Spássían - 2012, Side 26

26
„
gefa út nýja höfunda. Ungir höfundar
fengu séns á að gefa út bók og vera
mistækir í fyrstu atrennum. Það var
ekki farið að kenna skapandi skrif þá
í einhverjum mæli. Maður bara lærði
af því að gefa út og það var haldið
utan um unga höfunda; þeir fengu
sterka ritstjórn, tíma til að gera hlutina,
fyrirframgreiðslur og bara séns á
útgáfu. Ég held að því miður sé þetta
ekki alveg eins núna. Forleggjarinn
minn mótmælir því ábyggilega en
ég held samt að það hafi verið meiri
áburður settur í moldina þá. Það var
gróska og margir að koma fram með
eitthvað afgerandi, eins og Steinar
Bragi með Áhyggjudúkkur. Þetta
skilaði sér og það má alveg fara að
opna fyrir nýja atrennu.“
Hún segir að þótt sakamálasögur
og skvísusögur séu núna plássfrekar,
og þar séu kaupendur, verði annars
konar höfundar að fá að spreyta sig
líka, þjálfa sig og þróast í gegnum
skriftirnar. „Skrifa nokkrar bækur
áður en þeir skrifa bókina sem þeir
eru nokkurn veginn sáttir við.“ Sjálf
segir hún að fyrsta bókin sem hún sé
nokkurn veginn sátt við núna sé Fólkið
í kjallaranum. „Maður verður samt
aldrei 100% sáttur, maður sér alltaf
eitthvað sem mætti gera öðruvísi.
Maður verður bara að setja tappann
í flöskuna þegar maður er búinn með
bókina; að stoppa. Oft kemur líka
einhver tilfinning í skriftaferlinu, nú er
þetta komið og þá bara hættir maður
einhvern veginn að fantasera. En
skáldsögur eru náttúrulega svo miklar
hugmyndaflækjur. Um leið og maður
opnar þær aftur koma upp tíu atriði
sem hefði hugsanlega verið hægt
að gera svona og þá hefði eitthvað
annað gerst. En ég yrði geðveik ef ég
myndi hugsa of mikið um það.“
Hún viðurkennir þó að leikgerð
Fólksins í kjallaranum hafi opnað það
verk upp á gátt aftur, auk þess sem hún
taki ákveðinn þráð þaðan upp aftur í
nýju bókinni. „En hún er samt öðruvísi
þannig að ég fæ svona annan séns,
tækifæri til að gera þetta á öðrum
nótum. Ég hef oft staðið mig að því að
skrifa eitthvað alveg hræðilega naíft
og það eina sem maður getur þá gert
er að reyna að setja eitthvað andstætt
fram í annarri bók. En eftir að hafa
skrifað í þrettán ár er ég farin að
átta mig á því að skriftir hafa fyrst og
fremst gefið mér mikið að því leyti að
þær hjálpa manni að þroskast. Þetta
ferli; að fara í gegnum hugmyndir og
skynja þær á eigin skinni, átta sig á
því að maður var að gera rétt eða
rangt eða hugsa hlutina aftur í hring.
Að því leyti eru þær líka svo góður
vinur.“
Hún segir það þó ekki einu
ástæðuna fyrir því að mikilvægt sé að
ungt fólk fái séns. „Það er líka gott að
losna strax við sviðsskrekkinn. Fyrst er
það manns eigin sjálfsgagnrýni þegar
maður fer yfir handritið sitt. Svo
tekur maður við alls konar dómum og
umræðu, það er svona seinni umferð
gagnrýninnar sem er oft sálarétandi
ef maður er að veltir sér upp úr henni.
En það finnst mér bara vera hluti af
þessu ferli. Versti gagnrýnandinn
er maður sjálfur og maður er aldrei
alveg viss um að sú leið sem maður
Ljósmynd: Júlía Björnsdóttir