Útvegur - 01.08.2001, Síða 19

Aðferðir og hugtök
17
hvemig aflanum er landað, í hvaða ástandi aflinn er og til
hvaðanotahannerætlaður.Löndunartegundirerueftirfarandi:
• Til vinnslu innanlands. Utgerð selur aflann beint til vinnslu-
stöðvar.
• I gáma til útflutnings. Afla er landað ferskum í gám sem
sendur er til útlanda.
• Landað erlendis til brœðslu. Afla er landað erlendis þar
sem hann fer til bræðslu.
• Sjófryst. Afli sem er frystur um borð.
• Sjófryst til endurvinnslu innanlands. Afli sem er sjófrystur
en fer síðan til endurvinnslu innanlands.
• A markað til vinnslu innanlands. Afli sem seldur er í
gegnum uppboðsmarkað innanlands og er unninn
innanlands.
• A markað, í gáma til útflutnings. Afli sem seldur er í
gegnum uppboðsmarkað innanlands og fer síðan í gám til
útflutnings (og er unninn í útlöndum).
• Sjósaltað. Afli sem er saltaður um borð.
• Selt úr skipi erlendis. Skip sigla sjálf og selja aflann
erlendis.
Greint er á milli vinnslutegunda eftir vinnsluaðferð aflans
innanlands og eftir flutningsaðferðinni við að koma honum
í vinnslu erlendis. Vinnslutegundir eru eftirfarandi:
• Landfrysting. Afli er frystur í vinnslustöð.
• Sjófrysting. Afli er frystur um borð.
• Söltun. Afli er saltaður í vinnslustöð.
• Hersla. Afli er hertur til útflutnings (skreið).
• Brœðsla. Afli er unninn í mjöl og lýsi.
• Niðursuða. Afli er niðursoðinn í niðursuðuverksmiðju.
• Reyking. Afli er reyktur.
• Innanlandsneysla. Afli fer til neyslu innanlands.
• Utflutt flatt. Afli er flattur og fluttur út ferskur í gámum.
• Isfiskur. Afli sem landaður er í erlendri höfn (úr skipinu
sem veiddi hann).
• Gámar. Ferskur afli sem sendur er til útlanda í gámum og
er seldur þar.
• Isað íflug. Ferskur afli sem sendur er til útlanda með flugi,
heill eða í flökum.
I töflu 6.10 koma fyrir eftirfarandi tegundir ráðstöfunar,
þar sem greint er á milli ráðstöfunar landaðs afla eftir tegund
löndunar:
• Verkað innanlands. Afli sem er verkaður innanlands er
samtala afla sem er landaður „til vinnslu innanlands“ og
afla sem fer á „markað til vinnslu innanlands“.
• Þar af í heimahöfn. Hér er átt við afla sem verkaður er
innanlands en er landaður og unninn í heimahöfn. Með
heimahöfn er átt við heimahafnir skipanna sem landa
aflanum. Við útreikning á þessum afla er tekið tillit til
tilfærslu skipa milli hafna með því að reikna aflann fyrir
hvem mánuð ársins.
• Landað unnið. Afli sem er landaður unninn er samtala afla
sem landaður er „sjófrystur“, „sjófrystur til endurvinnslu
innanlands“ og „sjósaltaður“.
• Landað erlendis. Afli sem er landaður erlendis er samtala
afla sem er „seldur úr skipi erlendis“ og afla sem er „landað
erlendis til bræðslu“.
• Gámafiskur. Gámafiskur er afli sem landaður er ,4 gáma til
útflutnings" og afli sem fer ,,“á markað, í gáma til útflutnings“.
15. kafla er afla íslenskra fiskiskipaskiptniðurá kvótaflokka
skipanna. Kvótaflokkamirem skilgreindirí lögumnr. 38/1990
um stjórn fiskveiða. Flokkarnir eru: togarar, skip með
aflamark, smábátar með aflamark, þorskaflahámarksbátar,
línu- og handfærabátar, handfærabátar, smábátar með
sóknardaga og krókaaflamarksbátar.
Osamræmi er milli einstakra taflna um afla í fimmta og
sjötta kafla. Þetta stafar af því að töflurnar em unnar úr
tveimur meginskrám (vigtarskýrslum og ráðstöfunar-
skýrslum). Mismunur milli þessara tveggja skráa er tæknilegs
eðlis og má segja að hann stafi af eftirfarandi:
a) I ráðstöfunarskýrslunum er miðað við vinnslustað en ekki
löndunarstað afla. Þegar fyrsti kaupandi fisks selur hluta
aflans í annað sveitarfélag kemur fram misræmi milli
gagna úr vigtarskýrslum og ráðstöfunarskýrslum. Dæmi:
Vinnslustöð í Grindavík kaupir 10 tonn af bát. Þau viðskipti
em skráð á kaupandann í Grindavík. Ef hann selur síðan
t.d. vinnslustöð í Keflavík 2 tonn af þessum afla, skráist
vinnslan á þessum tveimur tonnum í Keflavík. Þetta hefur
í för með sér að í ráðstöfunarskýrslu er skráður afli bæði í
Grindavík (8 tonn) og í Keflavík (2 tonn). Viðskiptin milli
upphaflegs kaupanda og báts (10 tonn) sem fram koma í
vigtarskýrslu eru hins vegar eingöngu skráð í Grindavík.
b) Hafi afla ekki verið ráðstafað í ákveðna vinnslu er hann
talinn til birgða um mánaðamót. Því kemur fram mismunur
milli þessara skráa í samanburði á mánuðum og stafar það
af birgðabreytingum.
c) Tilfærsla milli tegunda getur orðið við að afli er ekki
vandlega tegundagreindur. Við vigtun koma stundum í
ljós tegundir sem ekki em skráðar í viðskiptum báts og
stöðvar. Oftast er um óvemlegt magn að ræða.
d) I einstaka tilfellum verður rýmun á magni frá frumsölu til
vinnslu.
e) Afli er í flestum tilfellum skráður í tonnum og verð í
þúsundum króna. Einhver munur kemur fram þegar tölur
eru hækkaðar eða lækkaðar í næstu heilu tölu.
I 7. kafla er gerð grein fyrir útflutningi sjávarafurða á
ámnum 1999 og 2000. Töflur 7.4 og 7.5 (á geisladiski) em með
nokkuð breyttu sniði frá því sem verið hefur. Astæða þessara
breytinga er endurskoðun Hagstofunnar á þeim flokkunar-
kerfum sem notuð em við hagnýtingu á upplýsingum um
utanrfkisverslun. Vegna þessa er aðeins gerð grein fyrir
útflutningi síðustu 2ja ára þar sem endurskoðunin hefur ekki
náð til eldri gagna en frá árinu 1999.
Upplýsingar um afla erlendra skipa sem landað var til
vinnslu hérlendis em birtar í töflum 8.1 - 8.7. Hins vegar er
þetta innflutta hráefni ekki aðskilið frá innlendu í töflum um
útflutning sjávarafurða í 7. kafla.
I kafla 9 er greint frá afla erlendra ríkja við Island og
heimsafla. Hér að framan er greint frá þeirri veiðisvæða-
flokkun sem gengið er út frá í þessum kafla.
Framsetning efnis er með sama sniði og í Utvegi 1999.
Allar samtalstölur eru feitletraðar fremst og efst á síðum.