Fréttablaðið - 19.01.2019, Blaðsíða 31

KOMDU
Í
– dásamleg deild samfélagsins
OPIÐ UM HELGAR FRÁ KL. 11 – 17
K
V
IK
A
Bíómyndin Tryggð
fjallar um sambúð
þriggja kvenna og menn-
ingarárekstra þeirra á
milli. Enid Mbabazi og
Claire Harpa Kristins-
dóttir leika mæðgur frá
Úganda og eru sjálfar
þaðan.
Enid Mbabazi og Claire Harpa Kristinsdóttir hlýja sér á kaffihúsi í miðborginni á köldum og dimmum vetrardegi. Enid er komin þrjátíu og
átta vikur á leið en átti samt ekki í
neinum vandræðum með að ganga
á glerhálum götum borgarinnar.
Hún kann  ekki illa við kulda og
rok. „Ég er eins og innfædd, kann
rétta göngulagið,“ segir hún og bros-
ir breitt. Enid hefur búið á Íslandi í
áratug. Hún fluttist hingað til lands
frá Úganda í nóvember árið 2007.
Claire Harpa á íslenskan föður en
móðir hennar er frá Úganda.
Hún  segist líka vera spennt fyrir
vetrinum og segir vanta almenni-
legan snjó. „Það mætti vera meiri
snjór,“ segir hún og fær sér sopa af
heitu kakói með rjóma.
„Ég hafði aldrei séð snjó áður
þegar ég kom hingað fyrst. Bara
í sjónvarpinu,“ segir Enid.  „Mér
finnst veturinn fallegur, ég er hrifin
af honum,“ segir hún.  
Enid og Claire Harpa fara með
stór hlutverk í nýrri íslenskri
kvikmynd sem verður frumsýnd
1.  febrúar. Tryggð fjallar um sam-
búð þriggja kvenna og menningar-
árekstra á milli þeirra. Enid leikur
einstæða móður, Abebu, sem leitar
að betra lífi og Claire Harpa leikur
dóttur hennar, Lunu. Elma Lísa
Gunnarsdóttir fer með aðalhlut-
verk í myndinni sem  byggð er
á skáldsögu Auðar Jónsdóttur,
Tryggðarpanti, sem tilnefnd var til
Íslensku bókmenntaverðlaunanna
í flokki fagurbókmennta árið 2006.
Leikstjóri myndarinnar er Ásthildur
Kjartansdóttir og er Tryggð fyrsta
kvikmynd hennar í fullri lengd.
Vann baki brotnu
Enid kom til Íslands í leit að betra
lífi. Hún skildi tveggja ára dóttur
sína eftir hjá móður sinni og systk-
inum í Úganda. Hún hafði misst eig-
inmann sinn í bílslysi og fann enga
atvinnu í heimalandinu þrátt fyrir
góða menntun í viðskiptafræði.
Komnar með leiklistarbakteríu
Hvorki Enid né Claire myndi vilja annað hlutskipti en að búa á Íslandi. Hér sé lífið gott og íslenski veturinn sé bæði skemmtilegur og fagur. FRÉTTABLAÐIÐ/ERNIR
„Pabbi Patience var dáinn, ég
fann enga vinnu og gat ekki haft
í okkur og á. Lífið var ekki gott í
Úganda og ég ákvað að ég skyldi
finna betra líf fyrir mig og hana.
Hér bjó ættingi okkar og bauð mér
að koma til sín sem ég þáði,“ segir
Enid.
Enid vann baki brotnu frá því
hún kom til landsins. Hún bar út
Morgun blaðið. Vaknaði klukkan
fimm á morgnana til að bera út
blöð. Hún vann í verslunum og
þreif heimili og skrifstofur. Hún var
jafnan í tveimur til þremur störfum.
„Ég tók öllu sem bauðst því hugur-
inn og hjartað var hjá Patience. Svo
kom efnahagshrunið. Það tók mig
smá stund að skilja hvað var að ger-
ast. Ég var alltaf að senda peninga
heim til Úganda og tók eftir því að
krónan keypti sífellt færri úganska
skildinga. En við erum svo sem öllu
vön því að í Úganda má segja að sé
hrun á hverjum degi,“ segir Enid.
Þrifin vanþakklátt starf
„Ég, eins og margir innflytjendur,
tók öll þau störf sem mér buðust
eins lengi og það var löglegt. Ég bý
á Seltjarnarnesi og lærði á veðrið
þegar ég bar út blöðin. Í hálku, roki
og myrkri. Á Nesinu er alltaf rok,“
segir hún og skellir upp úr. „En það
er bara frábært. Ég var hæstánægð
með starfið. Ég fór svo að þrífa heim-
ili fólks. Ég hugsaði ekki mikið um
það að ég væri ekki að nýta mennt-
un mína. Tilgangur minn var að
vinna og fá borgað og senda peninga
til Patience,“ leggur Enid áherslu á.
Hún segir konur af erlendum
uppruna sem flytja hingað til lands
í erfiðri stöðu. Fyrir þrifin fékk hún
greiddar um 2.000 krónur á tímann.
„Ég þreif fyrir fólk sem bjó í stórum
húsum. Ég var ef til vill þrjá klukku-
tíma að þrífa stórt hús. Seinna þreif
ég skrifstofur hjá stóru fyrirtæki og
fékk svipað greitt. Ég þurfti þá líka
að ferðast á milli staða með strætó.
Að þrífa er erfitt starf og innflytj-
endur sem sinna því verða stundum
fyrir því að það er litið niður á þá,“
segir Enid sem segist þó ekki hafa
orðið fyrir kynþáttafordómum
vegna húðlitar síns og uppruna. „Ég
er þannig gerð að ég er á verði fyrir
því og myndi svara fullum hálsi.
