Morgunblaðið - 16.12.2019, Side 12

12 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 16. DESEMBER 2019
16. desember 2019
Gengi Kaup Sala Mið
Dollari 122.24 122.82 122.53
Sterlingspund 163.67 164.47 164.07
Kanadadalur 92.85 93.39 93.12
Dönsk króna 18.275 18.381 18.328
Norsk króna 13.568 13.648 13.608
Sænsk króna 13.082 13.158 13.12
Svissn. franki 124.23 124.93 124.58
Japanskt jen 1.1138 1.1204 1.1171
SDR 169.1 170.1 169.6
Evra 136.59 137.35 136.97
Meðalgengi/Viðskiptavog þröng 164.4327
Hrávöruverð
Gull 1474.7 ($/únsa)
Ál 1754.5 ($/tonn) LME
Hráolía 64.56 ($/fatið) Brent
● Á sunnudag
höfðu hlutabréf í
Saudi Aramco,
ríkisolíufélagi
Sádi-Arabíu,
hækkað í þrjá
daga samfellt frá
skráningu hjá
kauphöllinni í Rí-
ad. Markaðsvirði
félagsins á nýaf-
stöðnu hluta-
bréfaútboði var
um 1.700 milljarðar dala en eftir
hækkunina að undanförnu er Aramco
búið að ná því 2.000 milljarða dala
virði sem stjórnvöld höfðu upphaf-
lega vonast eftir.
Að sögn Reuters má reikna með að
eftirspurn eftir hlutabréfum í Aramco
verði töluverð á komandi dögum
enda munu hlutlausir fjárfestar (e.
passive investors) vilja kaupa hluti nú
þegar líklegt er að olíurisinn verði
tekinn inn í bæði vísitölu Tadawul-
kauphallarinnar og inn í ýmsar al-
þjóðlegar hlutabréfavísitölur.
Markaðsrannsóknafyrirtækið Bern-
stein mat virði Aramco á 1.360 millj-
arða dala í síðustu viku og skýrist
það m.a. af áhyggjum af stjórnunar-
háttum innan olíufélagsins sem mót-
ast af því að ríkið ræður enn yfir
98,5% í félaginu. ai@mbl.is
Aramco á uppleið
þriðja daginn í röð
Mohammad Bin
Salman Al Saud
krónprins.
STUTT
FRÉTTASKÝRING
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Það fékkst loksins staðfest á föstudag
að tekist hefði að ljúka við áfanga-
samning milli Bandaríkjanna og Kína
sem miðar af því að binda enda á tolla-
stríðið sem ríkin hafa háð undanfarna
20 mánuði. Á fimmtudag tóku mark-
aðir kipp við það eitt að Donald
Trump Bandaríkjaforseti tísti að
samkomulag væri í sjónmáli og hækk-
uðu t.d. stóru bandarísku hlutabréfa-
vístölurnar þrjár um 0,73 til 0,86% við
tíðindin og slógu með því ný met.
Hækkunin var enn meiri í Asíu og á
föstudag tók japanska Nikkei-vísital-
an 2,4% stökk á meðan Hang Seng-
vísitalan í Hong Kong styrktist um
2,1%.
Að sögn FT kveður samningurinn
m.a. á um að Kína skuldbindur sig til
að kaupa bandarískar landbúnaðar-
afurðir fyrir a.m.k. 40 milljarða dala
ár hvert og þá verður verndun banda-
rískra hugverkaréttinda efld í Kína.
Einnig tiltekur samningurinn að
gengi kínverska gjaldmiðilsins verði
ekki fellt til að styrkja stöðu kín-
verskra útflutningsgreina, og þá
munu bandarísk fjármálafyritæki fá
betra aðgengi að kínverska markaðin-
um. Enn eru mörg deilumál óútkljáð
og má vænta þess að fleiri samningar
fylgi í kjölfarið þar sem ríkin tvö koma
umgjörð viðskipta sín á milli í ásætt-
anlegt horf.
Byrjuð að standa við sitt
Samningurinn skikkar Bandaríkin
til að hætta við hækkun tolla sem átti
að taka gildi í gær, sunnudag, og hefði
náð til 156 milljarða dala virði af kín-
verskum varningi. Kína gerir slíkt hið
sama en til stóð að svara viðbótartoll-
um Bandaríkjanna með 25% tollum á
bandarískar bifreiðar og aðrar vörur.
Þá lækkar tollur sem lagður var á 120
milljarða dala virði af kínverskum
vörum í september síðastliðnum, úr
15% niður í 7,5%. Eftir stendur þá
25% tollur á u.þ.b. helming alls inn-
flutnings á kínverskri framleiðslu til
Bandaríkjanna, sem er samtals um
250 milljarða virði.
Á næstunni munu sérfræðingar
gaumgæfa samninginn og þýða,
reiknað er með að hann verði undirrit-
aður í janúar og taki síðan gildi mán-
uði síðar. Bæði kínversk og bandarísk
stjórnvöld höfðu þó gefið það út strax
um helgina að ekki yrði af fyrirhug-
aðri hækkun tolla á sunnudag.
