Skessuhorn - 26.06.2019, Qupperneq 14

MIÐVIKUDAGUR 26. JúNÍ 201914
Sveitarfélögin á Vesturlandi eiga
jörðina Fíflholt á Mýrum. Keyptu
hana árið 1997 eftir að búskap
hafði þar verið hætt og hófu urðun
sorps. Áður en rekstur þessi hófst
var sorpi fargað við ýmsar aðstæð-
ur á fjölmörgum stöðum á Vest-
urlandi, ófullnægjandi urðun eða
opinn eldur, kveikt í rusli á bæj-
um og almennt öll þau mál í ólagi.
Flestir fögnuðu því þegar sveitar-
félög í landshlutanum tóku hönd-
um saman um að farga sorpi á ein-
um stað við bestu mögulegu að-
stæður og undir eftirliti. Almennt
hefur því ríkt sátt um starfsemina í
Fíflholtum, ef frá er talin óánægja
nágranna við urðunarstaðinn sem
telja að óvenjulega mikið að rusli
hafi fokið frá Fíflholtum í vetur
og dreifst yfir nærliggjandi svæði.
En urðunarstað eins og þess-
um má líkja við „óhreinu börnin
hennar Evu“. Allir vilja að starf-
semin sé til staðar, en engin vill
hafa hana hjá sér. Því er ekki beint
hægt að segja að slegist hafi ver-
ið um að hafa slíka starfsemi inn-
an sveitarfélagamarka. Nefna má
Suðurland sérstaklega í því sam-
hengi. Sveitarfélög á Suðurlandi
hafa hætt sorpurðun og áforma
nú að senda sorp frá svæðinu utan
til brennslu í evrópskum sorp-
brennslustöðvum í framhaldi af
þeirri ákvörðun Sorpu að hætta að
taka við sunnlensku sorpi til urð-
unar í Álfsnesi.
Jákvætt skref var í síðustu viku
stigið í umhverfismálum í Fíflhol-
tum. Þá var formlega tekinn í not-
kun sérhæfður brennari sem bren-
nir metangasi sem leitt er úr núve-
randi urðunarrein þar sem metan-
gasframleiðslan er mest. Rörum er
komið niður í safnhauginn og eft-
ir þeim leitt metangas til brenns-
lu í sérstökum brennara. Með því
móti er dregið verulega úr losun
gróðurhúsalofttegunda frá urðu-
narstaðnum, en áætlað er að það
metangas sem að óbreyttu hefði
farið út í andrúmsloftið mengi á
við 2.500 bensínbíla í umferðin-
ni á ári. Blaðamaður Skessuhorns
leit í síðustu viku í heimsókn í Fí-
flholt. Leiðsögumaður var Href-
na Bryndís Jónsdóttir en hún er
framkvæmdastjóri Sorpurðunar
Vesturlands.
Sótt um aukið starfsleyfi
Nú hefur í tvo áratugi verið urð-
að sorp af Vesturlandi í Fíflholtum,
en auk þess er nú tekið við sorpi til
urðunar af Vestfjörðum og á þessu
ári hluti þess sorps sem fellur til á
Suðurlandi, þar sem Sunnlending-
ar eru í þröngri stöðu í sínum sorp-
málum. Aukin starfsemi og meng-
un hefur leitt til þess að urðunar-
staðurinn í Fíflholtum hefur tals-
vert verið í fréttum á þessu ári.
Urðun á síðasta ári fór fram úr gild-
andi starfsleyfi, fór yfir 15 þúsund
tonn, eða um 500 tonn yfir leyfilegt
hámark samkvæmt starfsleyfinu
sem gefið er út af Umhverfisstofn-
un sem einnig sér um eftirlit með
starfsemi urðunarstaðarins sam-
kvæmt starfsleyfi. Nágrannar við
urðunarstaðinn hafa lýst sig ósam-
mála því að gefið verið grænt ljós á
leyfi til urðunar umfram 15 þúsund
tonn á ári og hafa krafist aðgerða
til að hefta megi fok á rusli frá urð-
unarstaðnum. En þrátt fyrir það er
unnið að umsókn um breytingu á
starfsleyfi sem heimilar allt að 25
þúsund tonn af sorpi verði urðað
á ári. Matsáætlun vegna breyting-
anna er í umsagnarferli, nú statt hjá
Skipulagsstofnun.
Sorp fylgir ástandi í
efnahagslífinu
Jörðin Fíflholt er 1.572 hektarar að
flatarmáli, en þar af eru 381 hektari
ofan við Snæfellnessveg. Starfsemi
sorpurðunar er öll neðan við þjóð-
veginn og sést ekki frá þjóðvegin-
um að undanskilinni gömlu hlöð-
unni. Sorpurðun Vesturlands hf. er í
eigu sveitarfélaganna á Vesturlandi.
Haldið er grænt bókhald yfir starf-
semina en með því hefur fyrirtæk-
ið leitast við að fylgja góðum um-
gengnisreglum, upplýsa um starf-
semina og umhverfisáhrif. Tilgang-
ur Sorpurðunar Vesturlands hf. er
móttaka, urðun og förgun sorps og
hefur þessi starfsemi verið í Fífl-
holtum allt frá því sveitarfélögin
tóku höndum saman um verkefnið
undir lok síðustu aldar. Félagið
á jörðina og þar er urðunarstað-
ur rekinn. Þangað senda sveitarfé-
lögin á Vesturlandi sorp sem ekki
hefur verið flokkað til endurvinnslu
og heimild er til að urða. Sveitarfé-
lögin reka sjálf gámastöðvar í sinni
byggð og annast flokkun úrgangs
og flutning hans til urðunar í Fífl-
holtum. Við komu á urðunarstað-
inn eru allir bílar vigtaðir og svo
aftur eftir að farmur hefur verið los-
aður. Greitt er fyrir hvert kíló sam-
kvæmt gjaldskrá. Sorpmagn hverju
sinni fer mikið eftir efnahags-
ástandi í þjóðfélaginu. Í efnahags-
legu góðæri eykst sorp en dregur
að sama skapi úr því í kreppu, eins
og þeirri sem varð eftir gjaldþrot
íslensku bankanna 2008. Á síðasta
Í Fíflholtum hefur sorp nú verið urðað í tvo áratugi
Metangas úr urðunarreinum er nú brennt í sérstökum brennara til að minnka gróðurhúsaáhrif
Loftmynd af Fíflholtum tekin í vor. Til vinstri sést móta fyrir Snæfellsnessvegi, hlaðan í Fíflholtum er grænmáluð. Þá er safnhaugur fyrir viðarkurl og fjær er urðunarrein fjögur, þar sem sorp verður urðað næstu
fjögur til fimm árin. Staðurinn var valinn til sorpurðunar vegna klapparholtanna sem sést hér móta fyrir. Ljósm. Sumarliði Ásgeirsson.
Hrefna Bryndís Jónsdóttir framkvæmdastjóri Sorpurðunar Vesturlands. Að baki
henni sést í stálið, margra metra háan vegg af sorpi og vinnuvélar ofan á haug-
num til að slétta og þjappa.
Horft inn í urðunarrein 4. Áætlað er að hún verði full að 4-5 árum liðnum.
Nýr metangasbrennari er í þessum gámi sem komið hefur verið fyrir á lóð
fyrirtækisins.
Á meðan blaðamaður staldraði við kom Viðar Þór Ólafsson starfsmaður Dalabyg-
gðar með hræ af dauðum skepnum til urðunar. Einungis í maí kom Viðar með 22
tonn af hræjum til urðunar úr Dölum, en bændur mega ekki lengur urða dauðar
skepnur á jörðum sínum.