Langflestir Íslendingar eru einfald-
lega frábært fólk,“ segir Enid.
Leikkonudraumar
Enid fékk Patience til Íslands árið
2010. Hún á einnig tveggja ára
dóttur, Ísabellu, með núverandi
eiginmanni sínum, Róberti Árna
Halldórssyni. Þau eiga von á syni
innan skamms.
„Mér finnst gott að ala upp börnin
mín hér. Ég held að Ísland sé einn
besti staður fyrir börn að alast upp
á,“ segir hún og strýkur yfir bumb-
una.
Claire, hvað finnst þér?
„Mér finnst það bara fínt. Ég hef
komið tvisvar til Úganda en ég man
ekki eftir því. Fólki er alveg sama
hvaðan ég er. Það er ekki forvitið
um það. Ég er eiginlega aldrei spurð,
segir hún.
Claire er spennt fyrir því að sjá
afraksturinn og segist eiga sér draum
um að verða leikkona í framtíðinni.
„Þetta er í fyrsta skipti sem ég
leik í kvikmynd, mig langar til þess
að verða leikkona og leika í fleiri
kvikmyndum. En mig langar líka
að verða söngkona og dansari. Ég er
að æfa söng og leiklist í Borgarleik-
húsinu og bráðum fer ég aftur að æfa
dans,“ segir hún og hefur augljóslega
nóg fyrir stafni. „Þetta eru áhuga-
málin mín, mig langar til að starfa
við þau í framtíðinni.“
Enid segist alltaf hafa haft áhuga
á leiklist. „Ég tók þátt í uppfærslu á
leikritum í skóla í Úganda en gafst
aldrei tækifæri  til að leika  í kvik-
mynd. „Ég sá auglýsingu á Facebook
þar sem var verið að leita að konum
af erlendum uppruna til að leika
í kvikmynd. Ég hugsaði með mér
að ég hefði engu að tapa. Kannski
ætti ég möguleika. Þegar ég mætti
í prufuna þá voru þar ótal konur.
Það sóttu um fimmtíu konur um
hlutverkið. Mér féllust hendur. Þau
ættu ekki eftir að velja mig, konu
með enga reynslu. En svo fékk ég
símtal,“ segir Enid og segist hafa
orðið himinlifandi þegar hún frétti
að hún hefði orðið fyrir valinu.
„Það er margt líkt með mér og
aðalsöguhetjunni sem er líka frá
Úganda og í sporum einstæðrar
móður sem þarf að bjarga sér. Nema
að hún er ekki með dvalarleyfi og
því í enn verri stöðu en ég var í á
sínum tíma. Eins og ég vill Abebe
betra líf fyrir sig og dóttur sína.“
Myndi ekki vilja skipta
Á Íslandi eru  rúmlega fjörutíu
manns aðfluttir frá Úganda. „Við
þekkjumst mörg og hittumst reglu-
lega, til dæmis þegar einhver á
afmæli eða heldur innflutningsboð.
Ég hef líka á þeim árum sem ég hef
búið hér kynnst mörgum konum af
erlendum uppruna, staða margra
þeirra er slæm og ótrygg. Eins og
fjallað er um í Tryggð,“ segir Enid.
„Innflytjendur eiga oft erfitt upp-
dráttar og eiga sérstaklega erfitt
með að fá gott starf í samræmi við
menntun. Fólk þarf að byrja á botn-
inum. Það þarf í raun að byggja líf
sitt frá grunni.  Það sem þú gerðir
í ættlandinu verður oft einskis
virði. Þú verður líka að geta talað
góða íslensku. Ef þú getur það ekki
þá getur þú farið í skóla en þar er allt
líka á íslensku. Tækifærin til að læra
eru takmörkuð. Þetta er ekki auðvelt
en ég er samt svo hamingjusöm með
mitt hlutskipti og myndi ekki vilja
breyta neinu. Ég starfa sem skólaliði
í Álftamýrarskóla og vinn þar með
góðu fólki. Framtíðin er björt. Ég
horfi reglulega til baka og hugsa um
aðstæðurnar sem ég kem úr. Þótt
það sé kalt þá myndi ég ekki vilja
skipta. Að vera í sólskini og eiga ekki
mat, hafa engin tækifæri til atvinnu,
að hafa ekki aðgang að heilbrigðis-
kerfi.  Hér á ég val. Og nú hef ég
leikið í kvikmynd! Þvílíkt ævintýri.
Ég er svo þakklát fyrir tækifærið,“
segir hún.
Myndin var tekin upp í árslok
2017 svo Enid og Claire eru báðar
spenntar að horfa á hana. „Við
stefnum á að horfa á hana í lok
janúar,“ segir Enid og Claire segist
einnig hlakka mikið til.
Kristjana Björg
Guðbrandsdóttir
kristjana@frettabladid.is
INNFLYTJENDUR EIGA OFT
ERFITT UPPDRÁTTAR OG
EIGA SÉRSTAKLEGA ERFITT
MEÐ AÐ FÁ GOTT STARF Í
SAMRÆMI VIÐ MENNTUN.
FÓLK ÞARF AÐ BYRJA Á
BOTNINUM. ÞAÐ ÞARF Í
RAUN AÐ BYGGJA LÍF SITT
FRÁ GRUNNI. ÞAÐ SEM ÞÚ
GERÐIR Í ÆTTLANDINU
VERÐUR OFT EINSKIS
VIRÐI.
1 9 . J A N Ú A R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R30 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð