Spássían - 2012, Side 24

24
„
fyrir sér. Til dæmis hversu langt megi
ganga í listtjáningunni. Nú getur fólk
valið á milli þess að stytta sér stundir
með því að ná í BBC uppfærslu af
Hamlet eða vídeó af strák borða
elskhuga sinn, nánast í beinni. Það
verða alltaf einhverjir nötkeisar sem
álíta gjörninginn ögrandi list. Eru engar
hömlur, er ekkert sem heitir tillitssemi,
er listin bara tótal guð? Þarna finnst
mér mikilvægt að fólk þori að tala
saman því þetta eru áhugaverðar
spurningar. Þetta er náskylt umræðu
um tjáningarfrelsi og minnihlutahópa
og bara samskipti fólks í heiminum, og
það er leiðinlegt ef þetta fer alltaf
í skotgrafir og meinhæðni. Á listin að
bera ábyrgð og hvernig þá? Það sem
ég finn fyrir þegar ég skrifa er að
svo framarlega sem ég geri hlutina
af einhvers konar ást og einlægni - af
hreinum hug, ekki af einhverri illkvittni -
þá get ég réttlætt það fyrir sjálfri mér.
En þrátt fyrir það getur einhverjum
öðrum sárnað. Tjáningarfrelsi má
nefnilega nota gegn ungum stelpum
á Íslandi sem kæra nauðgun og
fátækum innflytjendum í útlöndum en
um leið er hægt að nota höft á það
gegn Hallgrími Helgasyni og Salman
Rushdie - og mér. Þetta tengist svo
mikið okkar daglega veruleika,
en í staðinn fyrir að við njótum
umræðunnar, hún verði efni í alls
konar skemmtileg verk og við reynum
að skilja okkur sjálf, þá keppumst við
um að leggja hvert annað í einelti
og það er náttúrulega bara glatað.
Er ég farin að hljóma eins og einhver
predikari uppi á kassa? Ég hafði verið
að skrifa í nokkra klukkutíma áður en
þú hringdir og það er eins og það
gusist út úr mér hugsanirnar þar sem
ég sit hér í sólinni.“
LEIKRITIÐ LOSAÐI UM
Eftir að Auður hefur fært sig á
skuggsælli stað í íbúðinni sinni
viðurkennir hún að það hafi verið erfitt
að ná utan um þetta efni. „Ég týndi
mér eiginlega í tvö ár í þessu leikriti.
Bæði er þetta nýtt form fyrir mér og
svo sökkti ég mér í fremur djúpar
pælingar. En sem betur fer er ég
farin að sjá til lands með það. Svona
mál, eins og morðinginn sem gúgglar
sjálfan sig á netinu, teygja sig alla leið
inn í veruleikann og þetta rennur allt
saman í einhvern gervihliðarveruleika.
Á meðan er maður sjálfur bara að
hræra barnamat og reyna að finna
nýjan flöt á skriftum. En á endanum
reynist alltaf hættulegast það sem
stendur manni næst, manns eigin tabú.
Þar upplifir maður sig í lífsháska, tekur
mestu áhættuna; ekki þegar maður
gefur út einhver pólitísk verk. Um
leið á maður á hættu að virka naífur.
Maður var græskulaus þegar maður
var yngri, þorði að vera einlægur
og var ekkert að velta því fyrir sér.
Núna er maður meðvitaðri, svona eins
og maður er hræddari við slys þegar
maður eldist af því maður veit betur
af öllu sem getur komið fyrir, en þá
kafar maður líka dýpra. Og öllum
pælingum um tjáningarfrelsi eða
kvennabaráttu eða jafnréttisumræðu
eða menningarumræðu, gleymir
maður í skriftunum. Maður lætur bara
setningar leiða sig áfram eins og til
Ljósmynd: Grímur Bjarnason
Sem skáldsagnahöfundur áttar maður sig ekki
alveg á því hvað þetta er ríkt form og heldur
jafnvel að þetta sé eitthvað sem maður fiski
fram úr erminni á einni viku. Þetta virðist vera
eitthvað svo létt og laggott. Svo reynist þetta
mikil og skemmtileg áskorun.