Morgunblaðið - 30.07.2019, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚLÍ 2019
spegla hagsveifluna sem hófst með
vexti ferðaþjónustunnar í kjölfar eld-
gossins í Eyjafjallajökli 2010. Við það
bætast aðfluttir frá aldamótum.
Á grafinu má sjá að samanlagt hafa
um 15.200 fleiri erlendir ríkisborgar
flutt til höfuðborgarsvæðisins en frá
því á tímabilinu. Suðurnes eru í öðru
sæti en þar eru aðfluttir erlendir ríkis-
borgarar umfram brottflutta tæplega
3.900 talsins. Suðurland er í þriðja
sæti en þangað fluttu um 2.300 fleiri
erlendir ríkisborgarar en fluttu þaðan.
Aðflutningurinn til höfuðborgar-
svæðisins þessi ár nálgast íbúafjölda
Akureyrar (18.606 íbúar) og aðflutn-
ingurinn til Suðurnesja er á við íbúa-
fjölda Grindavíkur (3.423 íbúar). Það er
hlutfallslega meiri aðflutningur miðað
við íbúafjölda en aðflutningurinn til
höfuðborgarsvæðisins þessi ár. Á
Suðurlandi fer fjöldi aðfluttra erlendra
ríkisborgara umfram brottflutta á
tímabilinu nærri íbúafjölda Hvera-
gerðis (2.626 íbúar).
Straumhvörf á þessari öld
Með því að EES-samningurinn öðl-
aðist gildi á Íslandi 1994 varð landið
hluti af stærri vinnumarkaði.
Um aldamótin fluttu hingað þúsund-
ir erlendra ríkisborgara þegar upp-
sveifla var í tölvugeiranum. Aðflutning-
urinn varð enn meiri þensluárin fyrir
bankahrunið og síðan komu tvö ár,
2009 og 2010, þar sem brottfluttir er-
lendir ríkisborgarar voru umtalsvert
fleiri en aðfluttir.
Frá árinu 2012 hafa aðfluttir hins
vegar verið fleiri en brottfluttir meðal
erlendra ríkisborgara og urðu árin
2017 og 2018 metár í því efni.
Alls hafa 28 þúsund fleiri erlendir
ríkisborgarar flutt til landsins en frá
því frá árinu 2012 og tæplega 47 þús-
und frá aldamótum.
Þessi aðflutningur á mikinn þátt í
því að íbúum landsins hefur fjölgað um
80 þúsund á öldinni, eða úr 279.049 árið
2000 í 360.390 í lok annars ársfjórðungs
í ár. Á sama tímabili hefur það aðeins
gerst þrisvar að aðfluttir íslenskir
ríkisborgarar hafi verið fleiri en brott-
fluttir. Þetta gerðist árin 2000, 2005 og
2017 en uppsveifla var á þessum árum.
Fram kom í Morgunblaðinu í fyrra-
haust að ef ný miðspá Hagstofunnar
gengi eftir yrðu íbúar landsins orðnir
364 þúsund árið 2020, eða um 31 þús-
und fleiri en árið 2016.
Með því að íbúafjöldinn er nú rúm-
lega 360 þúsund – fyrst og fremst
vegna áframhaldandi aðflutnings –
virðist líklegt að spáin rætist hér um
bil.
Helsti óvissuþátturinn er ferðaþjón-
ustan en komi til frekari uppsagna og
niðurskurðar í greininni mun það
draga frekar úr þörfinni fyrir aðflutt
vinnuafl.
