Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.11.2019, Qupperneq 14

VIÐTAL
14 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24.11. 2019
tímann. En svo náði ég að koma í gang ein-
hverri rútínu og hélt áfram að þróa hugmyndir
með Össuri; að finna út hvernig hægt væri að
breyta lífi mínu með þeirri tækni sem þeir búa
yfir. Þá fæddist þetta verkefni, að búa til sér-
hannaðar hækjur, en málið er að hækjur hafa
aldrei þróast neitt,“ segir Pétur sem vinnur nú
sem verktaki hjá Össuri við þróun hækjanna.
„Árið 2016 fékk ég nýjar hækjur sem eru
bogadregnar og eru algjör snilld. Þær búa til
stökkkraft. Þannig að öll orkan sem ég set í
skrefið kemur til baka. Þetta líkist gervifót-
unum sem Össur framleiðir; bara sett undir
hækjur,“ segir Pétur og segist vera enn sá eini
sem notar svona hækjur en þær eru ekki
komnar á markað. Það þarf þolinmæði, kraft
og seiglu til að ná tökum á hækjunum og segist
Pétur vera búinn að detta þúsund sinnum.
„Ég er oft í stólnum en ég vil geta notað
hækjur líka. Hækjur eru betri þegar ég fer út í
bæ að hitta fólk. Borgin er hönnuð fyrir stand-
andi einstaklinga. Hvert einasta þrep er hindr-
un. Á hækjum flýg ég yfir kantana. Ég get
gengið upp á fjórðu hæð ef ég þarf.“
Í framtíðinni verða hækjurnar sem Pétur
hjálpaði til við að þróa notaðar víða um heim.
„Það má ekki taka myndir af þeim en við er-
um að vinna í að koma þeim á markað. Svo er
ég búinn að fara í gegnum margar gerðir af
spelkum og þær verða sífellt betri. Þessar er
miklu betri en þær fyrstu. Það er himinn og
haf á milli. En þetta er samt skammarlega lé-
legt; það vantar enn tölvutæknina í þetta.“
Microsoft stal mynd
Svartnættið sem Pétur hafði búið við í mörg ár
tók enda. „Það sem hjálpaði mér út úr svart-
nættinu var að kynnast alheiminum. Ég
kynntist djúpgeimsljósmyndun, en þá er mað-
ur með stjörnukíki og myndavél sem er breytt
fyrir ljósvíddirnar í geimnum. Þessu fylgir
stæði sem er tölvustýrt og er stillt á pólstjörn-
una. Þetta er á þrífæti og myndavélin hreyfist
þá í takt við hreyfingu jarðar. Þá er hægt að
taka myndir á löngum tíma af geimnum. Ég
keypti þessar græjur eftir að Microsoft stal af
okkur félögum ljósmynd,“ segir hann og gerir
blaðamann forvitinn.
„Þeir stálu norðurljósamynd og notuðu í
in fór dvínandi. Ég sá fyrir mér að labba bara
eins og Forrest Gump; labba þar til spelkurnar
myndu hrynja af mér. Ég var auðvitað haldinn
ranghugmyndum.“
Svaf í heilt ár
Árin 2014 og 2015 náði Pétur botninum. Þá var
allt fullreynt og ljóst var að hann yrði að sætta
sig við að geta aldrei gengið framar. Ekkert
kraftaverk var að fara að gerast.
„Fyrstu árin eftir slysið var ég mjög upptek-
inn af því að koma mér á lappir, en ég var líka að
búa til bíómynd sem tók þrjú ár. Ég keyrði
fimmtíu þúsund kílómetra um Ísland og við skut-
um ógrynni af efni. Það tók mikinn fókus af slys-
inu. Heimildarmyndin Heild kom svo út árið
2014,“ segir Pétur sem hafði byrjað í kvikmynda-
gerð nokkrum árum áður en hann lenti í slysinu.
Pétur flutti til Þýskalands árið 2014 til þess
að fara í tilraun þar sem græða átti í hann raf-
skaut. Vonin var að fá einhvern mátt til baka.
„Mamma bjó í Þýskalandi og ég flutti til
hennar. Ég hitti þarna vísindamann sem hafði
fengið milljón evrur í styrk til að planta raf-
skautum í nokkra einstaklinga. Ég fór út í
þeirri von að þetta myndi virka því annars
myndi ég bara drepa mig,“ segir Pétur.
„Það gekk ekki en þetta virkar fyrir suma
sem eru með skaðann ofar en ég. En ég þurfti
að horfast í augu við veruleikann,“ segir Pétur.
„Það að flytja til annars lands krefst orku.
Þegar ég fór þarna út var ég nýbúinn að gera
þessa mynd og koma mikið fram í fjölmiðlum.
