Hugur og hönd - 01.06.1971, Síða 36

Fréttir frá FLnníandi
Heimilisiðnaðarfélög á Norðurlöndum hafa
starfað saman síðan 1927 í samtökum, sem
nefnd eru Heimilisiðnaðarsamband Norður-
landa (Nordens hemslöjdsförbund). Samstarf-
ið er aðalega fólgið í því að félagar hittast
„til skrafs og ráðagerða“, þriðja hvert ár í
einhverju Norðurlandanna og halda þing. Þar
eru fluttir fræðandi fyrirlestrar, lesnar skýrsl-
ur, ýmiss sameiginleg mál tekin fyrir í þing-
sal eða í minni hópum, gerðar ályktanir, til-
lögur og samþykktir, svo sem venja er á
þingum. Og síðast en ekki sízt er stofnað til
persónulegra kynna og óformlegra samræðna
við fólk með sömu áhugamál, en margvíslega
reynslu, hvað e.t.v. er hið gagnlegasta, þegar
allt kemur til alls.
Það, sem gerir norræn heimilisiðnaðarþing
skemmtilegri en mörg önnur, er að í sam-
bandi við þau eru ævinlega sýningar, þar sem
hvert land hefur sérdeild og sýnir hið bezta,
sem það hefur upp á að bjóða hverju sinni.
Mikil vinna er lögð í þessar sýningar, enda
oftast fallegar og lærdómsríkar, sýna nýjar
hugmyndir og vekja aðrar, eins og til er
ætlazt. Viðtekin venja er, að taka eitthvert
ákveðið efni fyrir á hverju þingi og eru sýn-
ingar í beinu sambandi við það.
Fjórtánda norræna heimilisiðnaðarþingið
var haldið í Otnás nálægt Helsingfors dagana
15.-17. júní s.l. Þátttakendur voru um 400
þar af 5 frá Islandi. Aðalviðfangsefni þings-
ins var: Heimilisiðnaður og tómstundir. Innan
þess ramma hafði hvert land fengið afmarkað
verkefni, flutti um það fyrirlestur og hafði
sýningardeild í beinum tengslum við það.
Verkefnin skiptust þannig: Noregur fjallaði
um börnin, Finnland um unglinga, Svíþjóð
um heimili ungs fólks, Danmörk um fullorðið
fólk og Island um iðjuþjálfun (,,terapi“). Setn-
ing þingsins fór fram með hefðbundnum hætti,
ræðuhöldum og tónlist. Eftir það var sýning-
in opnuð og síðar sama dag flutti Guy von
Weissenberg eftirtektarverðan fyrirlestur um
aðalefnið. (Fyrirlestur þessi er birtur annars
staðar í blaðinu).
A öðrum degi voru lesnar skýrslur félaganna
um störf síðustu þriggja ára og síðar sama
dag sérfyrirlestrar landanna. Fyrstur var Ib
Solvang heimilisiðnaðarráðunautur í Dan-
mörku og talaði um heimilisiðnað og fullorðna
fólkið og hvernig þeim málum er háttað í
Danmörku. Þar voru sett lcg 1964 um opin-
bera umönnun eftirlaunafólks og öryrkja og
er nú hverju bæjar- og sveitarfélagi skylt að
leggja fram fé og reka stofnanir í þessu skyni.
Starfsemin er margþætt, m.a. fólgin í aðstoð
við heimilisstörf, innkaup, hjúkrun og annarri
umönnun á heimilum og hælum. Danir eru
samtaka í því, að styðja beri hið aldraða fólk
til að dvelja á heimilum sínum svo lengi
kostur er, og undirstrika það með því að taka
ekki aðra á hæli en þá, sem nauðsynlega þurfa
á hjúkrun að halda. Umönnun aldraðra er
einnig og ekki sízt fólgin í aðstoð og kennslu
í ýmsum verklegum greinum. Algengast er að
heimilisiðnaðarkennarar sjái um þá hlið.
Reynslan hefur sýnt, að andleg og líkamleg
líðan aldraðs fólks er tvímælalaust bezt, hafi
það eitthvað fyrir stafni við sitt hæfi.
