Hlynur - 15.06.1995, Blaðsíða 5

Sambandib var í rauninni
bandalag margra fyrirtækja
- og flest þeirra starfa
enn vib nýjar
og breyttar aðstæbur
Hlynur rœðir við Sigurð Markússon,
stjórnarformann Sambands
íslenskra samvinnufélaga
„Allt er í heiminum hverfult," yrkir
Jónas Hallgrímsson, en 150 ára ártíð
hans var á liðnu vori. Og satt er það
að fá mannanna verk reynast varan-
leg, hversu mikilvæg og merkileg sem
þau voru í upphafi. Samvinnustefnan
fór eins og eldur í sinu um landið um
síðustu aldamót, og fyrir hennar til-
verknað tókst íslendingum að taka
verslunina í eigin hendur. Þessi fagra
hugsjón hvatti landsmenn óspart til
dáða og átti drjúgan þátt í farsælum
lyktum sjálfstæðisbaráttunnar. Kaup-
félög voru stofnuð um land allt, og
Samband íslenskra samvinnufélaga
varð smátt og smátt stærsta og öflug-
asta fyrirtæki þjóðarinnar.
Nú er öldin önnur, eins og allir
vita. Sambandið hefur ekki lengur
nein viðskiptaleg umsvif, og til þess
að fræðast um orsakir þess og afleið-
ingar hefur HLYNUR snúið sér til
Sigurðar Markússonar, stjórnarfor-
manns, og beðið hann að svara
nokkrum spurningum.
• Heima og erlendis
„Það atvikaðist þannig að ég var
að leita mér að vinnu vorið 1951, en
þá var liðið ár frá því ég hafði tekið
stúdentspróf frá Verslunarskóla ís-
lands," sagði Sigurður er hann var
fyrst beðinn um að segja frá tildrög-
um þess að hann fór að starfa fyrir
samvinnuhreyfinguna. „Góður vin-
ur minn hafði óbein tengsl við Sam-
bandið. Hann útvegaði mér viðtal
við starfsmannastjóra og þannig bar
það til að ég hóf störf í bókhalds-
deild Sambandsins 1951. Ég vann í
ýmsum deildum til hausts 1955. Þá
fluttist ég yfir til Olíufélagsins hf og
starfaði þar sem aðalbókari til árs-
loka 1958. Fyrri hluta ársins 1959
starfaði ég í Útflutningsdeild, en
flutti með fjölskyldu mína til
Skotlands sumarið 1959 og hóf þá
störf á Leith-skrifstofu. Næstu árin
var ég framkvæmdastjóri á skrifstof-
um Sambandsins í Leith, London og
Hamborg, en kom aftur heim til Is-
lands vorið 1967 eftir átta ára úti-
vist. Ég var framkvæmdastjóri í
Véladeild 1967 til 1969, í Skipulags-
og fræðsludeild 1969 til 1975 og
stýrði síðan Sjávarafurðadeild frá
1975 til 1990 eða í fimmtán ár. Á að-
alfundi Sambandsins 1990 var ég
kosinn formaður stjórnar og hef síð-
an unnið að þeim skipulagsbreyt-
ingum og skuldaskilum sem mjög
hafa verið til umræðu hin síðustu
misseri."
• Góbar minningar
Hvað er þér minnisstœðast frá starfsár-
um þínum, þegar þú lítur yfir farinn veg?
„Ég á margar góðar minningar frá
fjölbreyttum starfsferli mínum hjá
Sambandinu og fyrirtækjum tengd-
um því. Það varð mér mjög mikils
virði að fá tækifæri til að eyða átta
árum í Bretlandi og Þýskalandi á til-
tölulega ungum aldri, og ég tel mig
ævinlega standa í þakkarskuld við
þá góðu menn sem stuðluðu að því
að þetta mætti verða. Árin í Sjávaraf-
urðadeild voru mjög skemmtilegur
tími. Þá var mikill vöxtur í starfsem-
inni sem kom meðal annars fram í
því að magn útfluttra sjávarafurða
meira en tvöfaldaðist á rúmum ára-
tug. Á þessum tíma komu upp tvö
afar þýðingarmikil markaðssvæði
fyrir frystar sjávarafurðir, annars
vegar Evrópa á nýjan leik eftir nokk-
urra ára lægð og hins vegar nýir
markaðir í Suðaustur-Asíu. Báðir
þessir markaðir eru enn í vexti."
• Miklar fórnir
Það hefur komið íþinn hlut ásamt fleir-
um að selja eignir og ganga þannig frá
fjármálum Sambandsins að það yrði
ekki gjaldþrota. Vofði gjaldþrotsvofan
Hlynur •