Hægir á fjölgun erlendra ríkisborgara
 Ríflega eitt þúsund fleiri erlendir ríkisborgarar fluttu til landsins en frá því á 2. ársfjórðungi í ár
 Flutningsjöfnuður íslenskra ríkisborgara á öldinni heldur hins vegar áfram að vera neikvæður
Búferlafl utningar frá Íslandi 2000 til 2019*
Aðfl uttir umfram brottfl utta
Íslenskir Erlendir
2000 62 1.652
2001 -472 1.440
2002 -1.020 745
2003 -613 480
2004 -438 968
2005 118 3.742
2006 -280 5.535
2007 -167 5.299
2008 -477 1.621
2009 -2.466 -2.369
2010 -1.703 -431
2011 -1.311 -93
2012 -936 617
2013 -36 1.634
2014 -760 1.873
2015 -1.265 2.716
2016 -146 4.215
2017 352 7.888
2018 -65 6.621
2019* -40 2.410
+6
+5
+4
+3
+2
+1
0
-1
-2
-3
-4
.000
’00 ’01 ’02 ’03 ’04 ’05 ’06 ’07 ’08 ’09 ’10 ’11 ’12 ’13 ’14 ’15 ’16 ’17 ’18 ’19*
Samtals Íslenskir Erlendir
2000-2019* -11.663 46.563
2005-2008 -806 16.197
2009-2011 -5.480 -2.893
2012-2019* -2.896 27.974
2015-2019* -1.164 23.850
Íslenskir ríkisborgarar
Erlendir ríkisborgarar
8.240
*Til og með 31. júní 2019 (fyrstu 6 mánuðir ársins)
Fyrstu 6 mán.
2019
Heimild: Hagstofa Íslands
Búferlafl utningar eftir landsvæðum 2012-2018
Aðfl uttir umfram brottfl utta
Íslenskir ríkisborgarar
2012-2018 samtals: -2.856
Erlendir ríkisborgarar
2012-2018 samtals: 25.564
*Aðfl uttir umfram brottfl utta. **Brottfl uttir umfram aðfl utta. Heimild: Hagstofan.
Aðfl uttir*
Brottfl uttir**
Aðfl uttir*
Brottfl uttir**
Suðurnes
Norðurland
eystra
Suðurland
-169 -106
Austurland3.863
15%
Vesturland
-108
1.051
Vestfi rðir
-91
576
Norðurland
vestra
-100
224
-278
1.443
6%
2.282
9% 922
-354
Höfuðborgarsvæði
-1.650
15.203
60% af heildarfjölda
aðfl uttra erlendra
ríkisborgara
Aðfluttir erlendir
ríkisborgarar
umfram brottflutta
Á 1. og 2. ársfjórðungi 2016-19
1.330
2.440
3.470
2.410
4.300
1.110
3.130
1.170
1.750
1.720
1.020
1.390
1. ársf.
2. ársfj.
2016 2017 2018 2019
H
ei
m
ild
: H
ag
st
of
an
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Um 2.070 erlendir ríkisborgarar fluttu
til landsins á 2. ársfjórðungi en um
1.050 fluttu frá landinu. Aðfluttir er-
lendir ríkisborgarar umfram brott-
flutta voru því um þúsund á 2. fjórð-
ungi í ár. Það er lægri en tala en á 2.
fjórðungi árin 2016, 2017 og 2018 og
bendir til að hægt hafi á aðflutningi er-
lendra ríkisborgara.
Þetta er meðal þess sem lesa má úr
nýjum tölum Hagstofunnar um bú-
ferlaflutninga á öðrum fjórðungi.
Hér á síðunni má sjá þrjú gröf sem
setja nýju tölurnar í samhengi.
Á einu þeirra má sjá búferlaflutn-
inga á 1. og 2. ársfjórðungi áranna
2016 til 2019. Meðal þess sem þar kem-
ur fram er að á öðrum ársfjórðungi
2017 fluttust um 3.130 fleiri erlendir
ríkisborgarar til landsins en fluttu þá
frá landinu. Sú tala lækkaði í 1.750 á 2.
fjórðungi 2018 og í um þúsund á 2.
fjórðungi í ár, sem áður segir.
