Fréttablaðið - 21.08.2020, Blaðsíða 13

Íslendingar hafa látið alls
konar skerðingar á daglegu
lífi yfir sig ganga og það
hefur náðst að halda smiti í
lágmarki.
Guðmundur
Steingrímsson
Í DAG
Einhver eftirminnilegasti karakter kvikmynda-sögunnar er hinn yfirlýs-
ingaglaði og vægast sagt hvatvísi
Walter Sobchak í hinni sígildu
kvikmynd, sem ég geri að sjálf-
sögðu ráð fyrir að allir Íslendingar
hafi séð minnst þrisvar, The Big
Lebowsky. Walter, sem leikinn er
af snillingnum John Goodman, er
stór og stæðilegur maður. Heims-
mynd hans litast verulega af því að
hafa tekið þátt í Víetnamstríðinu.
Hann sér veröldina í stórum
dráttum, sterkum andstæðum
og sér litla ástæðu til að eltast við
smáatriði í skilgreiningum, titt-
lingaskít í áætlunum eða núansa í
samskiptum. Á meðan vinur hans
Jeff, eða Dúddinn, reynir fremur
að sigla í gegnum lífið í góðum
fíling og án mikilla árekstra, vílar
Walter Sob chak ekki fyrir sér
að ganga í málin, láta fólk heyra
það, gjöreyðileggja bifreiðar með
kúbeini og lumbra á uppáþrengj-
andi þýskum teknóhljómsveitum.
Klunnaleg viðleitni hans til þess
að leysa flókin viðfangsefni í sam-
ræmi við eigin heimsmynd gerir
yfirleitt illt verra. En manninum er
spaugileg vorkunn. Svona sér hann
heiminn. Það er ekkert grátt svæði.
Sátt um sótt
Á þeim sex mánuðum sem liðnir
eru frá því að kórónavírusinn fór
að gera usla um allar jarðir má það
heita þrekvirki hversu mjög hefur
tekist hér á landi að taka ákvarð-
anir sem flestir skilja og flestir
hafa verið sáttir við. Þessari ágæt-
lega upplýstu þjóð hefur auðnast
að vera samstíga og árangurinn
hefur verið eftirtektarverður.
Íslendingar hafa látið alls konar
skerðingar á daglegu lífi yfir sig
ganga og það hefur náðst að halda
smiti í lágmarki. Við sættum
okkur við að um stundarsakir væri
ekki hægt að fara til og frá landinu
án þess að sæta 14 daga sóttkví.
Þetta var skiljanlegt. Allar þjóðir í
kringum okkur gripu til svipaðra
og yfirleitt harðari aðgerða.
Eftir að vírusinn varð okkur
þekktari og þjóðir í kringum
Walter Sobchak snýr aftur
Lesa bara FBL
63%
FBL OG MBL
26%
Lesa bara MBL
11%
Með því að auglýsa í
Atvinnublaðinu nær þitt
fyrirtæki til 89% lesenda
dagblaða* á höfuð-
borgarsvæðinu.okkur fóru að ná betri tökum á
faraldrinum og fyrsta bylgjan
fjaraði út var ákveðið hvernig
ferðalögum til og frá þessari eyju
yrði háttað. Fyrir mörgum, ekki
síst fólki sem starfar við ferða-
þjónustu, var sú ákvarðanataka
æði mikilvæg. Og viti menn. Enn
og aftur virtist manni sem okkur
Íslendingum hefði tekist á yfirveg-
aðan hátt, í nokkuð breiðri sátt, að
hanna aðgerðir sem voru byggðar
á vísindum og náðu bæði að mæta
sóttvarnasjónarmiðum og öðrum
brýnum hagsmunum borgaranna.
Snjöll leið
Mér finnst það vera misskilningur
hjá hagfræðingunum sem þustu
fram á ritvöllinn hér á dögunum
að þann 15.júní hafi landið verið
opnað. Að minnsta kosti er mikil-
vægt að reyna að skilgreina — ef
þolinmæði er fyrir smáatriðum
— hvað átt er við með „opið“. Að
mínu viti var landið opið síðast í
fyrri hluta mars. Í júní varð ekki
hægt að koma til Íslands nema
láta pota prjóni upp í nefið á sér og
hlaða niður sérstöku sóttvarnafor-
riti sem skráir ferðir manns innan-
lands. Og jafnvel, í ofanálag, að
sæta fimm daga heimkomu smitgát
og fara svo aftur í skimun.
Svona aðgerðir á landamærum
einkenni ekki venjulegt „opið“
land. Hér hafði verið hönnuð snjöll
leið til að lifa með veirunni, eins og
sagt er, til að hámarka ávinning og
lágmarka skaða.
Svo hef ég fylgst með umræð-
unni. Alltaf hefur verið sagt að
engin leið tryggi vírusleysi. Alltaf
hefur verið sagt að aðrar bylgjur
muni koma. Alltaf hefur verið sagt
að erlendir túristar séu ekki líkleg-
ustu smitberarnir. Og á mörgum
upplýsingafundum heyrði ég sagt
að aðgerðir við landamærin gengju
glimrandi vel. Að tekist hefði að
stoppa tugi vírusa sem annars
hefðu flætt inn í landið. Einn stofn
slapp inn og gerir enn usla, þótt
viðureignin við það smit gangi vel.
