Fréttablaðið - 12.10.2019, Qupperneq 18

Gunnar
ÚTGÁFUFÉLAG: Torg ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir FRAMKVÆMDASTJÓRI: Jóhanna Helga Viðarsdóttir RITSTJÓRAR: Davíð Stefánsson david@frettabladid.is, Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is,
MARKAÐURINN: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is FRÉTTABLAÐIÐ.IS: Sunna Karen Sigurþórsdóttir sunnak@frettabladid.is.
Fréttablaðið kemur út í 85.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds. ISSN 1670-3871 FRÉTTABLAÐIÐ Kalkofnsvegur 2, 101 Reykjavík Sími: 550 5000, ritstjorn@frettabladid.is HELGARBLAÐ: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is MENNING: Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrunb@frettabladid.is
LJÓSMYNDIR: Anton Brink anton@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Mín skoðun Sif Sigmarsdóttir

Þeir höfðu
rangt fyrir
sér, héldu
áfram að hafa
rangt fyrir sér
og hafa enn
rangt fyrir
sér.
Kolbrún
Bergþórsdóttir
kolbrunb@frettabladid.is
Notkun: 2 hylki tvisvar á dag við vægum gigtarverkjum. Notist ekki ef ofnæmi fyrir jarðhnetum eða soja, eða sár
í maga eða þörmum er þekkt. Lesið vandlega upplýsingar á umbúðum og fylgiseðli fyrir notkun lyfsins. Leitið til
læknis eða lyfjafræðings sé þörf á frekari upplýsingum um áhættu og aukaverkanir. Sjá nánari upplýsingar um
lyfið á www.florealis.is og www.serlyfjaskra.is.
Haltu þínu striki!
Harpatinum er eina viðurkennda jurtalyfið
á Íslandi til að draga úr gigtarverkjum
Fæst án lyfseðils í næsta apóteki www.florealis.is
Umhverfisstofnun birti nýlega yfir-lýsingu á vef sínum þar sem áréttað var að loftslagsbreytingar væru staðreynd og að áhrifin yrðu alvarleg yrði ekki gripið í taumana. Stofnun eins og þessi ætti ekki að þurfa að senda frá sér slíka
yfirlýsingu. Við lifum í upplýstu þjóðfélagi þar sem
tekið er mark á niðurstöðum vísindamanna um lofts-
lagsmál. Við erum ekki þjóð sem afneitar þeim vegna
þess að þær þykja óþægilegar og raska þeirri heims-
mynd sem við viljum búa við. Eða hvað?
Fyrrnefnd yfirlýsing er áminning um að í okkar litla
þjóðfélagi hefur hreiðrað um sig hópur afneitunar-
sinna í loftslagsmálum. Þeir grípa öll hálmstrá til að
geta haldið málflutningi sínum á lofti. Sumir í þessum
hópi gera það af því að fyrir einhverjum árum ákváðu
þeir að tal um loftslagsbreytingar af mannavöldum
væri eitt af þeim vitlausu málum sem vinstri menn og
þeirra nótar hefðu tekið upp á sína arma. Þessi hópur
manna kann illa við að hafa rangt fyrir sér og finnst
niðurlægjandi að viðurkenna að skoðun þeirra hafi
verið kolröng. Einhverjir klóra í bakkann og segja
eitthvað á þessa leið: „Við sögðum aldrei að loftslags-
breytingar væru ekki af mannavöldum. Við vorum
allan tímann að vara við öfgum í umræðunni.“ Ekki
sjá þeir ástæðu til að nefna hvaða öfgum þeir hafi
allan tímann verið að mótmæla. Staðreyndin er sú að
þeir vilja ekki lengur muna hvað þeir sögðu og vonast
til að aðrir muni það ekki orðrétt. Í þeirra huga skiptir
öllu að bjarga egóinu. Þeir höfðu rangt fyrir sér, héldu
áfram að hafa rangt fyrir sér og hafa enn rangt fyrir
sér.
Þessum hópi manna hefur örugglega hlýnað veru-
lega um hjartarætur þegar um 500 manns, að stórum
hluta verkfræðingar, hagfræðingar og viðskiptamenn,
settu nýlega nafn sitt við alþjóðlega yfirlýsingu til
Sameinuðu þjóðanna og Evrópusambandsins þar sem
grundvallaratriðum í loftslagsvísindum er hafnað.
Þarna átti að vera enn ein sönnun þess að vísinda-
menn væru ósammála um að loftslagsbreytingar væru
af mannavöldum. Litlu skipti þótt þeir sem lagt höfðu
nafn sitt við þetta plagg hefðu enga sérþekkingu á
loftslagsvísindum. Öllum afneitunarsinnum er tekið
fagnandi og slengt á þá vísindastimpli ef það hentar
málstaðnum.
Langflestir gera sér grein fyrir hættunni sem
mannkynið hefur kallað yfir sig með kæruleysislegri
umgengni um jörðina. Á þessa vá verður ekki nægi-
lega oft minnst. Það er því fagnaðarefni hversu mikla
athygli bók Andra Snæs Magnasonar, Um tímann og
vatnið, hefur vakið. Hann naut ráðgjafar færustu vís-
indamanna í verki sem ber með sér að höfundurinn
hefur lagt í það alla sína krafta og hugvit. Útkoman
er bæði glæsileg og sannfærandi. Afneitunarsinnar fá
örugglega óbragð í munninn þegar minnst er á þessa
bók, en aðrir hljóta að fagna því að þjóðin á fram-
sýnan rithöfund sem hikar hvergi við að minna á að
