Fréttablaðið - 15.10.2019, Blaðsíða 9

Nýlega sat ég landsfund sveitar félaga um jaf n-réttismál sem haldinn var
í Garðabæ. Þetta var f lottur lands-
fundur, þar voru 80 fulltrúar frá 30
sveitarfélögum sem hljómar vel,
alveg þangað til að tekið er með í
reikninginn að sveitarfélögin eru
72. Ef við miðum við 80 fulltrúa frá
30 sveitarfélögum þá vantaði 109
fulltrúa, heildarfjöldi fundargesta
hefði átt að vera hátt í 200.
Enn alvarlegra er hversu fáir
bæjar- og sveitarstjórar voru á
svæðinu. Ég sá heldur engan fjár-
málastjóra og samt var kynjuð
f járhagsáætlunargerð sérstak-
lega á dagskrá. Hvers vegna mæta
hæst settu stjórnendur sveitar-
félaganna ekki á landsfund um
jafnréttismál? Er það af því að
því að þeir eru nær allir karlar?
Af hverju þykir þeim ekki mikil-
vægt að mæta? Finnst þeim jafn-
rétti kannski vera náð nú þegar?
Eru þeir ánægðir með stöðuna?
Ef svo er þá eru þeir einir um þá
skoðun því f jarvera þeirra olli
vonbrigðum og það var bagalegt
að hafa ekki stjórnendur úr efsta
laginu á þessum mikilvæga fundi.
Óþarfi að fjölga konum
Á landsfundinum var komið inn
á það að verið væri að undirbúa
vinnu sem stuðlar að því að bæta
star fsaðstæður kjör inna f ull-
trúa, okkar sem störfum á vett-
vangi sveitarfélaga en erum samt
ekki eiginlegir starfsmenn. Horft
væri til þess að fjölga konum og
lengja starfstímabil þeirra. Hér
skulum við aðeins staldra við.
Fjölga konum? Í dag eru konur
um helmingur kjörinna fulltrúa,
sem þýðir að hinn helmingurinn
er karlar. Vandinn liggur ekki þar,
hann liggur í því að þótt konur
séu helmingur kjörinna fulltrúa
er helmingur oddvita og sveitar-
stjóra ekki konur. Þar eru karlar í
töluverðum meirihluta.
Karlarnir efst, konurnar neðar
Á Íslandi er engin kona forstjóri hjá
skráðu félagi í Kauphöllinni. Karl-
menn einoka þá stétt. Umdeildur
kynjakvóti í stjórnum fyrirtækja
hefur ekki skilað neinum árangri
inn í æðstu stöður og samt hafa jafn
margir karlar og konur útskrifast
úr viðskipta- og lögfræði (sem er
algengasta menntun stjórnenda á
Íslandi) síðustu tuttugu ár.
Ský ringin liggur því ek ki í
menntun eða færni. Við verðum að
leita hennar annars staðar. Liggur
hún í menningu fyrir ákveðnum
valdastrúktúr sem okkur reynist
erfitt að breyta?
Í Garðabæ höfum við gert okkur
far um að reyna að ná jafnvægi
í þessum málum. Að sjálfsögðu
er jafnt kynjahlutfall í nefndum
sveitarfélagsins. Það býður heldur
enginn stjórnmálaf lokkur fram
í dag nema með nokkurn veginn
jafn marga karla og konur á listun-
um (nema kannski einn) og ef við
horfum til formennsku í nefndum
og ráðum þá er formaður f jöl-
skylduráðs í Garðabæ karlmaður
og undirrituð er formaður bæjar-
ráðs, reyndar fyrst kvenna.
Allt hefur sinn tíma og við erum
ekki fullkomin, ekki heldur Garða-
bær. Bæjarstjórinn er karl. Stað-
gengill hans, sem er forstöðumaður
stjórnsýslu- og fjármálasviðs, er
líka karl. Forstöðumaður tækni-
og umhverfissviðs er karl og það er
einnig forstöðumaður fræðslu- og
menningarsviðs. Fjármálastjórinn
er karl. Forstöðumaður fjölskyldu-
sviðs er kona.
