Bændablaðið - 05.07.2018, Blaðsíða 4

Bændablaðið | Fimmtudagur 5. júlí 20184
FRÉTTIR
Tölum mjög ábótavant um hrossaeign á
höfuðborgarsvæðinu og Suðurnesjum
– Þar voru mest tæplega 12 þúsund hross árið 2003 en eru nú einungis sögð vera rúmlega 3 þúsund
Í tölum í þróun hrossaeignar
landsmanna frá 1980 sést að frá
1985 fór hestaeign að aukast og
náði hámarki 1996 þegar hross
í landinu voru talin vera 80.517.
Skráning hrossa virðist þó aldrei
hafa verið jafn nákvæm og skrán-
ing annars búfjár og hefur mikill
misbrestur verið í þeim tölum frá
2013.
Samkvæmt tölum Hagstofu
Íslands hafa mikil vanhöld verið á
gagnaöflun á höfuðborgarsvæðinu
frá 2013. Kemur það berlega fram
í útskýringum frá Matvælastofu
sumarið 2014. Þar segir m.a.:
„Með gildistöku nýrra laga um
búfjárhald 1. janúar 2014 fluttist
búfjáreftirlitið frá sveitarfélögum
til Matvælastofnunar. Sex dýra-
eftirlitsmenn hófu störf í stað u.þ.b.
40 búfjáreftirlitsmanna (10–12
stöðugildi) sem áður höfðu sinnt
því starfi. Í lok ársins 2013 var
eftirfylgni haustsskýrslna ólokið.
Fækkun stöðugilda og innleiðing
nýs verklags, sem setti eftirlit með
velferð dýra í forgang fram yfir eft-
irfylgni með öflun hagtalna, varð
til þess að ekki náðist að fylgja
gagnasöfnun eftir með sama hætti
og áður.“
Vandinn virðist vera tvíþættur.
Annars vegar hreinn trassaskapur
hestaeigenda og hins vegar telur
MAST sig ekki hafa mannafla til
að annast fullnægjandi eftirfylgni
í talningum á hrossum í þéttbýli.
Þar er misbresturinn greinilega
mestur í skýrsluhaldinu. Þetta
þýðir að hagtölur íslenska ríkisins
hvað hrossaeign varðar eru rangar.
Deila má um hversu skekkjan
er mikil en þar getur mögulega
hlaupið á 4 til 8 eða jafnvel 10
þúsund hrossum.
Hross á höfðuborgarsvæðinu og
Suðurnesjum voru flest nærri
12.000 árið 2003
Tölur um hrossaeign á höfuð-
borgarsvæðinu er fyrst að finna
í gögnum Hagstofu frá 1998. Þá
voru hross á höfuðborgarsvæðinu
og Suðurnesjum samtals talin vera
7.772. Yfirleitt hafa hross á þessu
svæði síðan verið á bilinu 8 til 9
þúsund en voru flest 2003, eða
11.969. Þau eru nú einungis sögð
vera 3.408.
Tölur fram til 2013 eru sam-
kvæmt talningu dýraeftirlitsmanna
sem stunduðu þessa talningu af
samviskusemi árum saman. Eftir
að fækkað var um helming í hópi
dýraeftirlitsmanna, þegar MAST
tók við því hlutverki í upphafi
árs 2014, þá olli það strax vand-
ræðum samfara trassaskap hesta-
eigenda varðandi upplýsinga-
skyldu. Dýraeftirlitsmenn, sem
áður voru á forræði sveitarfélaga
og undir handarjaðri sérfræðinga
hjá Bændasamtökum Íslands, voru
orðnir það fáir að þeir töldu sig
ekki hafa tíma til að sinna fullnægj-
andi talningu á hrossum í þéttbýli.
Af þeim sökum eru engar tölur til
um fjölda hrossa á höfuðborgar-
svæðinu og Suðurnesjum árin 2014
og 2015. Nokkuð var bætt úr þessu
á árunum 2016 og 2017 en þá ein-
göngu í gegnum bætt skýrsluhald
en ekki beina talningu. Því má
leiða líkum að því að það vanti að
minnsta kosti 4.000 hross á þessu
svæði í opinberar tölur í dag og lík-
lega nær 5.000 ef miðað er við árin
á undan. Vantalin hross á landinu
öllu gætu líka allt eins verið um
8.000 þegar allt er tekið með, og
jafnvel fleiri.