Hvað? Hví?
En nú er ég hættur að skilja. Ég
spyr: Telst árangur Íslendinga
í samhengi hlutanna og miðað
við allt það sem hefur verið sagt,
og miðað við alvarleika þessarar
veiru, ekki vera mjög góður hingað
til? Með nýjum, mjög hörðum
aðgerðum á landamærunum
blasir við spurningin: Að hverju
er stefnt? Einn vírus slapp inn í
landið, ef ég skil það rétt. Aðeins
núll er minna en einn. Er þá núna
stefnt að vírusleysi? Er það orðið
raunhæft?
Pólitíkin var beðin um að taka
afstöðu. Ákveða næsta skref.
Mér líður eins og Walter Sobchak
hafi þar með stigið inn á sviðið í
allri sinni hvatvísi. „Lokum bara
landinu,“ segir hann. „Það þýðir
ekkert annað. Útlendingurinn er
að bera þetta inn. Ferðaþjónustan
verður að fjúka. Nú grípum við til
almennilegra aðgerða!“
Sjálfum líður mér eins og félaga
hans, Jeff Lebowski. Dúddanum.
Ég horfi upp á aðfarirnar og ég
skil ekki alveg hvaða æsingur
gripið hefur vin minn. Var þetta í
alvörunni nauðsynlegt?
Úlfar Þormóðsson, blaða-maður og rithöfundur, hlaut dóm fyrir guðlast árið 1983
einn núlifandi Íslendinga. Lögfræð-
ingur hans Sigurmar K. Albertsson
skrifaði þá blaðagrein, sem snerti
okkur og fleiri meira en þúsundir
orða í stólræðum okkar presta.
Sigurmar var á þessum árum með
skrifstofu sína á Klapparstígnum
þar sem biskupsstofa var einnig til
húsa. Þangað leitaði hann til mál-
kunnugra og bar upp spurningu,
sem okkur væri hollt að spyrja sem
oftast. Hver er að ykkar mati kjarni
kristinnar trúar? Kennimennirnir
svöruðu spurningunni með nokkuð
f lóknum orðræðum að mati lög-
fræðingsins. Vitnuðu til hálærðra
guðfræðinga og samþykkta kirkju-
þinga. Lögvitringurinn setti sig þá
í spor barnsins og spurði: Gæti það
verið kærleikurinn? Allir urðu þá
himinlifandi og á einu máli jafnt
lærðir sem leikir. Kærleikurinn
skyldi það vera.
Einhver virtasti og áhrifamesti
guðfræðingur tuttugustu aldrar,
Þjóðverjinn Karl Barth, ritaði fjölda
þykkra doðranta um fræðigrein
sína, trúfræðina. Hann var eitt sinn
beðinn um að draga saman megin-
þráðinn í fræðaskrifum sínum. Hver
er kjarninn, var spurt? Barth svar-
aði með tilvísun í kunnan þýskan
barnasálm: Ástarfaðir himinhæða
gat það verið eða Jesú bróðir besti.
Gildir einu, söm er merkingin.
Okkur er lagið að flækja hlutina
og gera okkur erfitt fyrir að iðka það
einfalda: að elska Guð og náungann
eins og sjálfan sig. Það mikilvægasta
sem við getum gert með lífi okkar
er að taka á móti því góða og gefa af
þeim sama sjóði af örlæti hjartans.
Þiggja og gefa, gefa og þiggja. Tilætl-
unarlaust og án allra skilyrða. Hvort
tveggja jafn sælt og hvort tveggja
misauðvelt eða erfitt.
Við þjónar kirkjunnar erum ekki
alltaf til fyrirmyndar hvað þetta
varðar. Við eigum sem boðberar
fagnaðarerindisins að vera skrefinu
á undan þegar réttlætismál eru ann-
ars vegar. Við eigum að ryðja braut-
ina en höfum því miður oft dregið
lappirnar og jafnvel reist fyrirstöður.
Siðfræðingurinn Tor Aukrust líkti
kirkjunni við leikhúsgest í leikhúsi
sögunnar sem fagnar leiksigrinum,
þegar sýningunni er löngu lokið.
Þetta hefur gerst í réttindabaráttu
samkynhneigðra og þess vegna er
það sérstaklega ánægjulegt og þakk-
arvert að biskup Íslands frú Agnes
Sigurðardóttir skuli hafa forgöngu
fyrir kirkjunnar hönd, í samstarfi
við Samtökin 78, um að gera upp og
og læra af sögu misréttis gagnvart
hinsegin fólki innan kirkjunnar. Það
er í fullum samhljómi við boðskap
höfundar kirkjunnar og þarf ekki
frekari vitnanna við.
Gæti það verið kærleikurinn?
Sigfinnur Þorleifsson
fyrrverandi sjúkrahúsprestur
Vigfús Bjarni Albertsson
sjúkrahúsprestur Okkur er lagið að flækja
hlutina og gera okkur erfitt
fyrir að iðka það einfalda:
að elska Guð og náungann
eins og sjálfan sig.
S K O Ð U N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð 13F Ö S T U D A G U R 2 1 . Á G Ú S T 2 0 2 0