Líkt og í svo mörgum sveitar-
félögum og fyrirtækjum þar sem
mikill meirihluti starfsmanna eru
konur, eru karlar í efsta lagi stjórn-
enda. Nærtæk dæmi eru formenn
í Félagi hjúkrunarfræðinga og for-
maður Félags leikskólakennara,
þessara stóru kvennastétta.
Markmið okkar ætti að vera
augljóst. Það á að vera að ná alvöru
jafnvægi, jafnrétti, að brjóta loks-
ins þetta ósýnilega og hnausþykka
glerþak.
Það er ekki til neins að halda
fundi á fundi ofan, stæra sig af
met naða r f u l lu m stef nu m og
skýrslum ef valdastrúktúrinn
breytist ekki neitt og karlkyns
stjórnendur láta ekki einu sinni
sjá sig þegar jafnréttismál eru tekin
fyrir á mikilvægum vettvangi.
Þessi mál eru gríðarlega mikilvæg,
við þurfum nauðsynlega bæði
kynin í öll störf. Niðurnjörvað og
úr sér gengið fyrirkomulag hamlar
framförum.
Góð þjónusta er jafnréttismál
Sveit a r st jór na r st ig ið sner t i r
marga, í raun alla íbúa þessa lands.
Aukin þjónusta við börn, aukin
þjónusta við eldri íbúa og betri
þjónusta við fatlaða einstaklinga
og betri samgöngur bæta lífsgæði
fólks, og þá sérstaklega lífsgæði
kvenna af því að konur, sem oftar
eru með lægri laun, eru líklegri
til að minnka vinnu sína eða taka
meira leyfi frá störfum þegar þjón-
usta við fjölskyldumeðlim er ekki
nógu góð. Slök þjónusta við börn,
eldri íbúa og fatlaða einstaklinga
lendir meira á konum en körlum
og hamlar þar af leiðandi fram-
gangi kvenna í atvinnulífinu. Góð
þjónusta sveitarfélaga er því jafn-
réttismál.
Sveitarstjórnir geta haft mikil
áhrif og því fylgir ábyrgð. Það er
einlæg trú mín að við sköpum
betra samfélag ef bæði konur og
karlar koma að málum. Við þurf-
um að standa okkur betur. Aðeins
þannig tökum við þátt í því að
bæta lífsgæði fólks – og um leið
aukum við jafnrétti.
Hið alvarlega ójafnvægi
sem hamlar framförum
Áslaug Hulda
Jónsdóttir
Formaður
bæjarráðs
Garðabæjar Það er einlæg trú mín að við
sköpum betra samfélag ef
bæði konur og karlar koma
að málum. Við þurfum að
standa okkur betur.
Það hefur ekki dulist nokkrum sem hefur fylgst með gangi þjóðfélagsmála að umhverf-
isráðherra Guðmundur Ingi Guð-
brandsson er í friðunarherferð
langt umfram meðalhóf og nauð-
syn. Friðlýsingar þessar þarf ekki
að bera undir Alþingi eða ríkis-
stjórn, heldur er þetta vald ein-
göngu í höndum ráðherra sjálfs að
því er virðist. Ráðherra er m.a. að
friða orkukosti sem voru í verndar-
f lokki í Rammaáætlun II. Nú friðar
ráðherrann ekki bara orkukostina
sem voru metnir í verndarf lokk
heldur að auki áhrifasvæði þeirra
í heild sinni.
Velta má því fyrir sér út frá
umfangi verkefnisins hjá honum,
hvort ekki væri skynsamlegt að
staldra aðeins við og fá álit f leiri
aðila. Því hvað er verið að gera?
Oft á tíðum og út frá boðuðum
hugmyndum ráðherrans er verið
að friðlýsa svæði sem eru til þess
fallin að hægt sé að nýta þau með
sjálf bærum hætti í framtíðinni
til dæmis til orkuvinnslu eða
lagningu lína til að f lytja raforku.
Það er morgunljóst að þær áætl-
anir sem uppi eru um friðlýsingu
einstakra svæða og hugmyndir
um miðhálendisþjóðgarð munu
koma í veg fyrir frekari framþróun
á sviði orkunýtingar víða um land
og ekki síður enn mikilvægari
þætti sem er lagning f lutningslína
milli þéttbýlissvæða og lands-
hluta.
