Skessuhorn - 16.08.2017, Blaðsíða 28

MIÐVIKUDAGUR 16. áGúST 201728
Vörur og þjónusta
Hönnun prentgripa
& alhliða prentþjónusta
Drei bréf - Boðsbréf
Ritgerðir - Skýrslur
Reikningar - Eyðublöð
Umslög - Bréfsefni
Fjölritunar- og
útgáfuþjónustan
Getum við
aðstoðað þig?
sími: 437 2360
olgeirhelgi@islandia.is
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
Leiguakstur á Akranesi sem og á öllu Vesturlandi

Ari Grétar Björnsson
Sími: 864-2100
Email : taxar@simnet.is
www.skessuhorn.is
Þjónustuauglýsingar
Skessuhorns
Auglýsingasími:
433 5500

Mikið hefur verið rætt um glútein-
óþol, glúteinofnæmi og í framhaldi
hefur orðið glúteinlaust orðið tísku-
fyrirbrigði sem hefur ruglað marg-
an landann í ríminu, sem reyndar
er ekki nema von þar sem undirrit-
uð hefur komið í verslun þar sem
kaffi var merkt glúteinlaust. En þá
staldrar maður ósjálfrátt við og spyr
sig er virkilega til kaffi sem inni-
heldur glútein? Eftir lestur greinar
sem birtist á vísi.is; „Okrað á fólki
sem þjáist af glúteinóþoli“ var það
sýnt að ákveðnum upplýsingum
yrði að koma til skila.
En ef við byrjum á byrjuninni þá
eru er best að útlista hvað glútein er
og hvað það gerir.
Glútein er prótein sem finnst í
ákveðnum tegundum af korni en
korn er safnheiti yfir fræ nytjapl-
anta af grasaætt. Helsu kornteg-
undir eru hrís, hveiti, maís, bygg,
durra, hafrar, hirsi og rúgur. Þær
korntegundir sem innihalda glútein
eru hveiti, bygg og rúgur. Hveiti er
þekktasta korntegundin en innan
hennar eru til um 20 misjafnar teg-
undir af hveiti þ.ám. spelt, durum,
einkorn og brauðhveiti (T. Aestiv-
um ). Þessar korntegundirnar inni-
halda mismikð magn af glúteini, en
glúteinið hefur þann eiginleika að
vera gott bindiefni og vegna þessa
næst hefing t.d. í brauðbakstri.
Glútein óþol og glútein ofnæmi
er tvennt ólíkt og er hægt að finna
góða skýringu á þessum mun á
vegnum doktor.is http://doktor.is/
grein/faeduofnaemi-og-faeduot-
hol-2. Einstaklingar sem eru með
glúteinofnæmi mega ekki né geta
borðað matvöru sem inniheldur
glútein eða snefil af glúteini því það
getur verið þeim lífshættulegt og
þar liggur hinn stóri munur.
Matvara sem unnin er úr korn-
meti hefur verið ríkur þáttur í mat-
aræði okkar í gegnum tíðina. Dag-
lega borðum við brauð, kex, pizz-
ur, kökur og fleira sem inniheldur
korn, en fyrir þá sem eru með glú-
teinofnæmi gengur það ekki nema
að hafa vottaða glúteinlausa afurð.
En hvað þýðir það; dugar að skipta
út hveiti og setja í staðin maísmjöl?
Svarið við þeirri spurningu er nei.
Sá sem er með ofnæmi þarf að
velja sér t.d. brauð sem er vott-
að glúteinlaust og væri það merkt
með sérstökum stimpli. En til þess
að matvælafyrirtæki geti fengið og
geti notað þennan stimpil þá þarf
ekki bara framleiðsluferlið að vera
einangrað frá öllu því glúteini sem
til er heldur þurfa ræktasvæði hrá-
efnanna einnig að vera einangruð.
Undirrituð hefur heimsótt fyrir-
tækið Nature & Cie sem sérhæf-
ir sig í glúteinlausri vottaðri fram-
leiðslu, í þeirri heimsókn kom m.a.