Vonast eftir úrbótum við
skráningu í haust
Vonast er til að á næsta ári liggi fyrir
áreiðanlegri tölur varðandi hrossa-
eign landsmanna. Matvælastofnun
vinnur nú að því í samvinnu við
Bændasamtök Íslands að ein-
falda kerfið í stað þess að fara í
harðari aðgerðir eins og lög gera
þó ráð fyrir. Áætlað er að næsta
haust verður komin tenging á milli
WorldFengs og Bústofns til þess
að einfalda skráningu á hrossum.
Þannig að eigendur hrossa í
WorldFeng geti skilað haustsskýr-
slu um leið og þeir ganga frá skýr-
sluhaldi í hrossarækt í WorldFeng.
Sá galli er á slíku að eitthvað er
um að eigendur hrossa eða umráða-
menn gangi ekki frá skráningum
í WorldFeng, sem er lögbundin
hjarðbók í hrossarækt skv. reglu-
gerð um merkingar búfjár.
Það kostar ekkert að skrá
hrossin
Samkvæmt heimildum Bænda-
blaðsins bera hrossaeigendur m.a.
fyrir sig kostnað sem þeir þurfa
að bera af skráningu. Þetta er þó á
misskilningi byggt samkvæmt upp-
lýsingum frá MAST. Skráningin
er hrossaeigendum að kostnaðar-
lausu.
Matvælastofnun mun meta
árangurinn af þessum aðgerðum
sínum við einföldun kerfisins í lok
árs og taka síðan ákvörðun í fram-
haldi af því. /HKr.
1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Allt landið 52.346 52.999 53.650 52.056 52.245 54.132 56.352 59.218 63.531 69.238 71.693 74.069 75.171 76.726 78.517 78.202 80.518 79.804 78.400 77.330 73.995 73.809 71.267 71.412 72.222 74.820 75.644 76.982 77.502 77.158 77.196 78.277 77.380 72.626 67.997 67.417 68.522 64.679
Höfuðborgarsvæðið og Suðurnes 7.772 9.063 8.775 8.673 9.028 11.969 8.880 9.267 9.273 9.831 9.335 8.742 8.902 8.817 8.978 8.426 0 0 3.447 3.408
Allt landið Höfuðborgarsvæðið og Suðurnes
Heimild: Hagstofa Íslands og Búnaðarstofa MAST
Bæ
nd
ab
la
ði
ð
/ H
Kr
.
Bæ
nd
ab
la
ði
ð
/ H
Kr
.
*Vantalning líkleg sem nemið getur um 4.000 - 8.000 hrossum vegna skorts á gögnum fyrir árin 2014 -2017, einkum á höfuðborgarsvæðinu
Júníuppboð Kopenhagen Fur 2018:
Þriðja uppboðið í röð
sem verð lækkar
Skinnauppboð Kopenhagen Furs
lauk síðastliðinn sunnudag. Um
70% þeirra skinna sem voru til
sölu á uppboðinu seldust og er það
dræm sala. Verð á skinnum lækkaði
um 4% frá síðasta uppboði og er
þetta þriðja uppboðið í röð sem
verð lækkar.
Einar E. Einarsson, formaður
Félags loðdýrabænda, segir að
júníuppboð Kopenhagen Fur sé eitt
af stærri skinnauppboðum ársins og
að þessu sinni hafi verið boðin upp
um 7,5 milljón skinn. „Um 70% af
skinnunum sem voru í boði seldust,
sem er lítið því að yfirleitt seljast þau
100%. Ég er ekki kominn með töluna
fyrir íslensku skinnin en á von á að
söluhlutfall þeirra sé svipað.
4% lækkun
Auk þess sem salan var dræm lækkaði
verðið um 4% í erlendri mynt frá
síðasta uppboði og er þetta þriðja
uppboðið í röð þar sem verðið lækkar
og lækkun í heild frá því fyrir ári um
10%.
