Útvegur - 01.08.2001, Qupperneq 25

Vinnuafl í sjávarútvegi
23
3. Vinnuafl í sjávarútvegi
3. Labour force in the fishing sector
í þessum kafla er stuðst við upplýsingar úr vinnumarkaðs-
könnunum Hagstofu Islands. Hagstofan hóf gerð reglu-
bundinna kannana á stöðu vinnumarkaðarins árið 1991 og eru
þær framkvæmdar tvisvar á ári. Þátttakendur í hverri könnun
em spurðir um atvinnuþátttöku í tiltekinni viku, svokallaðri
viðmiðunarviku1. í úrtökuramma hverrar vinnumarkaðs-
könnunar em allir íslenskir og erlendir ríkisborgarar 16-74 ára
sem skráðir em í þjóðskrá og eiga lögheimili á Islandi. Stærð
úrtaksins hveiju sinni er um 4.400 einstaklingar. Svarhlutfall
í vinnumarkaðskönnunum Hagstofunnar hefur verið nokkuð
hátt, eða um 90%. Niðurstöðumar em síðan heimfærðar á
heildarljölda vinnuafls. Starfandi samkvæmt vinnumarkaðs-
könnun telst hver sá svarandi sem vann a.m.k. eina klukkustund
í viðmiðunarvikunni eða var fjarverandi frá vinnu sem hann er
að öllu jöfnu ráðinn til. Atvinnugreinar em flokkaðar í samræmi
við Islenska atvinnugreinaflokkun, ISAT 95.
Vegna sérstöðu fiskvinnslu á íslenskum vinnumarkaði er
sú atvinnugrein talin sérstaklega en ekki felld undir annan
iðnað. Fjallað verður því annars vegar um fiskveiðar og hins
vegar um fiskvinnslu en orðið sjávarútvegur er notað í
þessum kafla sem samheiti fyrir báðar atvinnugreinarnar.
3.1 Fjöldi starfandi fólks við sjávarútveg
3.1 Number of employees in thefishing sector
Rétt er að geta þess að tölur um fjölda starfandi fólks við fisk-
veiðar em miðaðar við áætlaðan heildarfjölda í atvinnu-
greininni fiskveiðar, þ.e.a.s. flokkurinn starfandi fólk við
fiskveiðar inniheldur bæði sjómenn og þá sem starfa í landi
við útgerð. Sú tala sem birtist í þessum kafla er því nokkuð
hærri en tölur um starfandi sjómenn sem birtar vom í Utvegi
fram til ársins 1998. Eins ber að hafa í huga að þeir hópar
fólks sem starfa við sjávarútveg em hlutfallslega fámennir
og því er áreiðanleiki mælinga ekki eins mikill og í mörgum
öðmm starfsgreinum, þetta getur t.d. leitt til óvenju mikilla
sveiflna milli ára. Þetta á sérstaklega við þegar búið er að
brjóta greinina upp í veiðar og vinnslu. Vinnumarkaðs-
kannanimar gefa þó ágætis heildarmynd af vinnuafli í grein-
unum séu þær skoðaðar í samhengi nokkurra ára.
f töflu 3.1 ítöfluhlutaogámyndum3.1 og3.2másjáþróun
vinnuaflsnotkunar í íslenskum sjávarútvegi undanfarin níu
ár.
Mynd 3.1 Vinnuafl í sjávarútvegi 1992-2000
Figure 3.1 Labour force in fishing sector 1992-2000
Sjávarútvegur alls
Fishing sector, total
Fiskveiðar
Fisheries
Fiskvinnsla
Fish processing
Heimild: Vinnumarkaðskannanir Hagstofu íslands. Source: Labour force survey.
Viðmiðunarvikumar em tvær á hverju ári. Viðmiðunarvika byrjar á
laugardegi og er síðasta heila vikan áður en viðtal fer fram. Þar eð hver
könnun stendur yfir í 10-11 daga er viðmiðunarvikan færð fram á áttunda
degi fyrir þá þátttakendur sem þá em eftir. Venjulega er miðað við að fyrri
viðmiðunarvika sé fyrsta eða önnur vika mánaðar.