Fylgir ferðaþjónustunni
Árið 2017 var gífurlegur vöxtur í ís-
lenskri ferðaþjónustu. Sumarið 2018
varð tvísýnt um framtíð flugfélagsins
WOW air sem síðan fór í gjaldþrot 28.
mars sl. Fyrir vikið er nú útlit fyrir að
erlendir ferðamenn verði um 2 millj-
ónir í ár, eða um hálfri milljón færri en
áætlað var út frá spám um vöxt.
Við fyrstu sýn virðist hægari að-
flutningur erlendra ríkisborgara því
vera í takt við hægari vöxt ferðaþjón-
ustu. Sú grein hefur ásamt byggingar-
iðnaði leitt sköpun starfa fyrir erlent
vinnuafl á síðustu árum.
Þrátt fyrir að hægt hafi á aðflutn-
ingnum hafa um 2.400 fleiri erlendir
ríkisborgarar flutt til landsins en frá
því á fyrri hluta ársins. Það er nánast
sami fjöldi og árið 2016 og með sama
áframhaldi verður aðflutningur er-
lendra ríkisborgara á þessu ári einn sá
mesti í sögu landsins.
Á öðru grafinu má sjá búferlaflutn-
inga eftir landssvæðum árin 2012-
2018. Þau ár eru valin til að endur-
Náttúruverndarsamtökin ÓFEIG
hafa sent Náttúrufræðistofnun Ís-
lands bréf um órannsakaða stein-
gervinga á framkvæmdasvæði Hval-
árvirkjunar.
Um er að ræða nokkrar trjáholur
í jarðlagi sem ÓFEIG telja brýnt að
rannsaka nánar.
„Samkvæmt 2. mgr. 60. gr. nátt-
úruverndarlaga er óheimilt að nema
brott eða losa steingervinga af fund-
arstað [...] nema í þágu rannsókna,“
segir í bréfinu. Þar er bent á að nám
steingervinga sé óafturkræft.
„ÓFEIG náttúruvernd fer því
fram á það við Náttúrufræðistofnun
Íslands að rannsóknir á þessum
merku jarðminjum verði hafnar
þegar í stað,“ segir jafnframt í bréf-
inu.
Segja steingervinga á framkvæmdasvæði
„Nánast allir jöklar sem mældir
eru á Íslandi eru að hörfa en þetta
er svar þeirra við hlýnandi lofts-
lagi,“ segir Hrafnhildur Hann-
esdóttir, sérfræðingur á sviði
jöklarannsókna hjá Veðurstofu Ís-
lands.
„Á undanförnum árum hefur
Svínafellsjökull mest verið að
þynnast og ekki mikið hopað ólíkt
til dæmis Skaftafellsjökli sem er
að hopa mjög hratt.“
Staða sporðs Svínafellsjökuls
breyttist nánast ekki neitt á ár-
unum 1950-1990 en sporðurinn
hefur hörfað um 200 metra frá
aldamótum.
Hörfun jöklanna er áhyggjuefni
að mati Hrafnhildar.
„Í Svínafellsheiðinni ofan Svína-
fellsjökuls er löng sprunga í berg-
inu og hefur skipulögðum ferðum
á jökulinn verið hætt á meðan
óvissuástand ríkir um yfirvofandi
berghlaup. Bráðnun jökla er eitt
sýnilegasta dæmi á Íslandi um
áhrif hlýnandi loftslags, sem er
stórt vandamál sem þjóðir heims
þurfa að vinna á.“
Sporður Svínafellsjökuls hefur
verið mældur af sjálfboðaliðum
Jöklarannsóknafélags Íslands frá
árinu 1932.
„Bráðnun jökla lýsir sér einnig í
þynningu þeirra. Frá því að Svína-
fellsjökull náði fram á stærstu
jökulgarðana í kringum aldamótin
1900 hefur jökullinn þynnst um
150 metra fremst á sporðinum.“
ragnhildur@mbl.is
Sýnilegasta dæmi
hlýnunar jarðar