Danir hafa þegar hlotið margvíslega reynslu
í umönnun eldra fólksins og gætum við Is-
lendingar vafalaust lært margt af þeim. Þessi
mál eru nú víða á dagskrá hér á landi.
I dönsku sýningardeildinni voru sýndir
fallegir munir unnir af fullorðnu fólki.
Finnski fyrirlesturinn var mjög skemmti-
lega fluttur af Waldemar Búhler skólastjóra.
Meðan beðið var eftir, að ræðumaður stigi
í stólinn hrökk þingheimur upp við ærandi
bítlatónlist. — Margir héldu í fyrstu að há-
talarakerfið hefði hlaupið út undan sér, en
áttuðu sig svo. Þetta minnti óneitanlega á
næsta umræðuefni, unglingana.
„Unglingavandamálin“ eru svipuð í Finn-
landi og í öðrum löndum og af líkum rótum
runnin. Þar er reynt að hjálpa unglingunum
í öryggisleit sinni, með því að gefa þeim
kost á margvíslegri, þroskandi tómstunda-
iðju. Hvernig kemur heimilisiðnaðurinn að
mestu gagni í þeirri viðleitni, spyr fyrirlesar-
inn og finnst vanta skipulagða stefnu fyrir
þau mál í landi sínu (vantar líklega víðar!).
Honum var tíðrætt um þróun atvinnumála í
framtíðinni, hvernig sjálfvirkni mun taka við
í flestum atvinnugreinum og ýmsar iðngreinar
hverfa. Hvar stendur heimilisiðnaður gagn-
vart þeirri þróun? Hvar finnur heimilisiðn-
aður fjöregg sitt? Jú, vitrir menn hafa bent á,
að eitt helzta skilyrði fyrir raunverulegri lífs-
hamingju manneskjunnar er skapandi starf
hennar, stórt eða smátt. Mennirnir eru í eðli
sínu ekki aðeins neytendur, heldur engu að
síður skapendur áþreifanlegra og andlegra
verðmæta. Þessvegna hlýtur eitt stærsta verk-
efnið að vera fólgið í því, að fá fólkið til
þátttöku í fjölbreytilegu skapandi starfi. En
hvernig? Augljóslega með því að taka upp
áður þekktar og eðlilegar starfsaðferðir á
verklega sviðinu og byggja á þeim örugga,
uppeldisfræðilega heild. Ef við viðurkennum
að menning er að mestu upprunnin við
leik og störf, viðurkennum við einnig að
heimilisiðnaður, sem að sínu leyti, tekur tillit
til þessa, getur bent á lausn á aukinni þörf
fyrir tómstundaiðju handa unglingum. Ahugi
unglinga fyrir verklegri iðju beinist inn á ótal
brautir og verður að sjálfsögðu að taka fullt
tillit til hvers einstaklings við val á tómstunda-
störfum. En hefur ungdómurinn áhuga á
heimilisiðnaði og vill hann taka þátt í
heimilisiðnaðarstarfsemi, spyr fyrirlesarinn að
lokum. Reynsla hans er sú, að heimilisiðnaður
og verkleg iðja yfirleitt vekja áhuga unglinga
en þó því aðeins, að vissum skilyrðum sé full-
nægt, en þau eru m.a.:
1. Að aðferðir og árangur séu miðuð við
getu og kröfur unglinganna.
2. Andrúmsloft á vinnustað sé létt og ó-
þvingað.
3. Leggja þyrfti hærra mat á jákvæða nýt-
ingu tómstunda, t.d. við störf og leik í
glaðværum hóp, þar sem hver og einn
fær tækifæri til að njóta sín, í stað þess
að leggja mesta áherzlu á hagkvæmis-
sjónarmið.
4. Með hinum uppeldislega þætti, sé stefnt
að því, að einstaklingurinn haldi andlegu
jafnvægi sínu, verði sjálfstæður, skapandi
þjóðfélagsþegn, sem sé sáttur við hlut-
skipti sitt í lífinu.
36
HUGUR OG HÖND