Loftslagsmál eru
„global en ekki local“
Íbúar á norðausturhluta landsins
hafa ekki farið varhluta af óþæg-
indum þeim sem skapast hafa
vegna þess að línur Landsnets
hafa ekki f lutningsgetu til þess að
f lytja orku á milli staða og ekki er
framleidd nægilega mikil orka á
viðkomandi svæðum til að anna
eftirspurn. Hefur þetta valdið því
að spennufall verður í þéttbýlis-
stöðum, með tilheyrandi tjóni fyrir
íbúa og atvinnulíf. Þar sem tæki
skemmast og framleiðsla stöðvast.
Einnig hefur ekki verið hægt að
keyra fiskbræðslur Austanlands á
rafmagni af eins miklum mætti og
hægt hefði verið ef f lutningskerfið
væri sterkt og magn raforku í kerf-
inu væri nægjanlegt. Það er all sér-
stakt á tímum loftslagsbreytinga
að ekki sé unnið að því hörðum
höndum að auðvelda lagningu lína
og nýta sjálf bæra orkukosti til þess
að takast á við þennan alheims-
vanda.
Loftslagsmál eru nefnilega ekki
„local mál“ okkar Íslendinga heldur
„global mál“ heimsins og það má
ætla að betra sé að framleiða vörur
með sjálf bærri orku á Íslandi en
kolum í Kína eða gasi í Sádi-Arabíu.
Með framleiðslu sjálf bærrar orku
er hægt að búa til störf fyrir fólkið
í landinu og hagvöxt fyrir efna-
haginn.
Göngum hægt um gleðinnar dyr
Ef við Íslendingar ætlum að vera
leiðandi á heimsvísu þegar kemur
að loftslagsmálum þurfum við að
hugsa fram í tímann og huga að
þeim kynslóðum sem á eftir okkur
koma.
Við þurfum að hugsa til þess að
eiga nægt rafmagn til að knýja sam-
gönguf lotann í þeim orkuskiptum
sem þar munu fara fram. Nægjan-
leg orka þarf að vera til staðar fyrir
atvinnulífið í landinu. Það er mikil-
vægt, sérstaklega með tilliti til þess
að við getum lagt okkar af mörkum
í þeirri stóru mynd sem snýr að
framleiðslu vara með endurnýjan-
legri orku. Ef fram heldur sem horf-
ir mun það hins vegar verða mjög
erfitt því unnið er að því markvisst
að friða alla vænlegustu virkjana-
kosti landsins og ekki síður vegna
þess að lagaumhverfið gerir það
erfitt að leggja línur án margra ára
baráttu við landeigendur og þrýsti-
hópa. Það er spurning hvenær verið
er að taka meiri hagsmuni fyrir
minni, því það er ekki alltaf víst að
náttúruvernd og loftslagsmál fari
saman.
Ótímabærar og
óhóflegar friðlýsingar
umhverfisráðherra
Ingibjörg Ólöf
Isaksen
bæjarfulltrúi á
Akureyri, for-
maður stjórnar
Norðurorku
og formaður
sveitarstjórnar-
ráðs Framsóknar
www.volkswagen.is HEKLA · Laugavegi 170-174 · Reykjavík · Sími 590 5000 · hekla.isHöldur Akureyri · Bílasala Selfoss · Bílás Akranesi · BVA Egilsstöðum
www.hekla.is/volkswagensalur
Vertu klár fyrir veturinn
Volkswagen atvinnubílar
Volkswagen Caddy
1.2 TSI beinskiptur
Tilboðsverð 2.690.000 kr.
Verðlistaverð 2.990.000 kr.
Volkswagen Transporter
2.0 TDI Beinskiptur
Tilboðsverð 4.390.000 kr.
Verðlistaverð 4.950.000 kr.
*Búnaður á mynd getur verið frábrugðinn bílum á tilboðsverði. Sjá staðalbúnað á volkswagen.is.
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 9Þ R I Ð J U D A G U R 1 5 . O K T Ó B E R 2 0 1 9
1
5
-1
0
-2
0
1
9
0
5
:3
6
F
B
0
3
2
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
1
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
4
0
4
-1
9
F
4
2
4
0
4
-1
8
B
8
2
4
0
4
-1
7
7
C
2
4
0
4
-1
6
4
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
A

F
B
0
3
2
s
_
1
4
_
1
0
_
2
0
1
C
M
Y
K