við getum ekki lengur setið með hendur í skauti og
vonað að hlutir lagist. Við þurfum að bregðast við.
Afneitun
Þótt ég sé búsett í Bretlandi og Brexit vofi yfir hef ég ekki gripið til nokkurra varúðarráðstafana. Fari svo að Bretland hverfi samningslaust úr
Evrópusambandinu 31. október næstkomandi er spáð
bæði matvæla- og lyfjaskorti í landinu. Ég á vini sem
fyllt hafa skápana af niðursuðudósum, frönsku víni
og aspiríni. Sjálf hef ég í heiðri séríslenska hefð: Þetta
reddast. Og ef þetta reddast ekki kennir neyðin naktri
konu að spinna. Því neyðin er móðir nýrra uppfinn-
inga, eins og máltækið hljómar í meðförum Engilsaxa.
Það var hins vegar fyrst í vikunni sem leið að mér
hætti að standa á sama um yfirvofandi vöntun.
Nýjustu fréttir herma að náist ekki samningar með
Bretum og Evrópusambandinu stefni í alvarlegan
skort á klósettpappír í Bretlandi. Þótt neyðin kenni
naktri konu að spinna er teppa í f læði klósettpappírs
við bresk landamæri ekki þröng sem undirrituð kona
kærir sig um að ráða fram úr með úrræðasemi.
Ég er langt frá því að vera sú fyrsta sem mætir
nýsköpun inni á salerni með tregðu. Þótt fyrstu
vatnsklósettin sem vitað er um séu frá um 2800 fyrir
Krist, en leifar þeirra fundust í Indusdalnum þar sem
nú er Pakistan, náðu þau seint almennri útbreiðslu.
Á 16. öld efaðist fólk enn um vatnsklósettið þegar
guðsonur Elísabetar I Englandsdrottningar hannaði
vatnssalerni og gaf henni. Sagan segir að drottningin
hafi verið ófús til að nota uppfinninguna því hún
kunni illa við lætin sem heyrðust þegar hún sturtaði
niður; drottningin vildi ekki að öll hirðin vissi af því í
hvert skipti sem hún tefldi við páfann.
Af nýlegum fréttum að dæma á þessi tortryggni í
garð nýjunga á náðhúsum fullan rétt á sér.
Að pissa eða ekki pissa
Eitt stærsta deilumál í Bretlandi undanfarnar vikur
– fyrir utan Brexit – eru ný klósett í The Old Vic leik-
húsinu í London. Að pissa eða ekki pissa – þarna er
efinn. Konur sem sækja bresk leikhús kvarta gjarnan
undan því að þurfa að eyða öllu hléinu í biðröð á
klósettið. Hlé í leikhúsum eru 20 mínútur. Sam-
kvæmt rannsókn þyrfti hléið að vera að meðaltali 57
mínútur til að allar konur í salnum ættu að geta létt
á sér.
Á síðasta ári stóð The Old Vic fyrir fjársöfnun svo
tvöfalda mætti fjölda kvennaklósetta í leikhúsinu.
Klósettin eru tilbúin. Konur eru þó síður en svo
sáttar. Þótt klósettin séu nú 44 í stað 22 áður er fjöldi
kvennaklósetta 0. Öll nýju klósett leikhússins eru
ókyngreind en þau eru merkt eftir því hvort inni á
þeim er að finna setklósett eða pissuskál. Gagnrýn-
endur benda á að enn á ný beri konur skertan hlut frá
borði því nú geti karlar notað öll 26 setklósettin og
pissuskálarnar 18 en konur geti aðeins notað setkló-
settin. Fyrirkomulagið lengi biðtíma hjá konum en
stytti hann hjá körlum.
Forsvarsmenn The Old Vic hefðu átt að vita betur.
Ekki er langt síðan klósett menningarhússins The
Barbican gerðu allt brjálað á Twitter. Í apríl 2017 fór
breska fréttakonan Samira Ahmed í bíó. Í hléi rauk
hún fram til að ná plássi framarlega í klósettröðinni.
Biðröðin var hins vegar mun lengri en venjulega.
Skýringin blasti við Ahmed þegar röðin kom loks
að henni. Kvennaklósettin voru full af körlum.
Klósettmerkingum hafði verið breytt úr karla- eða
kvennaklósett í „ókyngreind með klósettbásum“ og
„ókyngreind með pissuskálum“. Karlar gátu nú farið á
öll klósettin en konur aðeins á helming þeirra.
Reglulegt flæði
Brexit-teppan og klósettstíf lan eiga eitt sameiginlegt.
Lausnin blasir við. Samningur við Evrópusambandið
um útgöngu Breta úr sambandinu tryggði reglulegt
f læði klósettpappírs og annarra nauðsynja. Ef pissu-
skálum karla yrði breytt í setklósett yrðu salernin í
The Old Vic ekki aðeins ókyngreind í orði heldur líka
á borði. Stundum þarf bara að gyrða sig í brók.
Klósettröðin
1 2 . O K T Ó B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R18 S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
SKOÐUN
1
2
-1
0
-2
0
1
9

0
5
:5
3
F
B
1
0
4
s
_
P
0
8
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
7
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
1
0
4
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
4
0
1
-A
D
1
0
2
4
0
1
-A
B
D
4
2
4
0
1
-A
A
9
8
2
4
0
1
-A
9
5
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
1
0
4
s
_
1
1
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K