Hlynur - 15.06.1995, Blaðsíða 15

Héraðsskógar 5 ára:
„Nytjaskógrækt
er jafnsjálfsögb
og vegagerb"
Viðtal: Álfheiður Eymarsdóttir
Viðtal við Helga Gíslason,
framkvœmdastjóra Héraðsskóga
Það renna tvær grímur á flesta þegar
minnst er á timburverksmiðju á ís-
landi. Flytjum út íslenskan pappír og
eldspýtur úr birki eða lerkipanel!
Hvílík vitleysa, hér vex nær enginn
skógur og sá litli sem er ætti að fá að
vera í friði fyrir augað, sálina og hjart-
að að njóta. En möguleikinn er ekki
eins fjarlægur og ætla mætti. í forn-
um handritum forfeðra okkar sem
hér námu land er sagt frá því að land-
ið hafi verið viði vaxið milli fjalls og
fjöru. Það breyttist með ágangi
manna og dýra en undanfarið hefur
verið gerð gangskör að því að bæta
fyrir syndir feðranna. Nú í surnar eru
25 ár síðan bændur í Fljótsdal gróður-
settu plöntur í landi Víðivalla, upp-
hafsframkvæmdir Fljótsdalsáætlunar
um nytjaskógrækt á bújörðum. í
Helgi Gíslason
framkvœmdastjóri Héraðsskóga
sumar eru líka fimm ár frá því fyrst
var gróðursett í verkefninu Héraðs-
skógum, sem var samskonar verkefni
bænda á Fljótsdalshéraði. I tilefni
þessa tvöfalda afmælis nytjaskóg-
ræktar á íslandi ræddi Hlynur við
framkvæmdastjóra Héraðsskóga,
Helga Gíslason. Hlyn fýsti að vita
hver hefði átt hugmyndina að Hér-
aðsskógum.
• Nú líta menn á þetta
sem atvinnu
Flest rennur þetta nú líklega und-
an rifjum Jóns Loftssonar, núver-
andi skógræktarstjóra, en þá var
hann skógarvörður á Hallormsstað.
Við lítum reyndar svo á að Héraðs-
skógar, sem urðu að lögum árið
1991, séu arftaki Fljótsdalsáætlunar.
Hún var hálfgert tilraunaverkefni í
nytjaskógrækt bænda sem hafði það
að markmiði að starfa í einu sveitar-
félagi á Héraði. Það verkefni hófst
1970 og við hugsum Héraðsskóga
sem nokkurskonar þröskuld eða
þrep upp á við í nytjaskógrækt.
Hugmyndin er því komin fram þeg-
ar um 1970 og þá var hafist handa.
Héraðsskógar eru í raun og veru
lokaskrefið, nú stíga menn skrefið til
fulls og fara út í þetta af alvöru á
öllu Héraði.
- En hver er þá munurinn á Héraðs-
skógum og Fljótsdalsáœtlun, er þetta
stærra í sniðum eða fleiri sem taka
þátt?
Já, það er eiginlega hvort tveggja.
Áður voru þetta aðeins nokkrar jarð-
ir í einu sveitarfélagi. Nú er allt Upp-
héraðið lagt undir. Markmið Fljóts-
dalsáætlunar var að klæða 1500
hektara lands skógi á 20 árum en
Héraðsskógar hafa að markmiði
15.000 hektara á 40 árum. Til Fljóts-
dalsáætlunar fékkst lítil fjárveiting
og þá var þetta meira tilraunakennt
en nú líta menn á þetta sem at-
vinnu.
• Treysta byggí) og efla
atvinnulíf á Hérabi
- En hver eru markmið verkefnisins
nytjaskógrækt á hújörðum? Eiga bænd-
ur að geta lifað afþessu einu og sér?
Markmiðin koma skýrt fram í
fyrstu grein laga um Héraðsskóga.
Þar segir að tilgangurinn sé að stuðla
að ræktun nytjaskóga á Fljótsdals-
héraði og umhirðu þess skóglendis
sem þar er fyrir og að treysta með
því byggð og efla atvinnulíf á Hér-
aði. Þetta tengist líka að nokkru leyti
því að á árunum í kringum 1990 var
mjög mikill samdráttur í ræktun
sauðfjár hérna og síðan var skorið
niður allt sauðfé á svæðinu vegna
riðu. Menn vildu spyrna við fótum
og leita að nýjum atvinnutækifær-
um og þetta varð ofan á sem ákjós-
anlegur möguleiki.
• Ansi margar fyrirstöb-
ur í kerfinu
- Hvernig tóku yfnvöld í þessa hug-
mynd?
Það var með misjöfnu móti.
Stjórnmálamenn höfðu skilning á