Þetta keyrði mig gersamlega út. Svo þurfti ég
að byrja nýtt líf þarna. Á meðan var ég að átta
mig á þeim veruleika að ég verði lamaður að
eilífu. Ég hrundi bara gjörsamlega. Ég var sof-
andi í heilt ár. Lá uppi í rúminu að kveljast í
einangrun. Allt var svo erfitt. Þetta var að
miklu leyti ár helvítis. Ég var farinn að skoða
klíník í Sviss sem aðstoðar fólk við sjálfsvíg.
Fólk sem er með sársaukafulla og ólæknandi
sjúkdóma. Ég sá enga leið út úr þessu. En það
er frábært að hafa lifað það af.“
Eini í heiminum
Vorið 2015 flutti Pétur aftur heim til Íslands.
Hann fékk sér íbúð og fór að búa einn.
„Lífið var yfirgengilega sársaukafullt allan
„Um leið og ég lenti áttaði ég mig á að þetta
var mun brattara en ég bjóst við og ég náði
ekki að lenda og grípa í tréð. Ég lenti og byrj-
aði bara að rúlla. Ég rúllaði niður brekkuna
svona 20-30 metra og húrraði svo fram af tólf
metra háum kletti. Stjórnlaust fram af. Ég
lenti á veginum. Það er fáránlegt að lifa þetta
af. Ég var með meðvitund allan tímann nema
þegar ég var í frjálsu falli; það er í móðu.
Næsta sem ég veit er að ég ligg á veginum. Ég
ætlaði bara að standa upp og halda áfram eins
og ekkert hefði ískorist. Ég gerði mér ekki
grein fyrir alvarleika málsins. Svo fann ég að
líkaminn virkaði ekki; var aftengdur. Ég áttaði
mig samt ekki á því hvað hafði gerst.“
Fraus næstum til dauða
Kiddi vinur hans var nú kominn upp á klettinn
og náði á ótrúlegan hátt að klifra niður. Hann
hringdi strax á björgunarsveitir sem áttu erf-
itt um vik því þarna var ekki hægt að lenda
þyrlu. Þurftu björgunarsveitarmenn að þræða
mjóa göngustíga upp fjallið og mættu fjórum
klukkutímum síðar með sjúkrabíl.
„Ég lá á ísilögðum vegi í fjóra klukkutíma.
Ég var í gallabuxum og dúnúlpu. Ég fraus
næstum til dauða. Líkamshitinn var kominn
niður í 31 gráðu. Kiddi reyndi að halda á mér
hita og við lágum þétt saman um tíma. Sjúkra-
bíllinn fór með mig beint á sjúkrahús þar sem
ég var skoðaður. Þá sáu læknar rústaða mænu.
Á tölvusneiðmyndinni sést inn í endana á
mænunni. Það er hræðileg mynd!“ segir Pétur
og segist svo hafa legið undir hnífnum í átta
klukkutíma. Honum var haldið sofandi næstu
þrjá sólarhringa.
„Það næsta sem ég man var að ég opnaði
augun og var þá inni í kremlituðu herbergi.
Svo labbaði fjölskyldan inn og ég hugsaði,
„jæja, er þetta svona alvarlegt?“
Fjölskyldan grét og spjallaði við Pétur en
fór svo út úr herberginu þegar læknirinn gekk
inn.
„Hann kynnti sig sem skurðlækninn sem
hafði skorið mig, horfði í augun á mér og sagði:
„Þú munt aldrei ganga framar.“ Hann sagði
mér það bara beint út, að það væri ekki séns.
Ég spurði hann hvort það væri 100% víst.
Hann svaraði: „Já, 99,9%, nema það gerist eitt-
hvert kraftaverk.“ Ég hugsaði strax: „Nei, nei,
ég tek þessu ekki.“ Heilinn getur ekki tekið við
þessum veruleika og stillir bara á afneitun.“
Vonin fór dvínandi
Pétur lá í tvær vikur á spítala í Austurríki en
var svo fluttur heim með Landhelgisgæslunni.
Þaðan lá leiðin á Grensásdeildina og var hann
þar í stífum æfingum í níu mánuði.
„Afneitunin er gott verkfæri í byrjun ef þú
yfirgefur hana seinna. Þetta virkar í raun; í
staðinn fyrir að vilja bara deyja strax þá setti
ég kraft í endurhæfinguna. Ég ákvað að gera
allt til að komast aftur á fætur og gerði það í
tvö ár,“ segir Pétur sem ákvað fljótt að reyna
að ganga með spelkum og hækjum.
„Ég vissi ekkert um þetta; ég ætlaði bara að
labba. Það var ekkert annað sem komst að.
Það var enginn sem kunni þetta og sjúkra-
þjálfarar hér höfðu aldrei gert þetta áður, að
vinna með þessa leið að lamaður maður notaði
hækjur,“ segir Pétur og segist hafa fengið
hækjur og spelkur hjá Össuri.
