7 | 220 Hafnarfirði | Sími 565 1090 | www.bjb.is
Pústþjónusta
SAMEINUÐ GÆÐI
Selfoss // Akureyr i // Egilsstaðir
Sími 480 0400 // jotunn@ jotunn.is // www. jotunn.is
Sláttutraktorar frá
Wolf Garten í miklu úrvali!
Verð frá
335.000
með vsk.
Alvarleg ung kona horfirbeint fram til áhorfandans,klippingin er áberandi ogdálítið pönkuð. Á gráum
bol hennar er eftirfarandi texti, —
nokkurs konar yfirlýsing listamanns-
ins; SELFPORTRAIT: I AM NOW
28 AND LIVING IN NEW YORK
IN SPRING. I ALWAYS GET
VERY FRUSTRATED AND
WANT TO GO BACK TO THE
MIDNIGHT SUN. HULDA 1985.
Þessi sjálfsmynd Huldu Hákon er frá
því snemma á ferli hennar og í baug í
kringum höfuðið hefur hún málað
fjall og bát, hlaðinn múrvegg, skýja-
kljúfa og minningu um afa listakon-
unnar með hest, mannverur í hnapp
auk fleiri minna sem áttu eftir að
birtast endurtekið í verkum hennar
síðar, eins og hundur, hrafn og
stjörnubjartur himinn. Töffarinn
Hulda Hákon saknar heimahaganna
og segir það hreint út og æ síðan hef-
ur hún sagt hlutina eins og þeir eru
og umbúðalaust, hún rýnir í sam-
félagið og tjáir sig um það sem henni
liggur á hjarta.
Hulda hefur allt frá upphafi ferils
sín sótt sér innblástur í sagnahefðina
og alþýðulist, verk hennar endur-
spegla þjóðlegan íslenskan veruleika
þar sem hún fléttar saman gömlum
þjóðsögum og samfélagsrýni á það
sem er efst á baugi í umhverfi hennar
og samtíma. Á yfirlitssýningunni
Hverra manna ertu? í Listasafni Ís-
lands má sjá verk sem spanna allan
feril hennar, frá byrjun níunda ára-
tugarins og til dagsins í dag. Hulda
sýndi fyrst málverk á tímamótasýn-
ingunni Gullströndin andar árið 1983
á gerjunartíma nýja málverksins og
nýexpressjónismans, en þá hafði hún
nýlega lokið námi frá School of Visual
Arts í New York. Sýningin er í báð-
um sölum á efri hæð safnsins en
Hulda er þekkt fyrir sinn einstaka
myndheim lágmynda sem dvelja á
mörkum málverks og skúlptúrs. Lág-
myndirnar byggir hún ýmist úr alls-
konar spýtum og braki sem hún hleð-
ur upp og mótar verkið með, eða
steypir í mót úr efni sem heitir
hydrocal sem hún mótar saman við
tré og málar svo yfir. Í annarri sjálfs-
mynd frá svipuðum tíma situr hún í
grasi með hundinn sinn undir
stjörnuskini, en kjarnorkuváin sem
vofir yfir á níunda áratugnum er ekki
langt undan og ryður sér leið inn í
myndflötinn. Frásögnin og tungu-
málið eru mikilvæg í verkum Huldu
og hún fléttar gjarnan inn í þau texta
sem getur verið titill verksins eða vís-
að til staðsetningar þess eða haft
óræða eða jafnvel enga tengingu við
viðfangsefnið. Fjögur verk frá árinu
2006 vísa hins vegar með bein-
skeyttum hætti í íslenskan fjár-
málaveruleika í aðdraganda hruns-
ins. Lítil gráleit vera liggur á bakinu
og virðist ósjálfbjarga, á kviðnum eru
spenar og orðið EBITA er ritað yfir.
Ebita er rekstrartengt hugtak úr
fjármálaheiminum sem var eins og
allir vita á blússandi siglingu á þess-
um tíma, þar sem markmiðið var sí-
fellt meiri gróði. Nú þegar nokkur
tími er liðinn frá því hún sýndi þau
fyrst verður ádeilan grátbrosleg og
háðið kemur enn sterkar í gegn.
Eitt verk á sýningunni sker sig
nokkuð úr öðrum höfundarverkum
Huldu en það er innsetning frá 2006
skrifuð með tússi á mdf-plötur sem
þekja heila veggi í litlu tilbúnu rými
inni í sýningarsalnum. Verkin eru
unnin upp úr munaskrá á perónuleg-
um eigum úr vinnustofu Kjarvals,
sem eftir lát hans eru varðveittar á
Listasafni Reykjavíkur. Áhorfandinn
gengur inn í þessa upptalningu sem
er nánast yfirþyrmandi og maður
veltir fyrir sér tilgangi þess að varð-
veita og skrá hversdagslega hluti
eins og stóran hvítan bolla halda-
lausan, ullartvinna, þrjár tölur, kassa
með verkfærum og svo mætti lengi
telja. Hulda heldur á lofti tilhögun
þar sem henni finnst vegið að rétti
ættingja Kjarvals og um leið minn-
ingu um listamanninn.
