Hugur og hönd - 01.06.1971, Qupperneq 28

var að ræða. Það hefði enginn lista-
maður getað gert betur. Matthildur
í Garði litaði fyrir þær útsaumsband
og þær notuðu íslenzkan einskeftu-
dúk sem nefndur var „boy“ í sessu-
borð og veggteppi. Stundum fengu
þær íslenzka listamenn til að teikna
fyrir sig munstur og hefur Soffía
sagt mér að tvö munstur hafi verið
þar til eftir Mugg (Guðmund Thor-
steinsson).
Frá árinu 1919 til 1937 starfaði
Ragnheiður 0. Björnsson við Verzlun
Augustu Svendsen. Hún var útskrif-
uð úr Verzlunarskóla íslands og réð-
ist til að sjá um afgreiðslu í fatadeild
verzlunarinnar, en Sigríður Björns-
dóttir hafði um þær mundir stofnað
til þeirrar deildar og keypti inn hjá
fyrirtækinu góðkunna, Harrodds í
London. Ragnheiður var áður en
varði komin á bólakaf í hannyrð-
irnar, og vann að því um árabil á
móti Arndísi að taka upp munstur
á Þjóðminjasafninu og annaðhvort
færa þau beint út í útsaumsmunstur
eða vinna úr þeim nýjar fyrirmyndir.
Hún varð til þess að ferðast norður
í land á vegum verzlunarinnar til
að semja um vefnað á „boyinu“
í Gefjun, og um litunina á Gefj-
unarbandinu hjá Matthildi Hall-
dórsdóttur í Garði, og hafði umboð
til þess að borga henni mannsæmandi
laun fyrir frumherjastarf sitt, jurta-
litunina, sem enginn kunni betur á
landinu en hún.
Á þessum árum endurvöktu þær
hjá VÁS refilsauminn eftir ábendingu
Ólafar Björnsdóttur og eru til mörg
falleg munstur eftir þær frá þeim
tíma. Jafnframt því sem þær seldu
og afgreiddu í búðinni, kenndu þær
aðferðir við hvaða útsaum sem var,
miðluðu viðskiptavinum af öllu sem
þær kunnu, lærðu og lásu sér til. „Þú
hefðir átt að sjá hvað hún Sigriður
Björnsdóttir las og miðlaði öðrum,“
sagi önnur starfskona hennar, Elín
Jónsdóttir Briem, sem lengi var þar
við afgreiðslu. Það voru einmitt þessi
uppeldislegu áhrif á viðskiptavinina
sem einkenndu verzlunina og gerðu
hana að merkari stofnun en verzlanir
eru almennt. Jafnvel málið á því sem
talað var í þessum viðskiptum bætti
hún stórlega með því að hrekja burt
dönskuslettur, sem þá voru algeng-
astar, og finna rammíslenzk orð í
staðinn. Það var sama hversu lítill og
ómerkilegur sá hlutur var sem þeim
hjá VÁS var falið að ynna af hendi
fyrir viðskiptavininn, verkið var allt-
af unnið eins vel og völ var á og af
mikilli smekkvísi. Nýlega sá ég út-
saumað kjólbelti hjá systur minni,
forkunnarfallegt, fjólublátt útsaum-
að með mörgum afbrigðum af gul-
grænum litum í ull, og mundi þá að
móðir mín hafði saumað henni kjól-
inn endur fyrir löngu, en fengið Arn-
dísi Björnsdóttur til að teikna handa
sér munstur í útsaum á beltið. Kjóll-
inn er náttúrlega löngu ónýtur, en
Arndís lét sig ekki muna um að eyða
kannski heilu kvöldi af tíma sínum
til að hugsa út munstur og teikna
síðan á, viðskiptavininum til geðs.
Beltið er enn óskemmt og geymir
minningu um Arndísi. Þetta er það
sem við köllum verðmæti, en þau
verða ekki hrist framúr erminni
hugsunarlaust og með því að vera
alltaf að gá á klukkuna.
28
HUGUR OG HÖND