„Ég var í afneitun í tvö ár og trúði því raun-
verulega að ég myndi geta gengið á ný en von-
P
étur kemur inn á Kaffi Læk á
tveimur undarlegum hækjum.
Hann er með spelkur undir galla-
buxunum og það heyrast í þeim
brak og brestir þegar hann sveiflar
til lífvana fótleggjunum. Hann tyllir hækjunum
upp við búðarborðið, pantar sér kaffi og segir
blaðamanni að spelkurnar séu aðeins bilaðar;
það eigi ekki að heyrast svona mikil hljóð. Hann
lætur það ekki á sig fá. Það er raunar með ólík-
indum að Pétur geti notað hækjur yfirhöfuð en
hann er lamaður fyrir neðan mitti og ætti að
sitja í hjólastól allan daginn.
Við setjumst út í rólegt horn og þjón-
ustustúlkan færir okkur ilmandi kaffið. Við
hefjum spjallið á deginum örlagaríka þegar
Pétur lamaðist. Daginn sem hann segir lík-
astan heimsendi. Eftir að hafa farið í gegnum
marga djúpa dali í tæpan áratug er Pétur far-
inn að sjá til himins. Jafnvel svo langt að hann
er farinn að horfa alla leið út í geim. En leiðin
hans liggur ekki bara djúpt út í geim, heldur
líka djúpt inn á við.
Fram af tólf metra háum kletti
Sagt var frá því fréttum snemma árs 2011 að
ungur maður, Pétur Kristján Guðmundsson,
hefði runnið niður fjall í Austurríki, fallið fram
af kletti, og lamast. Pétur var þá ungur og
hraustur, 24 ára gamall maður með stóra
drauma um að verða kvikmyndagerðarmaður.
„Þetta var á nýársnótt klukkan tvö. Það var
dagurinn sem heimurinn minn hrundi; heims-
endir. En ég er enn hér, tæpum níu árum
seinna en þetta hefur verið gríðarlega erfitt
ferðalag. En mér finnst eins og ég sé núna fyrst
að klífa fjall þjáningarinnar svo mikið að ég sé
byrjaður að sjá yfir toppinn. Eftir næstum ára-
tugar baráttu og þjáningar,“ segir Pétur.
Hann rifjar upp slysið örlagaríka.
„Við vorum í Innsbruck í Austurríki, ég og
fyrrverandi unnusta mín. Við vorum rúmlega
tvítug, frjálst, ástfangið par að væflast um
heiminn og renna okkur á snjóbrettum saman.
Þessa örlagaríku nótt fór ég í partí en hún
þurfti að vinna. Ég hitti fólk í partíinu sem vildi
fara upp á fjallstopp til að horfa yfir Innsbruck
og sjá flugeldana á miðnætti,“ segir hann.
„Ég og vinur minn, Kristinn Gunnar Atla-
son, tókum strætó upp fjallið og þaðan var
hægt að taka kláf lengra upp. Við horfðum á
flugeldana og það var svaka stemning. Um
tvöleytið kom svo sami strætó að sækja okkur
en nú var hann yfirfullur; gjörsamlega pakk-
aður. Og allir blindfullir. Ég sagði við Kidda
vin minn að ég nennti ekki í þennan strætó; við
ættum frekar að labba niður fjallið en hann
vildi fara í strætóinn. Ég vildi óska þess að ég
hefði hlustað á hann,“ segir Pétur og segir þá
félaga hafa haldið af stað niður fjallið.
„Þetta var auðvitað ekki sniðug hugmynd.
En maður var ungur og vitlaus og hélt að mað-
ur væri óbrjótanlegur,“ segir hann og hristir
höfuðið en áréttar að hann hafi bara drukkið
tvo, þrjá bjóra allt kvöldið.
„Við gengum af stað yfir tún og girðingar og
komum svo að skógi. Ég var aðeins á undan og sá
ekki Kidda en heyrði í honum. Ég kom að barði
sem var svona hálfur metri á hæð og ég sá ekki
alveg nóg hvað tók svo við. Ég ákvað að hoppa
yfir barðið, grípa í tré og skoða svo aðstæður.
Mér fannst þetta ekki vera neitt. Svo hoppaði ég
yfir barðið og það var síðasta skrefið í lífinu sem
ég tek með líkama sem virkar,“ segir hann.
Að klífa fjall
þjáningarinnar
Pétur Kristján Guðmundsson lenti í slysi árið 2011 og
lamaðist fyrir neðan mitti. Það tók hann mörg ár að sætta
sig við orðinn hlut. Hann segist nú vera búinn að klífa
fjall þjáningar og sé farinn að sjá yfir tindinn.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is