Ég átti svo sem ekki von á miklum
breytingum núna frá síðasta uppboði
en að sjálfsögðu eru það vonbrigði að
skinnin skuli ekki seljast og að verð
sé enn að lækka.“
Einar segir að Íslendingar framleiði
um 150 þúsund skinn á ári og líklegt
að við höfum átt um 50 þúsund skinn
á uppboðinu. „Meðalkostnaður við
framleiðslu á hverju skinni er um
6.000 krónur íslenskar og við eru að
fá um 3.400 krónur fyrir hvert skinn
á uppboðinu núna.“
Verð undir framleiðslukostnaði
„Eins og gefur að skilja eru margir
að bugast undan verðinu og ekki síst
vegna þess að þetta er þriðja árið í
röð þar sem verðið sem við fáum fyrir
skinnin er undir framleiðslukostnaði.
Auk þess sem núna fer saman lágt
heimsmarkaðsverð og hátt gengi
krónunnar. Dæmi um hversu illa
hátt gengi krónunnar hefur leikið
loðdýrabændur hér á landi er að á
síðasta ári hækkaði heimsmarkaðsverð
á skinnum um 11% milli ára í erlendri
mynt en lækkaði um 3% í íslenskum
krónum,“ segir Einar.
Ástæða lækkunarinnar á
júníuppboðinu er að framleiðsla og
framboð á skinnum undanfarin ár
hefur verið mjög mikil. Verð fyrir
skinn var mjög hátt 2010 til 2013 og
í kjölfarið jókst framleiðslan mikið í
Kína og mörgum löndum Evrópu og
það sprengdi markaðinn.
Loðdýrabændum á Íslandi hefur
fækkað undanfarin ár og þeir eru 18 í
dag og segir Einar að hljóðið í mörgum
þeirra sé orðið þungt og líklegt að
sumir þeirra muni bregða búi fljótlega
fari ekki að rofa til á markaðinum.
/VH
Landssamtök sláturleyfishafa
í Frakklandi eru áhyggjufull
yfir þeim áhrifum sem hin
mikla vegan-væðing í landinu
hefur haft að undanförnu og
fara nú fram á vernd gegn
skemmdarverkum og árásum
frá öfgahópum kjötandstæðinga.
Landssamtökin sendu
stjórnvöldum í landinu nýverið
kröfu þar sem þeir grátbiðja um
að fá vernd gegn fyrrnefndum
öfgahópum. Kemur þetta til af því
að frönsk sláturhús og slátrarar
hafa meðal annars upplifað að
rúður eru brotnar í húsakynnum
þeirra og sóðað er út með
veggjakroti. Í kröfunni kemur
fram að 18 þúsund meðlimir
samtakanna hafi áhyggjur af þeim
afleiðingum sem hin yfirdrifna
athygli forsvarsmanna veganisma
í landinu fá.
Vilja þvinga sínum lífsstíl og
hugmyndafræði upp á alla
„Við erum mjög hneyksluð yfir
því að hluti íbúa landsins óski
eftir því að þvinga sínum lífsstíl
og sinni hugmyndafræði upp á
alla hina. Samtök og aktívistar
í veganhópum hafa hvatt til
ofbeldis og skemmdarverka gegn
slátrurum og minni verslunum
sem er alveg ólíðandi að horfa
upp á. Síðan tók steininn úr
þegar hryðjuverkamaður sem drap
slátrara í verslun í árás í Trèbes
var hylltur á samfélagsmiðlum af
þessum hópi fólks,“ segir Jean-
François Guihard, forsvarsmaður
sláturleyfishafa í Frakklandi. Þess
má geta að veganskur aktívisti sem
setti út svipað innlegg á Facebook
og minnst var á hér að ofan var
nýverið dæmdur í 7 mánaða
fangelsi fyrir ummæli sín.
Kallað eftir inngripi ráherra
Landssamtökin óska eftir því
að innanríkisráðherra landsins,
Gérard Collomb, grípi til aðgerða
til að vernda greinina þannig að
hótunum og skemmdarverkum
linni. Meðlimir samtakanna óski
eingöngu eftir því að fá að starfa
í friði og leyfa Frökkum að borða
það sem þeir vilja. /ehg-BT
Öfgasinnaðir veganistar
hrella franska slátrara
– Hafa hvatt til ofbeldis og skemmdarverka
Einar E. Einarsson.