Bæði Kína og Bandaríkin hafa tek-
ið skýrt fram að þó að til standi að
halda viðræðum áfram tafarlaust velti
framhaldið á því hve vel gengur að
framfylgja fyrsta áfangasamningn-
um. Á fundi með blaðamönnum lýsti
Robert Lighthizer, viðskiptafulltrúi
Bandaríkjastjórnar, ánægju sinni
með samninginn en var varkár í yfir-
lýsingum um framhaldið. Kvaðst
hann þó vænta þess að Kínverjar
stæðu við ákvæði samningsins. Grein-
ir FT frá að sérfræðingar óttist að
deilur spretti um framkvæmd samn-
ingsins á komandi mánuðum og
myndu þannig hnökrar torvelda frek-
ari framþróun í viðskiptum milli land-
anna.
Trump virðist hæstánægður með
framvindu mála: „Þetta á eftir að leiða
til þess að [hagkerfi] Kína opnast, sem
er hreinlega ótrúlegt því þar er á ferð
risastór og lítt nýttur markaður 1,5
milljarða manna,“ sagði hann.
Færa fé úr skjóli
Óhætt er að segja að áfangasamn-
ingurinn hafi dregið úr spennu og
óvissu á mörkuðum en til viðbótar
hafa bandarískar vinnumarkaðstölur
undanfarinna tveggja mánaða bent til
þess að vaxtalækkanir bandaríska
seðlabankans séu að skila sínu og örva
hagkerfið. Þá er útlit fyrir að nýr frí-
verslunarsammningur Bandaríkj-
anna, Kanada og Mexíkó – USMCA-
samningurinn – verði senn í höfn.
Minnkaða óvissu má m.a. sjá í því að
fjárfestar virðast núna vera að færa
fjármagn sitt úr skjóli eignaflokka á
borð við gull, japanskt jen og fyrir-
tæki sem stunda reglubundar arð-
greiðslur. Gullverð náði sex ára há-
marki í september en hefur síðan þá
lækkað um meira en 5% og silfur um
15%. Jenið varð sterkast gagnvart
bandaríkjadal seint í ágúst en hefur
sömuleiðis veikst um rösklega 4%
gagnvart bandaríkjadal síðan í ágúst-
lok.
Mörkuðum orðið rórra
AFP
Friðarvon Trump og Xi á fundi síðla árs 2017. Tolladeilurnar hafa kælt alþjóðahagkerfið í hálft annað ár.
 Áfangasamningur sem bindur enda á tollastríð Bandaríkjanna og Kína verður
líklega undirritaður í janúar  Greina má aukna bjartsýni á verðbréfamörkuðum
Stjórnvöld á Grikklandi hyggjast
draga úr skattsvikum með því að
skylda almenning til að eyða a.m.k.
30% af tekjum sínum með rafrænum
hætti. Þeir sem ekki ná 30% mark-
inu, s.s. með notkun greiðslukorta og
með bankamillifærslum, þurfa að
greiða 22% sekt af því sem upp á
vantar. Þannig myndi einstaklingur
sem getur aðeins sýnt fram á að
hann hafi eytt 20% tekna sinna raf-
rænt þurfa að greiða í sekt 22% af
þeim 10% sem eftir standa. Tele-
graph greinir frá þessu og bætir við
að einhverjar undanþágur verði í
boði. Eru þessar nýju reglur hluti af
umfangsmikilli umbótaáætlun Kyri-
akos Mitsotakis, nýs forsætisráð-
herra landsins.
Undanskot frá skatti hafa lengi
valdið grískum stjórnvöldum ama.
Benda mælingar til að skugga-
hagkerfi landsins sé hlutfallslega
það stærsta í heiminum og jafngildi
um 22% af landsframleiðslu. Háir
skattar og flókin skattaskil þykja
hvetja fólk til að greiða fyrir vörur
og þjónustu undir borðið í svo mikl-
um mæli að gárungar tala um skatt-
svik sem þjóðaríþrótt Grikkja. Er
áætlað tap ríkissjóðs af þessum sök-
um um 16 milljarðar evra árlega.
Skiptar skoðanir eru um hvort til-
raun stjórnvalda kunni að ýta laun-
þegum og fyrirtækjum enn dýpra of-
an í skuggahagkerfið enda hefð fyrir
því í Grikklandi að laun séu greidd í
reiðufé. Þá kann að vera vandkvæð-
um bundið fyrir fyrirtæki að taka við
rafrænum greiðslum m.a. vegna
þess að hlutfall nettengdra heimila
og fyrirtækja í Grikklandi er með því
lægsta í Evrópu. ai@mbl.is
AFP
Tap Kyriakos Mitsotakis vill
þrengja að skuggahagkerfinu.
Sektaðir ef þeir
greiða ekki rafrænt
 Tæpur þriðj-
ungur útgjalda
Grikkja þarf að hafa
rafræna slóð