fram að nesti starfsmanna má ekki
einu sinni innihalda samlokur úr
hveitibrauði. Ekkert glútein má
vera í húsi matvælafyrirtækisins!
Þessir tveir þættir leiða til þess
að vottuð glúteinlaus matvara er og
verður alltaf frekar dýr því kostn-
aður við ræktun og framleiðslu er
hár.
Eins og komið hefur fram þá er
hirsi, hafrar, maís og hrís í eðli sínu
glúteinlausar afurðir en oftar en
ekki er það ræktarsvæðið og/eða
vinnslusvæðið sem leiðir til þess að
smitun eigi sér stað. Þeir sem eru
með glúteinóþol geta í mörgum til-
fellum neytt þessara afurða þó svo
að þær séu ekki vottaðar glútein-
lausar en að sjálfsögðu fer það eftir
því hversu mikið óþolið er. Hafrar
eru með ódýrara korni sem finnst
á markaði en öðru máli gegnir um
vottaða glúteinlausa hafra þeir eru
um þrisvar sinnum dýrari sem eðli-
legt er.
Aukin eftirspurn eftir vottaðri
glúteinlausri matvöru á heimsvísu
hefur leitt til þess að fleiri aðilar
hafa farið í framleiðslu sem hef-
ur ýtt undir samkeppni og hag-
ræðingu. Verð hafa lækkað svo um
munar og vöruúrvalið hefur einnig
aukist.
Í dag er hægt að fá tvo verðflokka
af vottuðu glúteinlausu þ.e. lífrænt
vottað glúteinlaust og svo ólífrænt
vottað glúteinlaust. Því verður að
segjast í þessu tilfelli að tískan hefur
bæði lækkað verð og aukið vöruúr-
val á vottaðri glúteinlausri matvöru
öfugt við það sem haldið er fram í
fyrrnefndri grein.
Karen Jónsdóttir
Höfundur er eigandi
Kaja organic ehf.
Glúteinlaust vs.
glúteinlaust
Pennagrein
Meðfylgjandi mynd tók Fjóla
Borg Svavarsdóttir á Hrappsstöð-
um í Dölum síðastliðinn föstu-
dagsmorgun. Sýnir hún hóp 300
stara sem voru búnir að raða sér
á rafmagnslínur við íbúðarhús-
ið á bænum. Fjóla sagði þessa sýn
hafa verið magnaði og greip hún
því símann og smellti af þessari
skemmtilegu mynd.
mm
Aðalfundur í starafélaginu
Þær Íris Embla Andradóttir og Elín
Edda Engilbertsdóttir héldu nýver-
ið tombólu við Krónuna á Akranesi
og söfnuðu 6.268 kr. Þær færðu
Rauða krossinum á Íslandi afrakst-
urinn og þakkar félagið þeim fyrir
framtakið.
mm
Héldu
tombólu
fyrir RKÍ
Í Sauðfjársetrinu í Sævangi á
Ströndum verður sunnudaginn
20. ágúst kl. 14 haldið Íslands-
meistaramót í hrútaþukli. Þetta er í
fimmtánda skipti sem mótið fer
fram. Þessi íþróttagrein er upp-
finning Strandamanna. á síðasta ári
mættu um 500 manns til að horfa á
keppnina og yfir 70 tóku þátt.
„Kaffihlaðborð og kjötsúpa
verður í boði á Sauðfjársetrinu,
en ókeypis verður inn á safnið og
sýningar þess. Þar er m.a. hægt
að skoða fastasýninguna Sauðfé í
sögu þjóðar og tvær sérsýningar
sem heita álagablettir og Sumar-
dvöl í sveit, en sú síðastnefnda var
opnuð haustið 2016 eftir síðustu
hrútadóma. Samhliða hrútadóm-
unum er haldið stórhappdrætti í til-
efni dagsins og í vinning eru úrvals
líflömb af Ströndum og úr Reyk-
hólasveit. Miðar í lambahappdrætt-
inu eru seldir á staðnum, en fyr-
ir þá sem komst ekki er líka hægt
að kaupa miða með því að hringja
í Ester framkvæmdastjóra í síma
693-3474.“ mm
Íslandsmeistaramót í hrútaþukli á Ströndum