Í mörgum verkum Huldu má
greina sterkar taugar til landsins og
náttúrunnar og náin tengsl við staði
eins og Vestmannaeyjar þar sem hún
er með vinnustofu og er í beinu sam-
bandi við sjómenn, – hetjur hvers-
dagsins á staðnum sem segja sögur af
sjónum og veiðistöðum með ævin-
týrlegum nöfnum eins og Rósagarð-
urinn og Háfadjúp, sem staðsetja
verkin af fallegum túrkisbláum og
silfurmerlandi makrílnum á
ákveðnum fiskimiðum. Nokkur nýleg
málverk í stöðluðum stærðum koma
vel út á skærgulum vegg í öðrum
salnum, rammarnir eru hluti mál-
verksins, þykkir og áberandi. Stund-
um ægir ólíkum veðrabrigðum saman
í verkum Huldu og sumarsólstöður,
hríð og norðurljós eða hið rafmagn-
aða náttúrfyrirbæri hrævareldurinn
birtast samtímis. Slíkur órökrænn
samsláttur veðurlýsinga gefur hugar-
fluginu lausan tauminn.
Á sýningunni Hverra manna ertu?
eru ferli Huldu gerð góð skil, frásögn-
in er dýnamísk og lifandi og samspil
mannlífsins og náttúrunnar endur-
speglar sýn Huldu á umhverfið og
samtímann. Verkin taka sig vel út í
rýminu og myndmál Huldu er afar
persónulegt og heillandi, verkin eru
sýnilega hlaðin handbragði hennar og
einstakri nálgun og rýni á samfélagið,
virðingu fyrir hjátrúnni og þjóð-
sagnaarfinum. Og rúmum þrjátíu ár-
um síðar erum við enn undir tindr-
andi stjörnuhimni Huldu Hákon.
Undir stjörnubjörtum
himni Huldu Hákon
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
Náttúrutenging „Í mörgum verkum Huldu má greina sterkar taugar til landsins og náttúrunnar,“ skrifar rýnir.
Listasafn Íslands
Hverra manna ertu?
bbbbn
Yfirlitssýning á verkum Huldu Hákon.
Sýningarstjóri Harpa Þórsdóttir.
Sýningin stendur til 29. september
2019. Opið daglega frá kl. 10-17.
ALDÍS ARNARDÓTTIR
MYNDLIST
Dýnamísk „Verkin taka sig vel út í rýminu og myndmál Huldu er afar per-
sónulegt og heillandi,“ og í verkum má sjá virðingu fyrir þjóðsagnaarfinum.
Við Þjóðleikhúskjallarann Eitt af eldri verkunum á sýningunni.
Hin árlega tónlistarhátíð Englar og
menn hefst í Strandarkirkju á
sunnudaginn, 30. júní, með opnunar-
tónleikum kl. 14. Yfirskrift þeirra er
Himinborna dís og flytjendur eru
Björg Þórhallsdóttir, sópran og list-
rænn stjórnandi og framkvæmda-
stjóri hátíðarinnar, Elísabet Waage
hörpuleikari, Hjörleifur Valsson
fiðluleikari og Hilmar Örn Agnars-
son organisti.
Megnið af efnisskránni verða
sönglög eftir Atla Heimi Sveinsson
og helguð minningu hans og verða
einnig flutt sönglög eftir Sigvalda
Kaldalóns, Franz Schubert og fleiri
tónskáld.
Hátíðin stendur yfir til 11. ágúst
og verða tónleikar haldnir á sunnu-
dögum kl. 14. Margir af fremstu
söngvurum og tónlistarmönnum
landsins koma fram á hátíðinni auk
nýstirna úr íslenskum söngheimi, að
því er fram kemur í tilkynningu. Þar
segir einnig að í Strandarkirkju sé
einstakur hljómburður og helgi sem
skapi hlýja stemningu og nálægð.
Flytjendur sumarsins hafi þessi ein-
kenni staðarins í huga við val á
efnisskrám sem séu fjölbreyttar og
spennandi og rík áhersla lögð á
flutning þjóðararfsins, þ.e. íslenskra
þjóðlaga og sönglaga.
Aðrir sem fram koma í sumar eru
Lilja Guðmundsdóttir sópran, Krist-
ín Sveinsdóttir mezzósópran og
Helga Bryndís Magnúsdóttir sem
leikur á harmóníum og píanó,
Hrafnhildur Árnadóttir sópran, Þor-
steinn Freyr Sigurðsson og Matt-
hildur Anna Gísladóttir sem leikur á
harmóníum og píanó, Auður Gunn-
arsdóttir sópran, Ágúst Ólafsson
barítón og Eva Þyrí Hilmarsdóttir
sem leikur á harmóníum og píanó,
Ingibjörg Aldís Ólafsdóttir sópran,
Egill Árni Pálsson tenór og Hrönn
Helgadóttir á harmóníum og píanó,
Vala Guðnadóttir, sópran og man-
dólín, Helga Laufey Finnbogadóttir
á harmóníum og píanó og Guðjón
Þorláksson kontrabassaleikari.
Á lokatónleikum hátíðarinnar, 11.
ágúst, koma svo fram Björg Þór-
hallsdóttir sópran, Oddur Arnþór
Jónsson barítón, Elísabet Waage
hörpuleikari, Gunnar Kvaran selló-
leikari og Hilmar Örn Agnarsson
organisti.
Hátíðin er styrkt af Sambandi
sunnlenskra sveitarfélaga, Tónlist-
arsjóði og Strandarkirkjunefnd og
aðgangseyrir að tónleikum er 2.900
kr.
Þekktir tónlistar-
menn og nýstirni
Stjórnandi Björg Þórhallsdóttir sópran.
 Englar og menn á sunnudögum